رییس سازمان سینمایی رفع شدن ممنوعیت کار بازیگران زن مخالف حجاب اجباری را به ابراز پشیمانی مشروط کرد. پیش از این فهرستی از حدود ۲۰ سینماگر که اجازه فعالیت ندارند منتشر شد که تشکل‌های صنفی سینما از آن انتقاد کردند. هنگامه قاضیانی و هانیه توسلی، هفته گذشته احضار شدند.
مشروح صحبت‌های روز دهم آبان محمد خزاعی، رییس سازمان سینمایی در یک برنامه تلویزیونی منتشر شده که بر اساس آن، او بر ادامه ممنوعالفعالیت بودن هنرمندان مخالف حجاب اجباری تاکید کرده است.
او گفته است: «این بازیگران اگر بخواهند فعالیت کنند، باید رویه‌شان را عوض کنند و بگویند ما نمی‌خواهیم این‌طوری باشیم و قوانین را زیر پا بگذاریم.»
خزاعی بدون نام بردن از تشکل صنفی خاصی، به انجمن‌های سینمایی که در روزهای گذشته به حمایت از زنان بازیگر ممنوعالفعالیت شده پرداخته بودند حمله کرد و مدعی شد آنان دنبال «ماجراجویی شخصی و سیاسی» خویش هستند.
او همچنین تشکل‌هایی مانند انجمن‌های کارگردانان و تهیه‌کنندگان خانه سینما و انجمن فیلم کوتاه را «اقلیت» خواند و گفت این‌ها «کارخانه بیانیه‌نویسی» هستند.
انجمن فیلم کوتاه ایران روز سه‌شنبه ۹ آبان از بیانیه «کارگردانان سینمای ایران و شورای عالی تهیه‌کنندگان سینما» حمایت و از ممنوعالفعالیت شدن زنان بازیگر به دلیل مخالفتشان با حجاب اجباری انتقاد کرد.
این دو نهاد صنفی روز دوشنبه در بیانیه‌ای مشترک از بازیگران زنی که به دلیل تن ندادن به حجاب اجباری از کار منع شده‌اند، حمایت کردند و گفتند به انتخاب آن‌ها احترام می‌گذارند.
آن‌ها تصمیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را تنش‌زا، ناقض استقلال قوا و خلاف قانون دانستند.
انجمن فیلم کوتاه ایران در همین راستا اعلام کرد بازیگران بخشی از «سرمایه‌های سینمایی» کشورند و هر بازیگر یا سینماگری که ممنوع از فعالیت می‌شود، موجی از ناامیدی برای عوامل دیگر سینما را به همراه دارد.
در این اطلاعیه آمده است: «این تصمیمات غیرفرهنگی موجب تخریب مفهوم ملی سینماست.»
چه کسانی از فعالیت سینمایی منع شدند؟
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز سوم آبان اعلام کرد امکان فعالیت برای بازیگران زنی که در انظار عمومی حجاب اجباری را کنار گذاشتند و به قول او «کشف حجاب» کردند، فراهم نیست.
برخی رسانه‌های داخلی فهرستی احتمالی از بازیگران زنی منتشر کردند که از کار منع شده‌اند.
در این فهرست نام بازیگرانی مانند کتایون ریاحی، هنگامه قاضیانی، ترانه علیدوستی، باران کوثری، سهیلا گلستانی، گلاب آدینه، شقایق دهقان، ویشکا آسایش، پانته‌آ بهرام، پگاه آهنگرانی، مریم بوبانی، فاطمه معتمدآریا، افسانه بایگان و ... به چشم می‌خورد.
احضار هنگامه قاضیانی
در روزهای گذشته چند تن از بازیگران زن به ممنوعالفعالیت بودن خود واکنش نشان داده و گفتند خودشان پیش از این با دنیای بازیگری خداحافظی کرده‌اند.
برخی از این بازیگران به قتل حکومتی آرمیتا گراوند به دلیل بر سر نداشتن حجاب اجباری هم واکنش نشان دادند.
در همین راستا هنگامه قاضیانی تصویر احضاریه خود را در اینستاگرامش منتشر کرد و نوشت به شعبه ۹ بازپرسی دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شده است.
پیش از او و در روز دوشنبه، هانیه توسلی، بازیگر سینما از احضار خود به دادگاه انقلاب در پرونده‌ای جدید و برای دفاع در مورد اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام» خبر داده بود.
بر اساس تصویر احضاریه قاضیانی، این بازیگر سینما به اتهام‌های «نشر اکاذیب» و «تبلیغ علیه نظام» متهم شده است.
او روز شش آبان در واکنش به اعلام رسمی خبر جان باختن آرمیتا گراوند در اینستاگرامش نوشت: «این آبان که عجیب تشنه خون است ... کنار خون تنت می‌ایستم ... زمان از ما بهتر می‌داند قصه چیست و صبر آسمان کی به سر می‌رسد.»
قاضیانی پیش از این و در واکنش به خبر ممنوع از کار شدنش نوشته بود: «قبل‌تر در سلول انفرادی زندان اوین و قبل از اجرای حکم دادگاه با جهان بازیگری خداحافظی کردم و دوباره در پستی اینستاگرامی در نهم تیر امسال آن را گفتم.»
این بازیگر سینما با یادآوری این موضوع نوشت: «حالا چرا پس از یک سال، حس این را دارید که شما مرا ممنوع‌الکار کردید؟ نشانه مهم شخصیت هنری من، در حفظ عزت نفس و قدرت اراده‌ام است.»
قاضیانی روز ۲۹ آبان سال گذشته و پس از انتشار فیلمی از خود بدون حجاب اجباری و به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور و فعالیت تبلیغی علیه نظام» بازداشت و یک هفته بعد به قید وثیقه آزاد شد.
موقعیت هولناکِ «یا مرگ یا حجاب اجباری»
نرگس محمدی، زندانی سیاسی و فعال مدنی برنده جایزه نوبل صلح در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل تاکید کرد جمهوری اسلامی زنان ایران را در موقعیت هولناک «یا مرگ یا حجاب اجباری» قرار داده است.
محمدی در نامه‌ای خطاب به آنتونیو گوترش خاطرنشان کرد ریاست چنین رژیمی بر مجمع اجتماعی سازمان ملل متحد به‌عنوان نهاد پشتوانه حقوق بشر، «ابهام‌آفرین و ناامیدکننده» است.
اواخر اردیبهشت امسال واکلاو بالک، رییس شورای حقوق بشر سازمان ملل اعلام کرد علی بحرینی، نماینده دائم جمهوری اسلامی در دفتر سازمان ملل در ژنو را به‌عنوان رییس مجمع اجتماعی این شورا در روز ۱۱ و ۱۲ آبان منصوب کرده است.
این تصمیم با انتقادات گسترده همراه شد و دیده‌بان سازمان ملل برای لغو آن کارزاری برپا کرد.
محکومیت جهانی انتصاب ایران به ریاست این مجمع طی ماه‌های اخیر ادامه یافت. وزارت امور خارجه آمریکا مجمع اجتماعی را نهادی بی‌فایده خواند و سازمان‌های مدافع حقوق بشر از تضعیف سیستم حمایت از حقوق بشر در سازمان ملل ابراز نگرانی کردند.
چند روز مانده به برگزاری این مجمع با ریاست ایران، نرگس محمدی جمهوری‌اسلامی را «رژیم بنیادگرای مذهبی» خواند که همواره با حقوق زنان در ستیز بوده و از ناقضان جدی حقوق بشر، سرکوب‌گر جامعه مدنی و آپارتاید جنسیتی است.
به گفته او، پیامد عدم تمکین به روسری اجباری، از مرگ با گلوله مستقیم تا محرومیت از حق تحصیل، حق اشتغال و حتی برای زندانیان محرومیت از حقوق اولیه و حق حیات است.
این فعال حقوق بشر زندانی خطاب به دبیرکل سازمان ملل تاکید کرد: «انتظار می‌رود جمهوری‌اسلامی با قاطعیت و صراحت از این مسند کنار گذاشته شود.»