در ادامه برنامههای یادبود سالگرد کشتهشدگان آبانهای خونین ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱، روزهای پنجشنبه و جمعه ۲۵ و ۲۶ آبان مراسم بزرگداشت شماری از قربانیان این قتلهای حکومتی در شهرهای مختلف ایران برگزار شد.
اعتراضات آبان ۱۳۹۸ در ایران در واکنش به افزایش ناگهانی و شدید قیمت سوخت آغاز شد اما خیلی زود ماهیت ضدحکومتی به خود گرفت.
این تجمعات اعتراضی علیه جمهوری اسلامی در ۲۴ آبان در برخی مناطق آغاز شد و طی یک هفته به ۲۹ استان و صدها شهر گسترش یافت.
شدت سرکوب اعتراضات باعث شد این اتفاقات به «آبان خونین ۹۸» مشهور شود.
در جریان این اعتراضات هزار و ۵۰۰ نفر به دست ماموران حکومتی کشته شدند.
سال گذشته با فرا رسیدن سالگرد کشتار معترضان آبان ٩٨ و در میانه خیزش سراسری ایرانیان به دنبال قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی در بازداشت پلیس گشت ارشاد، فراخوانهای گستردهای برای اعتراض و اعتصاب سراسری و همچنین تجمع و تظاهرات در شهرهای کوچک و بزرگ ایران و دیگر نقاط جهان منتشر شد.
یادبود جانباختگان اعتراضات آبان ۱۴۰۱
در جریان این اعتراضات در شهرهای مختلف ایران دهها تن با شلیک مستقیم گلوله نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی جان خود را از دست دادند.
در روزهای گذشته و به دنبال فراخوان تعدادی از خانوادههای کشتهشدگان سالهای ١٣٩٨ و ۱۴۰۱، مراسم آنها در روزهای پنجشنبه و جمعه برگزار شد.
روز جمعه ۲۶ آبان، شهروندان با گذاشتن گل بر مزار حمیدرضا روحی، معترض کشتهشده در خیزش انقلابی ۱۴۰۱ یادش را گرامی داشتند.
ویدیوهای رسیده به ایراناینترنشنال نشان میدهند جمعی از شهروندان شامگاه ۲۵ آبان هم بر مزار حمیدرضا روحی شمع روشن کرده و دستههای گل گذاشتند.
مهرداد آقافضلی، پدر یلدا آقافضلی، روز جمعه با انتشار ویدیویی از دخترش در اینستاگرام از حضور خود بر مزار او خبر داد و نوشت: «یلدا، بابا، تمام تفریح ما شده آمدن سر مزار تو و دیدن عکسها و فیلمهای تو.»
یلدا آقافضلی، جوان معترض ۱۹ سالهای بود که در جریان خیزش انقلابی بازداشت و زندانی شد و چند روز بعد از آزادی در ۲۰ آبان ۱۴۰۱ به شکلی مشکوک جان باخت.
یلدا پیش از مرگ در گفتوگو با دوستش پس از آزادی موقت با خوشحالی به او گفته بود ماموران امنیتی و بازجویان در پروندهاش نوشتند: «متهم اظهار پشیمانی نکرد.»
روز جمعه آژانس خبری کردپا ویدیویی از مویههای پدر و مادر هیوا جانجان در سالگرد قتل حکومتی این شهروند جان باخته خیزش انقلابی در بوکان منتشر کرد.
۲۵ آبان ۱۴۰۱ در سومین سالگرد کشتهشدگان آبان خونین ۹۸، کیان پیرفلک، سپهر مقصودی، آرتین رحمانی، میلاد سعیدیانجو، رضا شریعتی، اشرف نیکبخت، علی مولایی و علی محمدی با شلیک گلوله نیروهای امنیتی در ایذه کشته شدند.
روز پنجشنبه ۲۵ آبان مراسم نخستین سالگرد کشته شدن آرتین رحمانی بیانی در روستای پیان از توابع شهر ایذه برگزار شد.
ویدیوی منتشر شده در شبکههای اجتماعی شیون همراه با رقص هنگامه چوبین بر مزار فرزندش آرتین رحمانی را نشان میدهد.
آرتین رحمانی متولد ۱۳۸۴ بود و همزمان با تحصیل، بهطور پارهوقت در یک مکانیکی کار میکرد.
آرتین ۱۶ ساله شامگاه ۲۵ آبان ۱۴۰۱ با شلیک مستقیم گلوله نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی جان خود را از دست داد.
او پیش از کشته شدن در یادداشتی برای مادرش نوشته بود: «شرمندهام مادر، میخواهم در راهی قدم بگذارم که شاید جوانیام را نبینی.»
ماموران حکومتی به خانواده رحمانی فشار آوردند که پیکر آرتین را به عنوان «شهید» در تپه شهدای ایذه به خاک بسپارند اما خانوادهاش قبول نکردند و پیکرش با نوای ساز و دهل بختیاری و نواختن ترانههای حماسی این منطقه از جمله «دایه دایه وقت جنگه» به خاک سپرده شد.
روز ۲۵ آبان، اولین سالگرد کشته شدن سپهر مقصودی نیز در آرامستان «روضهالزهرا» در ایذه برگزار شد.
سپهر متولد پنجم تیر ۱۳۸۷ بود و در جریان اعتراضات ایذه با شلیک گلوله جنگی به سرش کشته شد.
علاوه بر این، مراسم اولین سالگرد حمیدرضا شریعتی که شامگاه ۲۵ آبان ۱۴۰۱ با شلیک مستقیم گلوله نیروهای امنیتی کشته شده بود، پنجشنبه ۲۵ آبان در «بهشت زهرا»ی ایذه برگزار شد.
طاهره خوشکلام، همسر جواد رضایی، معترض کشتهشده در خیزش انقلابی نیز با انتشار ویدیویی از مزار همسرش در اینستاگرام نوشت: «آسیاب به نوبت، چرا که رفتن تو به مرگ طبیعی نبود که بگویم مرگ حق است و به عادات قبل برگردم. کشتن تو جنایت علیه مهربانی و جنایت علیه انسانیت بود.»
جواد رضایی روز ۲۵ آبان ۱۴۰۱ با شلیک ماموران حکومت در لاهیجان کشته شد.
ویدیوی دیگری نشان میدهد نخستین مراسم سالگرد جان باختن آیلار حقی به دلیل ممانعت ماموران از حضور بر سر مزار او، در منزل خانوادهاش در شهر تبریز برگزار شد.
آیلار حقی روز ۲۵ آبان ۱۴۰۱ در جریان خیزش انقلابی ربوده و کشته شد.
روز پنجشنبه خانواده و نزدیکان سپهر اسماعیلی بهمناسبت سالگرد جانباختن او بر مزارش حاضر شده و یادش را گرامی داشتند.
سپهر اسماعیلی روز ۲۴ آبان ۱۴۰۱ در تولد ۲۱ سالگی خود با دوستان و اقوام راهی زیباکنار بود که ایست بازرسی به او فرمان توفق داد اما به این دلیل که دختر و پسر کنار هم بودند، ترسیدند و نایستادند. ماموران حکومتی آنها را بدون اخطار و هشدار با کلاشنیکف به رگبار بستند.
مراسم نخستین سالگرد کشته شدن برهان کرمی و فواد محمدی نیز روز پنجشنبه ۲۵ آبان در روستای ماویان از توابع شهر کامیاران برگزار شد.
کرمی و محمدی در جریان خیزش انقلابی با گلوله ماموران حکومت کشته شدند.
ویدیوهای دیگری نشان میدهند روز پنجشنبه ۲۵ آبان نخستین مراسم سالگرد دانیال پابندی، نوجوان ۱۷ ساله کشته شده در خیزش سراسری در آرامستان آیچی سقز برگزار شد.
مادر مریم آروین، وکیل معترضان که پس از آزادی از بازداشت درگذشت، با حضور بر سر مزارش به مناسبت اولین سالگرد نامزدی او، برای دخترش «لباس عروس» برد.
او در اینستاگرامش نوشت: «کاش زمان به عقب برمیگشت اما سیاهدلان زمانه، زمان را نگه داشتهاند و حتی به جلو هم نمیرود ...»
یادبود جانباختگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸
محبوبه رمضانی، مادر پژمان قلیپور، معترض ۱۸ ساله کشتهشده در آبان ۹۸، روز جمعه ۲۶ آبان با انتشار ویدیوهایی از تشییع پیکر پسرش نوشت: «میدانم با تیر جنگی کشتنات، آره جان مادر، زدند وسط قلبت ... با پنج تا تیر کشتنات. دو نفر به تو شلیک کردند ... زود آگاه شدی، زود فهمیدی ظلم چیست ... پژمانم گفت: بردگی بس است و رفت تا بردگی نکند.»
فرهاد پوریاری، هنرمند ایرانی مقیم عمان برای گرامیداشت یاد محسن جعفرپناه، از جانباختگان اعتراضات آبان ۹۸ در اسلامشهر، با شنهای ساحلی تندیسی از او ساخت.
پوریاری ویدیوی این تندیس را در حساب اینستاگرام خود منتشر کرد.
تصاویر منتشر شده در فضای مجازی نشان میدهند مراسم چهارمین سالگرد کشته شدن فرزاد انصاریفر و احسان عبداللهنژاد، دو تن از جانباختگان اعتراضات آبان ۹۸ در بهبهان، روز پنجشنبه ۲۵ آبان بر مزار آنها برگزار شده است.
فشار بر خانوادههای دادخواه
امید سعیدیانجو، برادر میلاد سعیدیانجو، از کشته شدگان خیزش انقلابی در ایذه در اینستاگرام خود از لغو مراسم سالگرد برادرش خبر داد.
پیش از این در شامگاه ۲۲ آبان و در آستانه اولین سالگرد میلاد سعیدیانجو، خواهرش، زهرا سعیدیانجو با یورش ماموران امنیتی به خانهشان در این شهر بازداشت شد.
همزمان میلاد محمدی، برادر شهریار محمدی، معترض کشتهشده، با انتشار پستی در اینستاگرام درباره بازداشت خواهرش اسرین در سالگرد کشته شدن برادرشان نوشت: «خواهر من مریض است. هر اتفاقی برای خواهرم به وجود بیاید مستقیم از دولت جمهوری اسلامی میدانم. شما هیچ مدرکی از خواهر من ندارید.»
پیش از این صبا بختیاری، عمه پویا بختیاری، از کشتهشدگان آبان ۹۸، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت اینترنت اعضای این خانواده را دوباره قطع کردهاند، آنان را احضار و تهدید کردهاند حق برگزاری مراسم سالگرد ندارند.
عوامل جمهوری اسلامی در ماههای اخیر فشار فزایندهای را بر خانوادههای دادخواه در سراسر ایران وارد کردهاند.
بسیاری از اعضای خانواده کشتهشدگان خیزش انقلابی و اعتراضات خونین آبان و دیگر اعتراضات ضدحکومتی در یک سال گذشته بازداشت و احضار شدند و برخی از آنان مانند ماشالله کرمی، پدر محمدمهدی کرمی، از اعدامشدگان سال گذشته همچنان بلاتکلیف در زندان هستند.
ناهید شیرپیشه و منوچهر بختیاری، مادر و پدر پویا بختیاری نیز از دیگر خانوادههای داخواه زندانی در ایران هستند.
با گذشت چهار سال از کشتار مردم معترض در جریان اعتراضات آبان خونین ۹۸ و یک سال از کشتار معترضان در آبان ۱۴۰۱، شهروندان در ایران همچنان یاد این سرکوبهای خونین و کشتهشدگان آنها را زنده نگه داشتهاند و گزارشها و تصاویری از حضور بر مزار قربانیان جمهوری اسلامی منتشر میکنند.
بسیاری از مردم معترض جمله «آبان ادامه دارد» را به یکی از مشهورترین شعارهای اعتراضی برای دادخواهی تبدیل کردهاند.