هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان خبر داد بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری در این شورا آغاز شده است.
طحان نظیف روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد به صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت بررسی صلاحیت‌ها از همین روز به مدت پنج روز انجام می‌شود که می‌توان این مهلت را برای پنج روز دیگر هم تمدید کرد.
سخنگوی شورای نگهبان تاکید کرد: «همه چیز به بررسی صلاحیت‌ها بستگی دارد.»
به گفته او، ۸۰ نفر با حضور در وزارت کشور برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو داوطلب شده‌اند.
مرگ ابراهیم رئیسی بر اثر سقوط بالگرد حامل او، موجب شد انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری در ایران برگزار شود.
بیشتر بخوانید: صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چگونه رد یا تایید می‌شود؟
چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران برای انتخاب نهمین رییس‌جمهوری، جمعه هشتم تیر ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.
بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری و دیگر انتخابات در جمهوری اسلامی همواره مناقشه‌برانگیز بوده است.
بر اساس اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی، رییس‌جمهوری باید از «رجال سیاسی و مذهبی، ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر» باشد.
اما شورای نگهبان معیارهای دیگری را نیز برای بررسی‌ها در نظر می‌گیرد که بارها حتی از سوی مقامات جمهوری اسلامی مورد اعتراض قرار گرفته است.
در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، صلاحیت علی لاریجانی، رییس پیشین مجلس شورای اسلامی که اکنون هم نامزد انتخابات شده است، رد شد.
لاریجانی در خرداد ۱۴۰۰ سخنان قائم مقام دبیر شورای نگهبان را مبنی بر اعلام شدن دلایل رد صلاحیت به نامزدها رد کرد و گفت: «به من هیچ نگفتند. واقعا متاسفم. مشکلشان چیز دیگری است؛ جور کردن دلایل رد صلاحیت، عجیب است.»
در آن زمان، گفته شد او به دلیل اقامت دخترش در آمریکا رد صلاحیت شده است.
سرانجام روز شنبه ۲۷ آذر تصویری از یک نامه با سربرگ شورای نگهبان خطاب به لاریجانی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن دلایل رد صلاحیت او مواردی از قبیل مواضع سیاسی در سال ۱۳۸۸، حمایت از افراد رد صلاحیت شده و عدم ساده‌زیستی اعلام شده بود.
به دنبال انتشار این نامه، وب‌سایت روزنامه شرق متن کامل نامه ۲۷ مهر ۱۴۰۰ لاریجانی به شورای نگهبان را منتشر کرد.
لاریجانی در این متن موضوعاتی از قبیل اقامت فرزندش در آمریکا و عدم ساده‌زیستی را دروغ خواند و بقیه موارد اعلام شده را نیز «گزارش دروغ» دیگر نهادها دانست.
در سال ۱۳۹۲ نیز صلاحیت اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس‌جمهوری پیشین برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری رد شد.
در خرداد ۱۴۰۰، حیدر مصلحی، وزیر سابق اطلاعات، در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که در سال ۹۲ به دلیل پیش‌بینی قطعی پیروزی رفسنجانی در انتخابات، گزارشی علیه او نوشته و با قرائت آن در شورای نگهبان، اعضای این شورا را واداشته تا هاشمی را «برای حفظ نظام»، رد صلاحیت کنند.
هاشمی رفسنجانی خود در سال ۹۴ طی مصاحبه‌ای با سایت انتخاب به حضور مصلحی در شورای نگهبان اشاره کرده بود.
هاشمی گفته بود: «حیدر مصلحی به جلسه شورای نگهبان رفته و گفته که ما صبح و ظهر و شب به طور مرتب آرای هاشمی را رصد می‌کنیم که ساعت به ساعت بالا می‌رود و ما مصلحت نمی‌دانیم؛ چون اگر هاشمی بیاید، همه رشته‌های ما را پنبه می‌کند.»
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، تاکنون بارها از رد صلاحیت نامزدها در انتخابات و از این رویه شورای نگهبان قاطعانه حمایت کرده است.
قرار است نامزدهای انتخابات در مناظراتی، آرای خود را مطرح کنند و مواضع و کارنامه یکدیگر را به چالش بکشند اما خامنه‌ای روز دوشنبه هشدار داد در رقابت‌های انتخابات بین نامزدها «بدگویی، تهمت و لجن‌پراکنی کمکی به پیشرفت کارها نمی‌کند و به آبروی ملی لطمه می‌زند».
در سال‌های اخیر گروه‌هایی از ایرانیان در داخل و خارج با تشکیل کارزار «نه به جمهوری اسلامی» خواهان عدم شرکت در انتخابات و براندازی نظام جمهوری اسلامی شده‌اند.
مادران دادخواه و خانواده‌های زندانیان سیاسی و معترضان کشته شده نیز با کارزار «رای بی رای» انتخابات را تحریم کرده‌اند.
انتخابات پیشین مجلس شورای اسلامی، سردترین انتخابات در تاریخ جمهوری اسلامی بود و میزان شرکت نکردن واجدان شرایط در انتخابات رکورد جدیدی را به ثبت رساند.