با بالا گرفتن تنش بر سر اوکراین بین روسیه و غرب، احتمال حمله به این کشور از سوی مسکو قوت بیشتری گرفته و آمریکا دایم درباره آن هشدار می‌دهد. با دامنه‌دار شدن تنش‌ها، وبسایت کانورسیشن به سه سناریو محتمل در صورت حمله روسیه به اوکراین پرداخته است.
اوکراین هم در مرز طولانی با روسیه و هم از درون شبه‌جزیره کریمه با سربازان روس محاصره شده است. روسیه نیروی زمینی، هوایی و دریایی به این مناطق اعزام کرده که به مسکو اجازه می‌دهد هر زمان اراده کند، به عملیات نظامی متوسل شود.
این نخستین بار نیست که خودمختاری اوکراین دستخوش اقدامات روسیه شده است.
بسیاری کارشناسان معتقدند روسیه با تصرف کریمه در سال ۲۰۱۴، برای اقدام نظامی علیه اوکراین زمینه‌چینی و جای پای ارتش خود در جنوب را به‌قدر کافی محکم کرد. در همین حال، درگیری‌ها در منطقه دونباس اوکراین به واحدهای امنیتی و اطلاعاتی روسیه مجال داد تا از عملیات نظامی و شبه‌نظامی در اوکراین سر در بیاورند.
بهار ۲۰۲۱ روسیه عملیاتی علیه اوکراین انجام داد که دست‌کمی از جنگ واقعی نداشت. مسکو حملات سایبری و کارزار اطلاعات نادرست راه‌اندازی و تامین انرژی در اوکراین را مختل کرد. سرویس‌های امنیتی اوکراین از واحدهای عملیاتی تا نیروهای ویژه روسیه را در مرزهایشان را شناسایی کردند.
حالت اول: سرنگونی رهبران اوکراین
اولین سناریو محتمل در صورت حمله به اوکراین حذف رهبران این کشور است. در این حالت، نیروهای ارتش و امنیت روسیه به دنبال آن خواهند بود که حکومت فعلی اوکراین را سرنگون و آن را با دولتی دست‌نشانده و سرسپرده مسکو جایگزین کنند.
موردی که جای تعجب دارد این است که در چنین حالتی، احتمالا برخی افرادی که در دولت فعلی اوکراین سرکارند، همچنان در قدرت نگاه داشته خواهند شد چرا که بعضی اعضای دولت کنونی اوکراین سابقه همکاری و همراهی با روسیه را دارند.
بزرگ‌ترین نگرانی روسیه در چنین حالتی، واکنش احتمالی پلیس و ارتش اوکراین است. همچنین ممکن است که مردم اوکراین، به تغییر دولتشان به‌دست مسکو واکنش شدیدی نشان دهند.
حالت دوم: جنگ در شرق
سناریو دوم، جنگ احتمالی در شرق است. در چنین حالتی، نیروهای روس خواهند کوشید تا به مناطق جدایی‌طلب در دونباس سلاح، تجهیزات و نیروی اطلاعاتی برسانند و آنان را به نیروهایی «تخته‌پرشی» بدل کنند که با تصرف هر چه بیشتر از قلمرو اوکراین، بیشتر مناطقی که قوم روس و اوکراینی‌های روس‌زبان در آنها اسکان دارند را پوشش دهند.
چنین اقدامی می‌تواند نیروهای روسیه را تا رود دنیپر اوکراین، که این کشور را به دو قسمت واقع در غرب و در شرق تقسیم می‌کند به پیش ببرد و در عرض ساحل دریای سیاه تا مرز کشور مولداوی و محل واقع شدن منطقه دیگر تجزیه‌طلب موردتقویت روسیه، پیشروی دهد.
چنین عملیاتی به‌پشتیبانی نیروهای نظامی مستقر داخل و در محدوده منطقه روستوف آن -دون روسیه واقع در شرق اوکراین، نیروهای سمت جنوب مستقر در شبه‌جزیره کریمه و گردان‌های روسیه مستقر در منطقه تجزیه‌طلب ترانس‌نیستریا در مولداوی انجام خواهد گرفت.
حالت سوم: تصرف کامل
سناریوی نهایی تصرف کامل اوکراین است. در این حالت تمامی نیرو واحدهای پیش‌تر ذکرشده روسیه، به‌همراه نیروهای هوایی مستقر در شمال، اقدام به شکست ارتش اوکراین می‌کند؛ ارتش روسیه از تجربه اخیر عملیات نبرد در سوریه برای سرکوب هرگونه شورش مردمی بر علیه نیروهای این کشور استفاده خواهد کرد.
چنین حالتی برای مردم اوکراین ویرانگر خواهد بود و آمار مرگ بالایی در ارتش اوکراین، نیروهای پلیس و همچنین ساکنان محلی در معرض این نبردها بر جای خواهد گذاشت؛ همچنین موج عظیمی از پناهندگان را روانه غرب اوکراین و کشورهای همجوار لهستان، مجارستان، رومانی و مولداوی خواهد کرد. چنین بحران پناهجویی می‌تواند به بزرگ‌ترین بحران این‌چنینی در اروپا، از زمان جنگ جهانی دوم بدین سو، تبدیل شود.
لازم به ذکر است که تمامی سناریوهای مزبور یکی نافی دیگری نیست و اگر کرملین از نتیجه‌ای که در غرب و یا اوکراین می‌گیرد ناراضی باشد، این موارد همه می‌تواند به‌صورت متوالی و یکی پس از دیگری روی دهد.
فارغ از آنچه روسیه انجام خواهد داد، دیگر کشورها با تنش‌های آرام‌نگرفته بر سر مناطق جدایی‌طلب، مثلا مولداوی با منطقه ترانس‌نیستریا، گرجستان با مناطق اوستیای جنوبی و آبخاز، با اضطراب نظاره‌گر چنین رویدادهایی خواهند بود چرا که پیروزی روسیه در اوکراین ممکن است در آینده به هر اقدامی علیه این کشورها نیز دامن بزند. اگر غرب به پاسخی کوبنده متوسل نشود، حتی کشورهایی همچون استونی و لتونی می‌تواند در آینده در معرض چنین تهدیداتی قرار گیرد.
تهدید نظامی روسیه علیه اوکراین غرب را در تنگنایی دشوار قرار داده است. غرب نیاز دارد تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد با روسیه‌ای متخاصم سر و کار داشته باشد که دامنه قلمرو خود را به اوکراین، گرجستان و غیره گسترش خواهد داد. اینکه ایالات متحده این روزها بیشتر درگیر چین، دریای جنوبی چین و وضعیت تایوان است تا اروپای شرقی هم به بهبود مخمصه کنونی کمکی نمی‌کند.
به نوشته وبسایت کانورسیشن، اگر ناتو نتواند واکنشی درخور برای بحران اوکراین از راه دیپلماسی، کمک نظامی و یا حتی پاسخ نظامی بیابد، خطر بیخ گوش آینده آن است و بی‌اعتبار شدن ناتو به‌منزله پیروزی بزرگی برای روسیه خواهد بود که ناتو را تهدیدی برای امنیت ملی و راهبرد این کشور برای کسب دوباره قدرت در جهان می‌بیند. این است که اهمیت وضعیت فعلی در اوکراین نمی‌تواند به‌هیچ‌وجه دست‌کم گرفته شود.