بزرگترین کوه یخ جهان که ۳۰ سال در کف دریای قطب جنوب گیر کردهبود، اکنون در مسیر حرکت به سمت جزیره جورجیای جنوبی قرار دارد و نگرانیهایی جدی در مورد تاثیرات احتمالی آن بر اکوسیستم منطقه به وجود آوردهاست.
بر اساس گزارش سیانان، این کوه یخ عظیم که با نام اِی۲۳اِی (A23a) شناخته میشود، پس از جدا شدن از یخچال طبیعی فیلچنر-رونه در سال ۱۹۸۶، به مدت سه دهه بر بستر دریای ودل متوقف شده بود.
این توده یخی که در ماه آگوست اندازهگیری شد، مساحتی معادل سه هزار و ۶۷۲ کیلومتر مربع دارد که کمی کوچکتر از ایالت رود آیلند و بیش از دو برابر شهر لندن است. این کوه یخی عظیم، بهتازگی از محل استقرار خود رها شده و در مسیر جریانهای اقیانوسی قرار گرفته است.
جزیره جورجیای جنوبی و جزایر ساندویچ جنوبی که در اقیانوس اطلس جنوبی واقع شدهاند و بخشی از قلمرو فرادریایی بریتانیا محسوب میشوند، از تنوع زیستی قابل توجهی برخوردارند و یکی از بزرگترین مناطق حفاظتشده دریایی جهان را در خود جای دادهاند.
به گفته اندرو مایجرز، اقیانوسشناس سازمان پژوهشهای قطب جنوب بریتانیا، این کوه یخی پس از آزاد شدن، مدتی در یک گرداب آبی موسوم به «ستون تیلور» گرفتار شده بود. این پدیده که در اثر برخورد جریانهای اقیانوسی با کوههای زیردریایی شکل میگیرد، برای مدتی حرکت کوه یخی را محدود کرده بود.
سایمون والاس، کاپیتان کشتی فاروس که متعلق به قلمرو فرا دریایی بریتانیا در جورجیای جنوبی است، در خصوص خطرات احتمالی این کوه یخی هشدار میدهد.
به گفته والاس، اگرچه ردیابی این توده عظیم یخی در شکل فعلی آن کار دشواری نیست، اما خطر اصلی زمانی آغاز میشود که این کوه یخی شروع به خرد شدن کند. تشخیص و ردیابی قطعات کوچکتر یخی که میتوانند هزاران تن وزن داشتهباشند، بسیار دشوارتر است.
به گفته متخصصان، این قطعات کوچکترمیتوانند در نوارها و دستههای متراکم جمع شوند و مسیرهای دریایی را مسدود کنند. همچنین این قطعات یخی قادرند خلیجها و آبراهههای جزیره جورجیای جنوبی را پر کنند و دسترسی به این مناطق را غیرممکن سازند.
مارک بلچیر، مدیر شیلات و محیط زیست جورجیای جنوبی و جزایر ساندویچ جنوبی، میگوید که مسیر حرکت این کوه یخی بهدقت تحت نظر قرار دارد.
او تاکید میکند که حضور کوههای یخی در منطقه جورجیای جنوبی پدیدهای معمول است، اما میتواند مشکلات جدی برای کشتیرانی و فعالیتهای ماهیگیری ایجاد کند.
بر اساس تصاویر ماهوارهای، این کوه یخی همچنان ساختار خود را حفظ کرده و برخلاف سایر کوههای یخی بزرگ، هنوز به قطعات کوچکتر تقسیم نشدهاست.
دانشمندان بیشتر نگران تاثیرات این کوه یخی بر حیات وحش منطقه هستند. در صورتی که این توده یخی در فلات قاره گیر کند، میتواند دسترسی گونههای جانوری، به ویژه فکها و پنگوئنها را به مناطق تغذیه محدود کند. با این حال، بلچیر معتقد است که این تاثیرات احتمالا محلی و موقتی خواهندبود.
دانشمندان تاکید میکنند که جدا شدن این کوه یخی بخشی از چرخه طبیعی رشد و تکامل یخچالهای طبیعی است و بهطور مستقیم به بحران اقلیمی ناشی از سوختهای فسیلی مربوط نمیشود.
با این حال، گرمایش جهانی تغییرات نگرانکنندهای را در قطب جنوب ایجاد کردهاست که میتواند پیامدهای فاجعهباری برای افزایش سطح آبهای جهان به همراه داشتهباشد.