شش دهه پس از معرفی قرص ضدبارداری زنانه، گروهی متشکل از ۱۶ داوطلب، قرص ضد بارداری در مردان را آزمایش میکنند. دانشمندان امیدوارند نتایج آزمایش این داروی بدون هورمون، در نهایت گزینه‌ای موثر در کنترل بارداری در اختیار مردان قرار دهد.
اگر مرحله بعدی تحقیقات به خوبی پیش برود، مردان می‌توانند با مصرف این قرص و توقف تولید اسپرم در بدنشان، کنترل بارداری را در دست بگیرند.
تایمز بریتانیا با انتشار این خبر نوشت گروهی از مردان بریتانیایی برای اولین بار در جهان یک قرص ضد بارداری جدید را آزمایش میکنند. دانشمندان معتقدند این روش میتواند نحوه تقسیم مسوولیت کنترل بارداری را تغییر دهد.
این دارو که YCT-529 نام دارد، در ابتدا به ۱۶ داوطلب در کلینیکی در ناتینگهام داده میشود.
بدون هورمون و اثر موقت
این قرص از طریق خاموش کردن پروتئینی به نام گیرنده آلفا رتینوییک اسید (RAR-alpha) در داخل بدن عمل میکند.
این امر از اتصال آلفا رتینوییک اسید به نوعی ویتامین A جلوگیری میکند. در نتیجه تشکیل اسپرم در بیضه‌ها متوقف میشود.
این رویکرد که در موشها و میمون‌‌های آزمایشگاهی به خوبی عمل کرده است، با تلاشهای قبلی برای پیشگیری از بارداری مردانه متفاوت است. آزمایش‌های پیشین معمولا به دنبال کاهش تولید اسپرم با سرکوب هورمون تستوسترون بودند.
بر اساس نظرسنجی شرکت مطالعات بازار بریتانیایی یوگاو (YouGov) در سال ۲۰۱۹، حدود ۳۳ درصد از مردان انگلیسی که از نظر جنسی فعال هستند، با مصرف نسخه مردانه این قرص موافقت دارند؛ دقیقا مشابه تعداد زنانی که از روش ضد بارداری هورمونی استفاده میکنند.
یافتن دارویی که بتواند به طور ایمن و موقت باروری مردان را مسدود کند چالش بزرگی است؛ تا حدی به این دلیل که در مقایسه با تولید یک یا دو تخمک طی ماه در بدن زنان، مردان در هر ضربان قلب حدود هزار اسپرم تولید میکنند.
با این حال زمانی که YCT-529 به موشها داده شد، ۹۹ درصد در پیشگیری از بارداری موثر بود. در میمون‌ها، تعداد اسپرم‌‌ها پس از دو هفته کاهش یافت و در تمام آزمایش‌های حیوانی، پس از پایان درمان، اثرات از بین رفت.
آزمایشات انسانی
در آزمایش‌های انسانی که در ناتینگهام انجام میشود، ابتدا به داوطلبانی که تصمیم گرفته‌‌اند بچه‌دار نشوند و قبلا وازکتومی کرده‌‌اند، دوزهای پایین برای ارزیابی ایمنی داده میشود.
انتظار می‌رود نتایج این آزمایشات در بهار سال آینده مشخص شود. اگر نتایج مثبت باشند، آزمایشات وسیع‌تر و بسیار گران‌تر برای ارزیابی اثربخشی و خطر عوارض جانبی مورد نیاز است.
پروفسور گوندا جورج از دانشگاه مینه سوتا توسعه داروی جدید را رهبری کرده و تحقیقاتش از سوی آمریکا تامین مالی میشود.
او می‌گوید که این میتواند یک لحظه تاریخی باشد: «می‌دانیم که اگر قرص ضد بارداری مردانه در دسترس بود، بسیاری از مردان علاقه‌مند به مصرف آن می‌شدند.»
جورج اضافه میکند: «آخرین نوآوری در پیشگیری از بارداری، به شکل قرصی برای زنان و بیش از ۶۰ سال پیش عرضه شد. دنیا برای یک ماده ضد بارداری مردانه آماده است و با توجه به آن‌چه ما در مورد عوارض جانبی می‌دانیم که زنان برای چندین دهه در اثر مصرف این قرص متحمل شده‌اند، تحویل داروی بدون هورمون کار درستی است.»
در حال حاضر دو گزینه پیشگیری از بارداری تایید شده برای مردان وجود دارد: وازکتومی که در ۹۹ درصد موارد موثر اما برگشت‌پذیری آن نسبتا دشوار است و کاندوم که از مزایای محافظت در برابر بیماریهای مقاربتی برخوردار است اما از بارداری به شکلی موثر پیشگیری نمی‌کند.
آزمایش قرص ضد بارداری برای مردان از سوی شرکت YourChoice Therapeutics، مستقر در سانفرانسیسکو، تامین مالی میشود.
آکاش باکشی، یکی از بنیان‌گذاران و مدیر اجرایی این شرکت می‌گوید که این قرص به‌طور بالقوه میتواند با کیت‌های تست خانگی ساده ترکیب شود: «چنین اتفاقی به مردان اجازه می‌دهد خودشان متوجه شوند سطح اسپرمشان آن‌قدری پایین است که موجب بارداری نمی‌شود.»
در حالی که محققان ده‌‌ها سال است روی یک قرص ضد بارداری مردانه کار میکنند، به نظر می‌‌رسد آزمایش ناتینگهام اولین آزمایش از این نوع در چند سال اخیر باشد.
تلقی از پیشگیری از بارداری به‌عنوان مسوولیتی زنانه
تلاشهای قبلی برای سرکوب تستوسترون با عوارض جانبی شدیدی مانند افزایش خطر بیماریهای قلبی-عروقی و همچنین افزایش وزن، آکنه و تغییرات خلقی از جمله پرخاشگری و کاهش میل جنسی مرتبط بود. اگرچه اغلب اشاره میشود زنانی که از قرص‌‌های ضدبارداری هورمونی استفاده میکنند ممکن است با سناریو‌های مشابهی روبه‌رو شوند.
باکشی می‌گوید: «YCT-529 یک پروتئین است و هورمون‌ها را مسدود نمی‌کند تا از تولید اسپرم جلوگیری کند. ما معتقدیم که این امر برای مردان جذاب‌‌تر خواهد بود چرا که بسیاری از آن‌ها پیشگیری از بارداری را یک مسوولیت مشترک می‌‌دانند.»
او در ادامه می‌گوید: «برای قرن‌‌ها، کمبود گزینه‌‌های مناسب جلوگیری از بارداری موجب تقویت این دیدگاه شده بود که پیشگیری از بارداری یک مسوولیت زنانه است، در حالی که این باور درست نیست و ما متعهدیم اولین قرص ضد بارداری بدون هورمون، موثر و موقتی را برای مردان عرضه کنیم.»
پروفسور جورج بر این باور است که «نبود علاقه صنعت داروسازی و اشتیاق داروسازان بزرگ» مانع اصلی در تولید چنین قرصی بوده است.
به گفته او، شرکت‌های بزرگ دارویی معمولا بیشترین منابع را در اختیار دارند اما پیشگیری از بارداری یک موقعیت چالش‌برانگیز است زیرا: «ما بیماری را درمان نمی‌کنیم و با مردانی جوان و بارور سر و کار داریم. بنابراین محدودیت‌ها برای عرضه روشی موثر به بازار بسیار زیاد است. در این مورد باید ایمنی و برگشت‌پذیر بودن در نظر گرفته شوند. شاید به دلیل همین شرایط است که صنعت داروسازی از انجام چنین کاری دوری میکند.»
هدر وحدت، مدیر اجرایی طرح پیشگیری از بارداری مردان، کسی است که از تلاش‌‌ها برای توسعه روش‌های جدید کنترل بارداری حمایت میکند و روی قرص جدید سرمایه‌‌گذاری کرده است.
او می‌گوید: «در حالی که اکثر مردان پیشگیری از بارداری را یک مسوولیت مشترک می‌‌دانند، گزینه‌‌های کمی برای مشارکت در این مورد پیش رویشان وجود دارد.»
وحدت در ادامه می‌گوید: «اولین مطالعه انسانی روی قرص ضد بارداری مردانه بدون هورمون، نقطه عطف مورد انتظار و یک دستاورد برجسته در تلاش برای استقلال تولید مثل است. ما معتقدیم اولین مطالعه انسانی YCT-529 گام مهمی به سوی آینده‌ای است که در آن مردان و زنان قدرت تصمیم‌گیری و کنترل استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، بارداری و فرزندآوری را خواهند داشت.»
به گفته او، این نوعی از برابری سلامت است که برای مدتی طولانی عقب افتاده است.