شرکت کانادایی بمباردیه جزییات جدیدی درباره بهکارگیری موتورهای ساخت این شرکت در پهپادهای ایرانی کشف کرده و پس از تحقیق به این نتیجه رسیده این موتورها از سوی هیچکدام از توزیعکنندگان مجاز به ایران یا روسیه فروخته نشده. تحقیقات بیشتر از یک زنجیره تامین مخفی حکایت دارد.
بر اساس اعلام این شرکت مستقر در ایالت کبک کانادا، اکنون مقامهای دولتی کانادا مشغول بررسی نتایج تحقیقات صورت گرفته در این زمینه هستند.
شرکت بمباردیه پس از همکاری با اوکراین اعلام کرد دستکم بخشی از مسیری که موتورهای ساخت این شرکت طی کرده، شامل اتریش میشود.
همزمان یک شرکت بریتانیایی که منبع تسلیحات به کار گرفته شده در مناطق جنگی را ردیابی میکند (Conflict Armament Research) اعلام کرده که در حال تحقیق در این زمینه است اما یک مقام این شرکت روز پنجشنبه ۲۲ دی گفت عملیات ردیابی هنوز ادامه دارد.
در هفتههای اخیر و با تداوم به کار گیری پهپادهای ساخت ایران از سوی روسیه در تهاجم علیه اوکراین، توجههای زیادی به قطعات کشف شده در این پهپادها که ساخت کشورهای غربی هستند جلب شده است.
شرکت بریتانیایی در گزارشی درباره اوکراین اعلام کرده که جمهوری اسلامی توانسته ساختارهای تحریمی کنونی را دور بزند و قابلیتها و انعطافپذیری بیشتری به سلاحهای خود بیفزاید.
پیشتر شرکت بمباردیه اعلام کرده بود موتورهایش برای هواپیماهای غیرنظامی طراحی شدهاند.
همچنین پیشتر شبکه خبری سیانان در گزارشی اعلام کرد ۴۰ قطعه از قطعات پهپادهای سرنگون شده ایرانی در اوکراین، محصول ۱۳ شرکت مختلف آمریکایی بوده و ۱۲ قطعه نیز ساخت شرکتهایی از سوئیس، کانادا، ژاپن، تایوان و چین هستند.
در این گزارش اعلام شد شواهدی مبنی بر نقض تحریمها علیه جمهوری اسلامی از سوی این شرکتها وجود ندارد و ممکن است این قطعات از طریق شرکتهای ثالث به ایران ارسال شده باشد.
سیانان همچنین نوشت که رهگیری این قطعات کار بسیار سختی است زیرا آنها کاربردهای دوگانه دارند و در دسترس هستند.
پیش از این نیز وزارت دفاع اسرائیل اعلام کرده بود موضوع پیدا شدن یک قطعه تولید اسرائیل در پهپادهای ساقط شده ایرانی در اوکراین را بررسی میکند.
بر اساس تحقیقی که نتیجه آن در روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال منتشر شده، در میان صدها قطعه اروپایی و آمریکایی به کار رفته در پهپادهای ایرانی استفاده شده در جنگ اوکراین از سوی روسیه، یک لنز پیشرفته مادون قرمز هم وجود دارد.
همزمان با تلاشها برای کشف شبکه تامین قطعات برای پهپادهای جمهوری اسلامی، کشورهای غربی تحریمهایی را علیه نهادها و مقامهای دخیل در برنامه پهپادی ایران وضع کردهاند.
چندی پیش وزارت امور خارجه کانادا اعلام کرد تحریمهای جدیدی را علیه شش شخص و دو نهاد جمهوری اسلامی در ارتباط با نقض حقوق بشر و تامین پهپاد برای روسیه اعمال کرده و این تحریمها صنایع هوایی شاهد و صنایع هوایی قدس سپاه پاسداران را هدف قرار داده است.
به گفته وزیر امور خارجه کانادا، شرکتهای تحریم شده، صنایع هوایی شاهد و قدس، نقشی کلیدی در اقدامهای جمهوری اسلامی برای کمک به تجاوز روسیه به اوکراین ایفا میکنند.
پیش از آن نیز وزارت خزانهداری آمریکا سه نهاد و دو شخص را که در تولید و انتقال پهپادهای ایران به روسیه نقش داشتهاند تحریم کرد. اتحادیه اروپا و بریتانیا نیز تحریمهای مشابهی را علیه جمهوری اسلامی وضع کردند.