دبیرکل خانه پرستار می‌گوید کمبود نیرو و حقوق ناکافی باعث تشدید فشار بر پرستاران، خشونت علیه آن‌ها و کاهش کیفیت خدمات شده است: «سالانه بیش از سه هزار پرستار از کشور مهاجرت می‌کنند و مسوولان به جای حل مشکلات، بارها پرستاران را به دلیل تجمعات صنفی‌شان احضار کرده‌اند.»
اظهارات محمد شریفی مقدم در حالی است که محمد میرزابیگی، رییس کل سازمان نظام پرستاری، آمار مهاجرت پرستاران را بین هزار و ۵۰۰ تا دو هزار نفر ذکر کرده و گفته است: «پرستاران از کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس بگیرید تا آفریقای جنوبی، کشورهای غربی و اروپایی، هر جا ببینند شرایط مناسبی است مهاجرت می‌کنند.»
دبیرکل خانه پرستار با رد این آمار گفت: «سالانه بیش از سه هزار پرستار از کشور مهاجرت می‌کنند اما وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حتی اندازه همین آمار به کادر درمان اضافه نمی‌کند.»
به گفته شریفی مقدم، بنا بوده است بین سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲، تا ۱۲ هزار پرستار استخدام شوند اما این روند تکمیل نشده و هنوز به جذب سالانه سه هزار پرستار نیز نرسیده است: «کمبود پرستار اکنون آن‌قدر جدی است که به دلیل این کمبود، برخی بیماران جان خود را از دست می‌دهند.»
بر اساس گفته‌های دبیرکل خانه پرستار، بیش از ۹۰ درصد پرستاران از کارشان راضی نیستند: «کمتر از ۱۰ درصد که شاید رضایتی داشته باشند کسانی هستند که کار بالینی نمی‌کنند و کار مدیریتی دارند؛ مثلا مترون بیمارستان هستند.»
بحران کمبود پرستار در ایران به ویژه از زمان شیوع ویروس کرونا وخیم‌تر شد و پرستاران بارها در اعتراض به وضعیت شغلی خود در شهرهای مختلف تجمع اعتراضی برگزار کردند.
دبیرکل خانه پرستار معتقد است «فاصله درآمدی و تبعیض بین کادر درمان از جمله پزشکان و پرستاران» بر افزایش نارضایتی پرستاران تاثیر دارد.
او در توصیف این شرایط گفت: «متوسط حقوق یک پرستار تازه استخدام ۹ میلیون تومان است که حتی کفاف اجاره خانه را هم نمی‌دهد، در حالی که درآمد یک پزشک متخصص فقط در بخش دولتی بیش از ۱۴۰ میلیون تومان در ماه است. همه این مسایل روی نارضایتی شغلی، ترک شغل و مهاجرت پرستاران تاثیر دارد.»
دبیرکل خانه پرستار با اشاره به کمبود شدید شاغلان حرفه پرستاری در کشور گفت: «نیازمند به کارگیری و جذب دست‌کم دو برابر پرستاران موجود هستیم.»
شریفی مقدم روز یک‌شنبه ۱۹ آذر در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا گفت: «در حال حاضر پرستاران شاغل در کشور حدود ۲۱۰ هزار نفر هستند که شامل پرستاران، کارشناسان اتاق عمل، هوش‌بری، فوریت‌های پزشکی و بهیاران هستند.»
او با بیان این که هم‌اکنون شاخص نسبت پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی در کشور به طور میانگین حدود یک پرستار به ازای هر تخت است، گفت: «طبق استانداردهای وزارت بهداشت، بایستی تعداد پرستار برای هر تخت بیمارستانی به دو برسد و جمعیت پرستاران کشور دو برابر شوند تا مردم بتوانند حداقل خدمات مراقبتی را دریافت کنند.»
شریفی مقدم با بیان اینکه در شاخص نسبت پرستار به جمعیت، طبق استانداردهای سازمان بهداشت جهانی به ازای هر هزار نفر جمعیت بایستی حداقل سه پرستار موجود باشد تا مردم بتوانند حداقل مراقبت‌های لازم را دریافت کنند، اضافه کرد: «شاخص نسبت پرستار به جمعیت در کشور حدود ۱/۷ پرستار است که این میزان نصف میانگین و استاندارد جهانی است.»
به گفته او در کشورهای اروپایی این شاخص به ۱۰ رسیده است؛ یعنی به ازای هر هزار نفر جمعیت ۱۰ پرستار دارند اما: «مدیریت وزارت بهداشت، اهمیت کمبود پرستار را درک نکرده. در دنیا مهمترین عامل برای ارائه خدمات به مردم ابتدا پرستار و سپس ساختمان و تجهیزات است ولی در ایران بیمارستان بزرگی را افتتاح می‌کنند بدون اینکه نیروی لازم پرستاری را پیش‌بینی کنند.»
به گفته دبیرکل خانه پرستار، نیروهای پرستاری که از سوی وزارت بهداشت به کار گرفته می‌شوند به دلیل حقوق و کارانه پایین، ناعادلانه بودن تعرفه‌های پرستاری و عدم اختصاص یافتن فوق‌العاده خاص پرستاری، ماندگاری ندارند.
تیر ماه امسال خبرگزاری ایلنا در گزارشی به «اضافه کار اجباری» پرستاران پرداخت و بر این مساله تاکید کرد که به دلیل کمبود نیرو، پرستاری که شیفت کاری خود را کامل کرده اغلب مجبور است یک شیفت اضافی دیگر نیز سر کار بماند اما مبلغ هر ساعت اضافه‌کاری برای او ۱۶ تا ۲۰ هزار تومان است.
فشار بر پرستاران، از احضار تا ضرب و جرح به دست همراهان بیمارستان
دبیرکل خانه پرستار از تشدید فشار بر جامعه پرستاران به دلیل کمبود نیرو و حقوق ناکافی خبر داد و گفت که این شرایط منجر به افزایش کار اضافی، خشونت علیه پرستاران و کاهش کیفیت خدمات به بیماران شده است.
به گفته محمد شریفی مقدم، مسوولان مربوطه به جای رسیدگی به مشکلات اساسی پرستاران، با احضار آن‌ها به دلایلی از جمله اعتراض‌ها و تجمعات صنفی، به روش‌های سطحی و ناکارآمد روی می‌آورند.
شریفی‌مقدم در مورد اخباری که طی روزهای گذشته از درگیر شدن همراهانِ بیماران با پرستاران منتشر شده گفت: «از بین کادر درمان، پرستاران بیشترین ارتباط را با بیماران و همراهانِ آن‌ها دارند و متاسفانه همراهانِ بیماران تمام کمبودهای بیمارستان را پایِ آن‌ها می‌نویسند.»
به گفته او، این پرستاران هستند که باید تاوان ضعف‌های مدیریتی در بیمارستان و حتی ضعف عملکرد وزارت بهداشت را بدهند: «بخشی از این ضعف‌ها به تجهیزات بیمارستان و عملکرد سایر قسمت‌ها برمی‌گردد، بخشی دیگر هم مربوط به کمبود نیروی پرستار است که این کمبود روی عملکرد پرستاران تاثیر می‌گذارد.»
در روزهای اخیر خبرهایی از ضرب و جرح پرستاران منتشر شده است که یک نمونه مربوط به پرستاری در یاسوج بود. او به دست همراهِ بیمار با چاقو زخمی شده است.
پس از انتشار این خبر، علیرضا جلیل، سرپرست بیمارستان جلیل یاسوج، از ضرب و جرح دومین پرستار این بیمارستان به دست همراهان بیمار در روزهای اخیر خبر داد و گفت: «از پرستار خواسته بودند در پرونده شکستگی سر، دلیل آن نزاع ثبت نشود تا مشمول بیمه شود؛ وقتی او قبول نکرد با مشت به چشم پرستار کوبیدند و متواری شدند.»