درمانهای دارویی اندکی برای اختلالات سوءمصرف مواد مخدر در دسترس است اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند احتمالا یک نوع آنتی‌بیوتیک می‌تواند به کاهش اثرات اعتیادآور موادی مانند مورفین و کوکایین کمک کند.
سوءمصرف مواد موجب بروز اختلالات (SUDs) می‌شود؛ بیماری روانی پیچیده و مزمنی که نگرانی شدیدی برای سلامت عمومی جوامع به همراه دارد.
بر اساس تحقیقات جدید منتشر شده، یک نوع آنتی بیوتیک پرمصرف به‌نام داکسی سایکلین، ممکن است فرصت‌های جدیدی را برای درمان اختلالات سوءمصرف مواد و شکل‌گیری مداخلات موثرتر ایجاد کند.
وب‌سایت سای‌پست در گزارشی با اشاره به این پژوهش، مشخصه اختلالات ناشی از سوءمصرف مواد را شامل استفاده اجباری از داروهای اعتیادآور خواند که منجر به تغییرات شدید رفتاری و عصبی می‌شوند و چالش‌های درمانی قابل توجهی به همراه دارند.
بر اساس این گزارش، درمانهای موجود در زمینه سوءمصرف مواد، اغلب ناکافی هستند. همین امر نیاز فوری به استراتژی‌‌های درمانی جدید را پررنگ می‌کند.
محققان این مطالعه را برای بررسی پتانسیل داکسی سایکلین در کاهش اثرات اعتیادآور برخی داروها آغاز کردند. آنتی‌بیوتیک رایجی که به دلیل خواص ضدالتهابی‌اش شناخته شده است.
آماندا جی. سیلز، پژوهشگر در این مطالعه، محقق فوق دکتری دانشکده پزشکی ریبریو پرتو در دانشگاه سائوپائولو است.
او به سای‌پست گفت: «علاقه ما به این موضوع ناشی از پیچیدگی و ماهیت بازگشت‌پذیر اختلالات سوءمصرف مواد است.»
سیلز افزود: «علی‌رغم حساسیت این موضوع، هنوز علت نوروبیولوژیک این اختلالات به طور کامل مشخص نشده است و از طرفی، در این مورد با فقدان درمانهای موثر نیز روبه‌رو هستیم. استفاده از داکسی سایکلین در دوزهای پایین فاقد خواص آنتی‌بیوتیکی و دارای خواص ضدالتهابی و محافظت‌کننده عصبی است.»
این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: «از آنجایی که مکانیسم‌های ایمنی/التهاب مغز نیز با اختلالات سوءمصرف مواد مرتبط است، تصمیم گرفتیم این مورد را بررسی کنیم که آیا این دارو می‌تواند در درمان این شرایط مفید باشد یا نه.»
این مطالعه در دانشگاه سائوپائولو روی ۳۰۲ موش نر انجام شد تا تاثیر داکسی سایکلین را بر رفتارهای مرتبط با اعتیاد ارزیابی کند.
این تحقیقات با رعایت دستورالعمل‌های اخلاقی برای به حداقل رساندن رنج حیوانات انجام گرفت.
آزمایش‌ها که شامل تجویز دوزهای مختلف داکسی سایکلین، مورفین و کوکایین به موش‌ها بود در دو آزمون اولیه انجام شد.
ترجیح مکان شرطی شده (CPP)
آزمایشCPP به منظور اندازه‌گیری ترجیح موش‌ها برای رفتن به محیطی که آن‌ها را در معرض مواد قرار می‌داد طراحی شد.
این محیط شامل دستگاهی با دو محفظه بود که هر کدام نشانه‌های بصری و لمسی مشخصی داشتند.
قبل و بعد از تجویز دارو، زمان صرف شده توسط موش‌ها در هر محفظه ثبت شد.
این داده‌ها، نتایج جالبی را در مورد اثرات پاداشی داروها ارائه کرد.
حساسیت حرکتی ماهیچه‌ای-استخوانی
این تست، بیش‌فعالی و افزایش حرکت ناشی از مصرف کوکایین را ارزیابی کرد. موش‌ها پس از تجویز دارو در یک میدان باز مورد مشاهده قرار گرفتند و تغییرات آنان در میزان حساسیت حرکتی ماهیچه‌ای-استخوانی اندازه‌گیری شد.
محققان دریافتند که داکسی سایکلین به طور قابل توجهی اثرات پاداش مورفین را در موش‌ها کاهش می‌دهد. مصرف داکسی سایکلین منجر به کاهش ترجیح آن‌ها برای رفتن به محیط مرتبط با دارو شد.
نکته مهم این است که داکسی سایکلین تاثیری بر خواص تسکین درد مرفین ندارد.
این آنتی‌بیوتیک همچنین باعث کاهش ایجاد و بروز رفتارهای اعتیادآور ناشی از مصرف کوکایین شد.
جالب توجه اینکه یک واحد داکسی سایکلین قبل از آزمایش برای کاهش حافظه مرتبط با اثرات پاداشی کوکایین کافی بود. علاوه بر این، این دارو به طور موثر از رفتار بیش‌فعال و حساسیت روانی-حرکتی ناشی از کوکایین نیز جلوگیری کرد.
این نتایج نشان می‌دهد که داکسی سایکلین می‌تواند یک ابزار ارزشمند در درمان اختلالات مصرف مواد باشد. توانایی آنتی‌بیوتیک برای تعدیل حافظه و پاسخ‌های رفتاری مرتبط با اعتیاد به مواد مخدر بدون تاثیر بر تبعات درمانی اولیه داروهایی مانند مورفین (برای تسکین درد) بسیار امیدوارکننده است.
سیلز به سای‌پست گفت: «مهم است که اختلالات مصرف مواد را به عنوان بیماری‌های روان‌پزشکی بدون درمانهای سریع و موثر درک کنیم.»
او افزود: «این مطالعه برای اولین بار اثرات داکسی سایکلین را بر پاسخ‌های پاداش دهنده و روانی-حرکتی ناشی از داروهای اعتیادآور بررسی کرد. ما در این مطالعه، دوزهای پایین دارو را برای مدت کوتاهی تجویز کردیم. مهم است توجه داشته باشیم که استفاده مداوم از داروهای آنتی‌بیوتیکی از جمله داکسی سایکلین، می‌تواند منجر به مقاومت ضد باکتریایی شود.»
به گفته سیلز، انجام مطالعات بیشتر برای بررسی نوروبیولوژی اختلالات ناشی از سوءمصرف مواد و بررسی درمانهای موثرتر، امری بسیار مهم است.