کمتر از ۲۴ ساعت مانده به آغاز رای‌گیری در انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری، دو نامزد اصولگرا از ادامه حضور در انتخابات انصراف دادند. سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف نیز سابقه انصراف دادن به نفع ابراهیم رئیسی را دارند اما حالا بر اساس شواهد، احتمالا انصراف دیگری در کار نخواهد بود.
علیرضا زاکانی، شهردار تهران و امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، معاون ابراهیم رئیسی و رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران، امروز و دیروز، ششم و هفتم تیر، با انتشار بیانیه‌هایی از ادامه حضور در انتخابات انصراف دادند.
به گفته محسن اسلامی، سخنگوی ستاد انتخابات کشور، در قانون بازه زمانی خاصی برای انصراف نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پیش‌بینی نشده است.
این مقام وزارت کشور از نامزدهایی که می‌خواهند انصراف دهند خواست تا پایان امروز، پنجشنبه هفتم تیر ۱۴۰۳، انصراف خود را اعلام کنند تا ستاد انتخابات بتواند اطلاع‌رسانی کند.
انصراف قاضی‌زاده هاشمی به خاطر شورای اجماع و علما
قاضی‌زاده هاشمی، اولین نامزد انصرافی، در متن انصراف به تعریف و تمجید بلند بالا از دولت رئیسی پرداخت و درباره انگیزه ورودش به انتخابات نوشت که این ورود بر اساس «عمل به تکلیف شرعی» و با هدف ادای دین به شخص رئیسی بوده است.
او در توجیه دلایل انصرافش نوشت که «به خواست شورای عالی اجماع نیروهای انقلاب و بنا به درخواست برخی دلسوزان و علما» انصراف داده است.
حسن روحانی، ريیس‌جمهوری پیشین، ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ گفت که شورای نگهبانی ترکیبی درست کرده که «دو نفر از نامزدها در مناظرات به هتاکی و فحاشی» بپردازند.
در جریان پنج مناظره، عمده تلاش قاضی‌زاده هاشمی و زاکانی علاوه بر دفاع از عملکرد رئیسی، حمله به دولت روحانی در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ بود.
روشن نیست با انصراف قاضی‌زاده، مساله «تکلیف شرعی برای حضور در انتخابات» چه می‌شود.
مجموع آرای قاضی‌زاده هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم که خرداد ماه ۱۴۰۰ برگزار شد، حدود یک میلیون رای، برابر ۳/۴۶ درصد مجموع آرا بود.
زاکانی: تا صبح پنجشنبه نمی‌خواستم انصراف دهم
دیگر نامزد انصرافی جریان اصولگرا، در متن انصراف خود نوشت که «بنا بر احساس تکلیف» در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۳ شرکت کرده است.
زاکانی توضیح داد پس از اتمام مناظرات تلویزیونی و مهلت قانونی تبلیغات، برایش مسجل شده است «برادران دیگر در جبهه انقلاب» دارای ویژگی «رای‌آوری» هستند و بنابراین او انصراف می‌دهد.
او در پایان متن انصراف خود از قالیباف و جلیلی خواست وحدت کنند و با این کار، «مانع شکل‌گیری دولت سوم [حسن] روحانی» شوند.
یکم تیر ۱۴۰۳، در جریان سومین مناظره تلویزیونی بحثی کوتاه بین مسعود پزشکیان و زاکانی در گرفت.
در این مناظره پزشکیان با اشاره چندباره به «پوششی بودن زاکانی» (به این معنا که او به نفع دیگری انصراف خواهد داد)، از او پرسید: «تا آخر می‌مانی؟»
زاکانی در پاسخ گفت که تا آخر خواهد ماند و مانع ریاست‌جمهوری پزشکیان خواهد شد.
این اولین بار نیست که زاکانی در آستانه برگزاری انتخابات انصراف می‌دهد.
سال ۱۴۰۰ نیز در جریان برگزاری انتخابات، او به نفع رئیسی از رقابت‌ها کناره گرفت.
پس از این انصراف، زاکانی از سوی شورای شهر تهران که در اختیار اصولگرایان است، به عنوان شهردار تهران منصوب شد.
سابقه قالیباف و زاکانی
قالیباف، دیگر نامزد اصولگرا، با تشکر از انصراف زاکانی و قاضی‌زاده هاشمی اعلام کرد تا آخر رقابت‌ها خواهد ماند.
طی روزهای اخیر، هواداران جلیلی و قالیباف متقابلا خواهان کناره‌گیری یکی از این دو به نفع دیگری شده‌اند.
سال ۱۳۹۲ که جلیلی و قالیباف هر دو در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کردند، قالیباف با ۱۶/۵۶ درصد آرا نفر دوم و سعید جلیلی با ۱۱/۳۶ درصد آرا نفر سوم شد.
قالیباف که در انتخابات سال ۱۳۹۶ شرکت کرده بود، به نفع رئیسی انصراف داد.
جلیلی هم در انتخابات سال ۱۴۰۰ به نفع رئیسی انصراف داد.
با انصراف زاکانی و قاضی‌زاده هاشمی، هم اکنون قالیباف و جلیلی دو نامزد از جریان اصولگرایی و پزشکیان و مصطفی پورمحمدی، از جریان مورد حمایت اصلاح‌طلبان در رقابت‌ها باقی ماندند.
با این وصف، دو مرحله‌ای شدن انتخابات چندان دور از ذهن نخواهد بود.