فایننشال تایمز به نقل از منابع آگاه گزارش داد دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب آمریکا، سیاست فشار حداکثری خود علیه جمهوری اسلامی را با هدف وادار کردن تهران به مذاکره درباره برنامه هسته‌ای و تغییر سیاست‌های منطقه‌ای خود احیا خواهد کرد.
این روزنامه در گزارش خود که روز شنبه ۲۶ آبان منتشر شد، نوشت هدف از سیاست فشار حداکثری ترامپ، «ورشکستگی» جمهوری اسلامی در مسیر تامین مالی نیروهای نیابتی خود در منطقه و تولید تسلیحات هسته‌ای است.
فایننشال تایمز به نقل از افراد نزدیک به تیم انتقال قدرت در آمریکا افزود تیم سیاست خارجی ترامپ به محض آغاز فعالیت خود در ژانویه، به دنبال تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی، از جمله صادرات نفت خام ایران، خواهد بود.
یک کارشناس امنیت ملی که از روند انتقال قدرت به ترامپ آگاه است، گفت: «او مصمم است که راهبرد فشار حداکثری را برای ورشکستگی ایران در اسرع وقت برقرار کند.»
فایننشال تایمز نوشت این طرح نشانگر تغییر در سیاست خارجی ایالات متحده هم‌زمان با آشفتگی در خاورمیانه پس از حمله هفتم اکتبر حماس است. این حمله موجی از درگیری‌های منطقه‌ای را برانگیخت و جنگی را که پیش از آن میان اسرائیل و جمهوری اسلامی در سایه بود، آشکار ساخت.
ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی خود اعلام کرد خواهان دستیابی به توافق با حکومت ایران است. او در ماه سپتامبر گفت «ما باید به توافق برسیم» زیرا تحقق نیافتن چنین موضوعی، عواقب سنگینی در پی خواهد داشت.
به گزارش فایننشال تایمز، افرادی که با تفکرات ترامپ آشنا هستند، می‌گویند از تاکتیک فشار حداکثری برای وادار کردن جمهوری اسلامی به مذاکره با ایالات متحده استفاده می‌شود، اما کارشناسان معتقدند این روند، طولانی خواهد بود.
ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود، توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران را کنار گذاشت و در چارچوب کارزار فشار حداکثری صدها تحریم علیه جمهوری اسلامی اعمال کرد.
در پاسخ به این سیاست، تهران فعالیت‌های هسته‌ای خود را افزایش داد و اکنون میزان غنی‌سازی اورانیوم در ایران نزدیک به سطح مورد نیاز برای ساخت تسلیحات اتمی است.
تحریم‌ها در دولت بایدن پابرجا ماندند، اما تحلیل‌گران می‌گویند دولت بایدن از آن جا که به دنبال احیای توافق هسته‌ای با ایران و کاهش بحران بود، تحریم‌ها را به‌دقت اجرا نکرد.
طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، صادرات نفت خام ایران در چهار سال گذشته بیش از سه برابر شده و از ۴۰۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۲۰، کم‌ترین میزان صادرات ایران، به بیش از ۱.۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۴ رسیده است.
بر اساس این گزارش، تقریبا تمام محموله‌های نفت خام ایران به چین صادر می‌شود.
به گفته منابع آگاه، تیم انتقالی ترامپ در حال تنظیم برخی دستورات اجرایی است که او می‌تواند در اولین روز حضورش در کاخ سفید علیه تهران صادر کند، از جمله افزودن تحریم‌های جدید علیه صادرات نفت ایران.
باب مک‌نالی، رییس شرکت مشاوره راپیدان‌انرژی و مشاور سابق انرژی در دولت جورج دبلیو بوش، به فایننشال تایمز گفت: «اگر مقامات دولت جدید ترامپ واقعا بخواهند، می‌توانند میزان صادرات نفت ایران را به چند ۱۰۰ هزار بشکه در روز برگردانند.»
او افزود: «این منبع اصلی درآمد جمهوری اسلامی است و اقتصاد این کشور در حال حاضر بسیار شکننده‌تر از قبل است. آن‌ها در انزوایی بسیار بدتر از دوره اول ترامپ هستند و این وضعیت بسیار بدی برایشان خواهد بود.»
مشاوران ترامپ از او خواسته‌اند که به‌سرعت در مورد تهران اقدام کند و یکی از افراد آشنا با این طرح خبر داد که ترامپ به صراحت گفته «ما برای اجرای تحریم‌های ایران بسیار جدی برخورد می‌کنیم».
مایک والتز، مشاور امنیت ملی جدید ترامپ، زمانی که عضو مجلس نمایندگان آمریکا بود، به تصویب قانونی کمک کرد که تحریم‌های ثانویه را بر خرید نفت خام ایران از سوی چین اعمال می‌کرد. این لایحه در سنا تصویب نشده است.
افراد آگاه از روند دوره انتقالی در آمریکا گفتند کارزار فشار حداکثری با هدف جلوگیری از درآمدهای جمهوری اسلامی و تامین مالی گروه‌های نیابتی در منطقه طراحی شده، اما در نهایت هدف این است که تهران را به مذاکره برای یک توافق هسته‌ای جدید و تغییر سیاست‌های منطقه‌ای خود وادار کند.
جمهوری اسلامی از گروه‌های شبه‌نظامی در سراسر منطقه که طی سال گذشته اسرائیل را هدف قرار داده‌اند، حمایت می‌کند. اسرائیل و جمهوری اسلامی همچنین در ماه‌های اخیر اقدام به حملات موشکی مستقیم علیه یکدیگر کردند.
فایننشال تایمز به نقل از یک کارشناس امنیت ملی آمریکا نوشت: «ما امیدواریم که این انگیزه‌ای باشد تا آن‌ها را به موافقت با مذاکراتی همراه با حسن‌نیت بکشانیم و روابط تهران-واشینگتن را تثبیت و حتی روزی آن را عادی کنیم.»
هنوز ترامپ و تیم او در خصوص سیاست مشخص دولت آتی ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی اظهار نظر نکرده‌اند.
پیش‌تر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، خطاب به مقام‌های آمریکا گفت به جای فشار حداکثری، «عقلانیت حداکثری» را آزمایش کنند.
عراقچی همچنین روز ۲۴ آبان پس از گفت‌وگو با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت تهران مایل است «بر اساس منافع ملی و حقوق مسلم خود مذاکره کند، اما حاضر نیست تحت فشار و ارعاب مذاکره کند».
فایننشال تایمز افزود در این شرایط، حتی اگر هر دو طرف مایل به گفت‌وگو باشند، شانس پیشرفت مذاکرات، اندک به نظر می‌رسد.
کریم سجادپور، عضو ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، به این روزنامه گفت: «تصور یک توافق هسته‌ای یا منطقه‌ای که هم برای نخست‌وزیر اسرائیل و هم برای رهبر جمهوری اسلامی قابل قبول باشد، دشوار است.»