در حالی که نزدیک به هفت میلیون آمریکایی بالای ۶۵ سال با بیماری آلزایمر دست و پنجه نرم می‌کنند، یافته‌های جدید پژوهش‌گران نویدبخش راهکاری امیدوارکننده برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری است.
به گزارش نیویورک پست، نتایج مطالعه‌ای که به‌تازگی در مجله «آلزایمر اند دیمنشا» منتشر شده، نشان می‌دهد سماگلوتاید، ماده موثر در داروهای اوزمپیک در درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، خطر ابتلا به آلزایمر را به میزان ۴۰ تا ۷۰ درصد کاهش می‌دهد.
سماگلوتاید، ماده‌ی اصلی و موثر در داروهای اوزمپیک و وگووی، از خانواده دارویی خاصی است که بر اساس تقلید از هورمون طبیعی GLP-1 فعالیت می‌کند.
این دارو از طریق اثرگذاری بر دستگاه گوارش، احساس سیری را در فرد مصرف‌کننده به مدت قابل توجهی افزایش می‌دهد. همچنین با شبیه‌سازی عملکرد این هورمون طبیعی بدن، نه تنها به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند، بلکه در روند کاهش وزن نیز تاثیرگذار است.
رونگ ژو، استاد انفورماتیک زیست پزشکی دانشگاه کیس وسترن رزرو، که این پژوهش را هدایت کرده، گفت تحقیقات پیش‌بالینی نشان می‌دهد سماگلوتاید ممکن است از تخریب و التهاب عصبی جلوگیری کند.
تیم تحقیقاتی او با بررسی سوابق پزشکی حدود یک میلیون بیمار دیابتی نوع دو در یک بازه سه ساله، این نتایج را به دست آوردند.
این پژوهش گسترده اثربخشی داروی سماگلوتاید را با سایر داروهای دیابت از جمله داروهای خانواده GLP-1، انسولین، متفورمین، مهارکننده‌های DPP-4، مهارکننده‌های انتقال‌دهنده سدیم-گلوکز نوع دو، داروهای گروه سولفونیل اوره و تیازولیدین‌دیون‌ها مقایسه کرده است.
نتایج نشان داد که مصرف سماگلوتاید خطر ابتلا به آلزایمر را به‌طور چشمگیری بین ۴۰ تا ۷۰ درصد کاهش می‌دهد. این میزان کاهش خطر حتی در مقایسه با انسولین و دیگر داروهای خانواده GLP-1 نیز قابل توجه بود. این یافته‌ها در میان تمام گروه‌های سنی، جنسیتی و افراد با وزن‌های مختلف یکسان بود.
رابطه دیابت و آلزایمر از زوایای مختلفی مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است. بالا بودن قند خون در دیابت می‌تواند به رگ‌های خونی مغز آسیب برساند و موجب التهاب شود. همچنین چاقی، که در بسیاری از افراد مبتلا به دیابت دیده می‌شود، خود عامل دیگری برای ایجاد التهاب‌های مزمن در بدن است.
داروهای خانواده GLP-1 مانند اوزمپیک در این میان نقش دوگانه‌ای دارند؛ از یک سو با کمک به کاهش وزن، به‌طور غیرمستقیم التهاب را کاهش می‌دهند و از سوی دیگر، با فعال کردن سلول‌های تی، گروه خاصی از سلول‌های ایمنی، در سیستم ایمنی بدن، به‌طور مستقیم نیز اثرات ضدالتهابی بر جای می‌گذارند.
شرکت دارویی نووو نوردیسک دانمارک موفق شد مجوز مصرف داروی اوزمپیک را در سال ۲۰۱۷ برای درمان دیابت نوع دو و داروی وگووی را در سال ۲۰۲۱ برای درمان چاقی در بزرگسالان از سازمان غذا و داروی ایالات متحده دریافت کند.
سخنگوی این شرکت در مصاحبه با نشریه نیویورک پست گفت: «ما از پژوهش‌های مستقلی که به بررسی ایمنی، اثربخشی و کاربردهای بالینی محصولاتمان می‌پردازند، استقبال می‌کنیم.»
این شرکت دارویی دانمارکی اکنون مشغول انجام آزمایش‌های بالینی داروی سماگلوتاید برای درمان مراحل اولیه بیماری آلزایمر است و پیش‌بینی می‌شود نتایج این مطالعات در سال آینده منتشر شود.
با توجه به اینکه سالانه حدود ۱۲۰ هزار آمریکایی جان خود را بر اثر آلزایمر از دست می‌دهند، این یافته‌ها می‌تواند نقطه عطفی در مبارزه با این بیماری باشد. علاوه بر این، محققان در حال بررسی تاثیر اوزمپیک بر سایر بیماری‌ها از جمله اختلالات مصرف مواد مخدر و الکل، بیماری‌های قلبی و مشکلات پوستی نیز هستند.
ژو تاکید کرد نتایج این پژوهش باید از طریق کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده بیشتر مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان از این دارو به‌عنوان درمانی موثر برای آلزایمر استفاده کرد.
پیش‌تر و در مردادماه، یافته‌های سه پژوهش نشان داد پروتئین «ریلین» از مغز انسان در برابر آلزایمر و سایر بیماری‌های مرتبط با پیری محافظت می‌کند.
پروتئین ریلین که یک گلیکوپروتئین مهم برای عملکرد مغز انسان است، به تداوم حافظه و تفکر در مغز بیماران کمک می‌کند اما چگونگی انجام این عمل هنوز برای دانشمندان مشخص نیست.