زینب جلالیان، قدیمی‌ترین زندانی سیاسی زن در ایران، روزهای پایانی شانزدهمین سال از حکم حبس ابد خود را محروم از مرخصی و بدون رعایت اصل تفکیک جرایم در زندان یزد سپری می‌کند. جلالیان در آستانه ورود به هفدهمین سال حبس با وجود مشکلات جسمانی متعدد از رسیدگی پزشکی مناسب محروم مانده است.
وب‌سایت هرانا در گزارشی به نقل از یک منبع آگاه نزدیک به خانواده این زندانی سیاسی نوشت: «جلالیان روز سه‌شنبه هفدهم بهمن در حالی که باید برای درمان بیماری ناخنک چشم به بیمارستان یزد منتقل می‌شد، به دلیل کارشکنی مسوولین زندان در زمان مقرر به بیمارستان اعزام نشد و به همین دلیل پزشک معالج از انجام اقدامات درمانی او خودداری کرد.»
به گفته این منبع آگاه، جلالیان به بیماری ناخنک چشم مبتلاست و به دلیل پیشرفت این بیماری، بینایی‌اش کاهش شدیدی یافته: «علاوه بر این، با وجود داشتن مشکلات پزشکی متعدد دیگر از جمله بیماری‌های کلیوی و گوارشی، او از رسیدگی مناسب پزشکی محروم مانده است.»
زینب جلالیان هفتم اسفند سال ۱۳۸۶ بازداشت و در سال ۱۳۸۸ به اتهام «محاربه از طریق عضویت در گروه پژاک» از سوی دادگاه انقلاب به اعدام محکوم شد. این حکم در سال ۱۳۹۰ به حبس ابد کاهش یافت.
جلالیان در این سال‌ها بارها اتهام مطرح شده علیه خود را رد کرده و اعلام کرده است در زمان بازداشت به شیوه‌هایی چون شلاق زدن به کف پا، مشت به شکم، کوبیدن سر به دیوار و تهدید به تجاوز، مورد آزار و شکنجه قرار گرفته است.
هرانا با استناد به اطلاعات دریافتی خود نوشت که ماموران زندان هنگام انتقال جلالیان به بیمارستان، با زدن دست‌بند و پابند او را مجبور به حرکت در مسیرهای طولانی در زندان کرده و این موضوع منجر به زخم شدن و خون‌ریزی هر دو پای این زندانی سیاسی از ناحیه مچ شده است.
بنابر این گزارش، جلالیان از مدت‌ها پیش به دستور مسوولان از اعزام به بیمارستان و دریافت رسیدگی‌های تخصصی پزشکی محروم مانده و با خطر از دست دادن بینایی مواجه شده است.
هم‌زمان، سازمان حقوق بشری هه‌نگاو در گزارشی نوشت: «زینب جلالیان بیش از سه سال است بدون هیچ‌گونه توجیه قانونی‌ای به زندان یزد تبعید شده و در تمام این مدت، بدون رعایت اصل تفکیک جرایم در این زندان، از هر گونه حقوق ابتدایی از جمله مرخصی و ملاقات حضوری با خانواده محروم مانده است.»
پیش از این برخی نهادهای مدافع حقوق بشر شرح شکنجه‌های او برای اعتراف را منتشر کرده‌اند.
جلالیان در طول ۱۶ سال گذشته بدون مرخصی در زندان به سر می‌برد و با وجود مشکلات جسمی از جمله بیماری چشم، ناراحتی کلیه و بیماری آسم، بارها بین زندان‌های خوی، قرچک ورامین، اوین، کرمان، دیزل‌آباد کرمانشاه و یزد جابه‌جا و تبعید شده است.
هرانا با اشاره به اینکه وضعیت جسمانی و محرومیت از درمان مناسب زینب جلالیان نگرانی‌هایی جدی در مورد وضعیت سلامت و آینده او ایجاد کرده، در گزارش خود نوشت: «این شرایط نه تنها نقض حقوق بشر این زندانی سیاسی را نشان می‌دهد بلکه وضعیت نگران‌کننده سایر زندانیان سیاسی در ایران را نیز آشکار می‌سازد.»
در سال‌های گذشته گزارش‌های متعددی درباره عدم رسیدگی پزشکی به زندانیان سیاسی در ایران و زیر پا گذاشته شدن حق دسترسی آنان به درمان مناسب از سوی مسوولان زندان‌ها منتشر شده است.
طی این سال‌ها زندانیان سیاسی زیادی از جمله ساسان نیک‌نفس، فعال مدنی، بهنام محجوبی، درویش گنابادی، بکتاش آبتین، شاعر و فیلمساز و جواد روحی، شهروند معترض، جان خود را در زندان از دست دادند.
جمهوری اسلامی هیچ مسوولیتی در قبال مرگ این افراد که به دلیل اعمال فشار، شکنجه و ارائه ندادن خدمات پزشکی بوده، نپذیرفته است.