رهبر جمهوری اسلامی روز سهشنبه ۱۵ اسفند با بهکارگیری لحنی تکراری و قابل پیشبینی، حضور «پرشور» مردم را در انتخابات اخیر ستود. برخی روزنامهها در ایران به تحریم گسترده انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری و ثبت کمترین میزان مشارکت شهروندان در تاریخ جمهوری اسلامی پرداختند.
علی خامنهای بیاعتنا به تحریم گسترده انتخابات از سوی مخالفان، مشارکت مردم در رایگیری اخیر را «جهاد و حماسه» خواند.
او گفت: «مردم با حضور خودشان در پای صندوقها، در مواجهه با این حرکت دشمنان، یک حرکت بزرگ و حماسهآمیزی را انجام دادند. بنابراین این یک جهاد بود.»
رهبر جمهوی اسلامی در دی ماه اقدام مخالفان حکومت را در تحریم انتخابات، «خصمانه» دانسته و آنها را به مخالفت با اسلام متهم کرده بود.
با وجود قدردانی خامنهای از مشارکت «حماسهآمیز» مردم، آمار نتایج انتخابات را میتوان دلیلی بر انزوای هر چه بیشتر رهبر جمهوری اسلامی و اتکای روزافزون او به تندروترین طیف حامیان حکومت دانست.
او پس از برگزاری انتخابات مجلس در اسفند ۱۳۹۸ و حضور ۴۲ درصدی مردم که تا آن زمان کمترین میزان مشارکت در تاریخ جمهوری اسلامی به شمار میرفت، با ادبیاتی مشابه کارزار تحریم را به دشمنان نسبت داد و حضور مردم در انتخابات را به مثابه شکست مخالفان توصیف کرد.
به نظر میرسد رهبر جمهوری اسلامی که پیش از این صحبتهایش درباره سخنگویی از جانب خدا جنجالی شده بود، حاضر نیست بپذیرد اکثریت جامعه ایران از اوضاع اقتصادی و سیاسی کشور شدیدا ناراضی هستند و به همین دلیل تن به شرکت در انتخابات نمیدهند.
موضع انتخاباتی محمدباقر قالیباف، رییس کنونی مجلس نیز تفاوتی با خامنهای نداشت. قالیباف در ابتدای جلسه علنی روز سهشنبه انتخابات اخیر را «پرشور» و «شکوهمند» خواند و از «نقش آفرینی» ایرانیان قدردانی کرد.
او گفت: «این مشارکت با وجود طراحیهای گوناگون دشمنان حقیقتا برآمده از وطندوستی، علاقه به امنیت کشور و آگاهی سیاسی بود.»
همزمان گستردگی کارزار تحریم به حدی بود که حتی قالیباف را به واکنش واداشت. او که چهرهای نزدیک به سپاه پاسداران و رهبر جمهوری اسلامی به شمار میرود، در ادامه سخنان خود گفت: «اگر وضع اقتصادی کشور رونق داشت و بداخلاقیهای سیاسی نبود، نرخ مشارکت در انتخابات متفاوت میشد.»
قالیباف که در طول سالهای اخیر نامش در ارتباط با چندین پرونده فساد به گوش رسیده و ماه گذشته درخواست پسرش برای دریافت اقامت دائم کانادا افشا شد، تنها ۴۴۷ هزار رای در انتخابات مجلس در حوزه تهران کسب کرد و رتبهای بهتر از چهارمی نیافت.
او سال ۱۳۹۸ با بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار رای به عنوان نفر اول از تهران وارد «مجلس انقلابی» و مورد تایید خامنهای شد.
امیرحسین ثابتی، مجری صدا و سیمای جمهوری اسلامی و حمید رسایی، چهره افراطی جبهه پایداری، رای بالاتری نسبت به قالیباف کسب کردند که نشانهای از افول قدرت رییس کنونی مجلس است.
تحلیل نتایج انتخابات در روزنامه جمهوری اسلامی
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود با عنوان «حرفهای تهران را بشنوید»، به تحلیل نتایج انتخابات در پایتخت و تعدادی دیگر از شهرهای ایران پرداخت و نوشت مردم کوشیدهاند تا با زبان اشاره و استعاره، انتقاد خود را به گوش مسوولان حکومت برسانند.
در این سرمقاله آمده است مردم مرودشت بیش از ۲۵ هزار رای به نماینده کنونی و رد صلاحیت شده این شهرستان در مجلس شورای اسلامی دادند؛ این در حالی است که پیشتاز انتخابات مجلس در مرودشت تنها موفق به کسب ۱۸ هزار رای شده است.
جمهوری اسلامی، از ذکر نام نماینده رد صلاحیت شده خودداری کرد اما به نظر میرسد اشاره این روزنامه به جلال رشیدی کوچی باشد که در ماههای گذشته برخی انتقادات او بهویژه در ارتباط با صنعت خودروسازی خبرساز شده بود.
این روزنامه به دوم شدن آرای باطله در انتخابات مجلس یزد اشاره کرد و افزود در سایر نقاط ایران نیز مردم در اعتراض به شرایط موجود، قیمت گزاف کالاها را در تعرفههای رای نوشتند.
این روزنامه تحریم انتخابات از سوی ۷۶ درصد شهروندان تهرانی را حامل پیام مهمی برای حکومت دانست و نوشت: «حضرات نباید تهران را دستکم بگیرند. چنین غفلتی عواقب خطرناکی دارد که اگر به موقع مانع بروز آن نشوید، امکان جبران آن را برای همیشه از دست خواهید داد.»
ورود چهرههای تندرو از حوزه انتخابیه تهران به مجلس با رای حداقلی
ستاد انتخابات کشور روز دوشنبه ۱۴ اسفند نتایج نهایی انتخابات مجلس را اعلام کرد که بر اساس آن ۱۴ نامزد به صورت مستقیم به مجلس راه یافتند و انتخابات برای تعیین تکلیف ۱۶ کرسی باقیمانده به دور دوم کشیده شد.
در میان این ۱۴ نامزد، اسامی چهرههای تندرو جبهه پایداری مانند محمود نبویان، حمید رسایی، مرتضی آقاتهرانی و مهدی کوچکزاده دیده میشود.
حضور پررنگ اعضای جبهه پایداری در میان نامزدهای برتر در تهران حاکی از آن است که حتی بخش قابل توجهی از حامیان اصولگرایان میانهرو نیز از شرکت در انتخابات اجتناب کردند.
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود ورود چهرههای تندرو به مجلس را نشاندهنده «تشدید تفکر افراطی و کنارهگیری بخش معتدل جامعه از کارگردانی سیاسی و اجتماعی» در امورات کشور قلمداد کرد.
این سرمقاله از واکنش مسوولان حکومت به نارضایتی مردم و تحریم گسترده انتخابات انتقاد کرد و نوشت: «صاحبان تریبونهای رسمی این عوارض منفی آشکار را کتمان میکنند و و در بوق و کرنا میدمند که با این انتخابات فتحالفتوح کردهایم.»
ستایش مقامهای جمهوری اسلامی از حضور «پرشور» مردم در انتخابات روز ۱۱ اسفند در حالی صورت میگیرد که بر اساس اعلام رسانههای حکومتی تنها ۴۰ درصد از ایرانیان در رایگیری مشارکت کردند.
گستردگی و اثرگذاری تحریم انتخابات باعث شد محمود نبویان، پیشتاز انتخابات در تهران، تنها ۵۹۷ هزار رای کسب کند.
پیش از این عباس جوهری، معاون سیاسی استاندار تهران، شمار واجدان شرایط در حوزه تهران، ری، شمیرانات، پردیس و اسلامشهر را برای شرکت در انتخابات مجلس و خبرگان رهبری، کمی بیش از هفت میلیون و ۷۷۵ هزار تن اعلام کرد.
این بدان معناست که نبویان، از شاگردان محمدتقی مصباح یزدی، تنها نظر موافق هشت درصد از مجموع واجدان شرایط را در پایتخت به دست آورد.
هممیهن: صندوق رای کارکرد خود را برای مشارکتکنندگان غیرایدئولوژیک از دست داده است
روزنامه هممیهن، وابسته به جریان اصلاحطلب، در گزارشی به کارزار تحریم انتخابات پرداخت و نوشت: «بدنه رایدهندگان به گونهای ریزش کرد که تقریبا به هواداران سنتی رسید. زمانی که رایدهندگان به این نتیجه برسند که تغییر کلان و مهمی از مسیر صندوق رای به وجود نمیآید، از انتخابات کنار میروند؛ بهخصوص اگر در چند نوبت نیز با مشارکت بالا، رای اعتراضی داده باشند اما ثمره آن را به هر دلیل نبینند.»
هممیهن با اشاره به رویکرد «مشارکتکنندگان غیرایدئولوژیک» به انتخابات در ایران، تاکید کرد این گروه رای دادن را حق خود میدانند نه یک تکلیف یا وظیفه شرعی.
خامنهای و سایر چهرههای مذهبی و سیاسی طرفدار حکومت همواره شرکت در انتخابات را وظیفهای دینی خواندهاند.
مقامهای جمهوری اسلامی در طول چهار دهه اخیر مکررا کوشیدهاند با بهرهگیری ایدئولوژیک از نمادهای مذهبی و روایات اسلامی-شیعی، برای حاکمیت و سیاستها و نهادهای وابسته به آن مشروعیت بیافرینند.
به گفته هممیهن، برای مشارکتکنندگان غیرایدئولوژیک انتخابات، صندوق رای کارکرد خود را از دست داده است چرا که تغییر کلان و مهمی را رقم نمیزند: «شاید به همین دلیل باشد که این طیف از افراد تصمیم گرفتند زینتالمجلس نباشند و از عدد حضورشان برای اثبات موافقت با وضع موجود استفاده نشود.»
این روزنامه افزود «بخش نه چندان کمی از مردم» دیگر امیدی به تغییر سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ندارند اما به دلایل مختلفی در اعتراضات خیابانی شرکت نمیکنند.
هممیهن در ادامه مطلب خود افزود حضور نیافتن این گروه در اعتراضات خیابانی شاید به این خاطر باشد که تصور روشنی از آینده ندارند و فکر میکنند نباید شرایط را از چیزی که هست، بدتر کرد: «بنابراین [آنان] تصمیم گرفتهاند در حاشیه بمانند، معترض باشند اما اقدام علمی نکنند و در زمین بازی حاکمیت نیز حاضر نشوند.»