جمعی از دانشجویان رشته‌های هنری دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه هنر تهران به‌مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید در بیانیه‌ای مشترک سرکوب دانشگاه‌ها را محکوم کردند و نوشتند سرکوبگران، آرزوی انفعال و سکوت دانشگاه و دانشجویان را به گور خواهند برد.
تلاش جمهوری اسلامی برای سرکوب دانشگاه‌ها با اخراج و بازنشسته اجباری کردن استادان منتقد، تعلیق و صدور احکام انضباطی برای دانشجویان در آستانه سال تحصیلی جدید ادامه دارد.
در واکنش به این تلاش‌ها، دانشجویان رشته‌های هنری دانشگاه تهران و دانشگاه هنر در بیانیه‌ای با مطلع «زن، زندگی، آزادی» یادآور شدند که در یک سال گذشته هر روز با صدای بلند و رسا نه گفته‌اند و هنوز بر همان عقیده و مرام استوارند.
آن‌ها سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها را سال دوم «جنبش آزادی‌خواهانه و طغیان علیه ظلم» خوانده و تاکید کردند دانشگاه اکنون زیر بار شدیدترین سرکوب‌ها و فشارهاست: «دژخیمان، هراسان از حضور ما آغاز ترم جدید را هر روز به تاخیر می‌اندازند.»
به گفته این دانشجویان، نیروی سرکوب حکومت با احضار و تهدید دانشجوها و بازی با عبارت «آموزش غیرحضوری» سعی در ارعاب و ساکت کردن فضای دانشگاه دارد.
در هفته‌های گذشته علاوه بر احضار دانشجویان و بازداشت‌شدگان پیشین، برخی مقام‌های حکومتی صحبت‌هایی نیز درباره مجازی شدن دانشگاه‌ها در ۱۰ روز نخست مهر مطرح کرده بودند.
پیش‌تر شوراهای صنفی دانشجویان کشور خبر داده بود در بسیاری از دانشگاه‌های بزرگ ایران با وجود اعلام قبلی مبنی بر شروع ترم از روز ۲۵ شهریور، تاریخ آغاز کلاس‌ها حداقل یک هفته به تعویق افتاده است.
یکی از این نمونه‌ها دانشگاه صنعتی شریف در تهران بود که قرار است ترم جدید آن از روز سوم مهر ماه آغاز شود.
کانال شوراهای صنفی همچنین با تکیه بر اطلاعیه مندرج در سایت دانشگاه فردوسی مشهد نوشت که کلاس‌های این دانشگاه در تمامی مقاطع تحصیلی در دو هفته اول مهر به شکل مجازی برگزار می‌شوند.
علاوه بر این تمهیدات حکومت، دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه هنر تهران در بخشی دیگر از بیانیه خود آغاز دومین سال جنبش را مصادف با تصفیه گسترده دانشگاه و تعلیق و قطع همکاری و اخراج برخی از «شریف‌ترین و عزیزترین استادان و حامیان» خود دانستند.
در بخشی از بیانیه آن‌ها آمده است: «این اتفاق یعنی تنها ماندن ما با افرادی که در سال گذشته بین ما و صندلی‌های خالی، دومی را برگزیدند.»
به گفته این دانشجویان اما «فصل جدید مقاومت» در حالی آغاز می‌شود که «دژخیمان، گویی ناامید از حسینیه کردن کاخ سفید، با قالب زدن مداح به‌جای استاد، می‌خواهند دانشگاه را حسینیه کنند».
اشاره آنان به حضور چهره‌هایی مانند سعید حدادیان، مداح حکومتی و امیرحسین ثابتی، مجری تلویزیون و فعال رسانه‌ای اصولگرای تندرو به‌عنوان استاد در مهم‌ترین دانشگاه‌های پایتخت است.
از سوی دیگر اواخر مرداد امسال سندی منتشر شد که نشان می‌داد دولت ابراهیم رئیسی جذب هزاران نیروی سهمیه‌ای هم‌سو با حکومت را در هیات علمی دانشگاه‌ها آغاز کرده است.
بر اساس این اسناد، قرار است اخراج استادان منتقد تا جایی ادامه پیدا کند که جا برای جذب ۱۵ هزار عضو هیات علمی هم‌سو به صورت «سهمیه‌ای، فوری و خارج از چارچوب علمی» موجود در دانشگاه‌ها باز شود.
در راستای واکنش‌ها به اخراج ده‌ها استاد منتقد نیز روز یک‌شنبه ۲۶ شهریور، شورای عالی انقلاب فرهنگی که ریاست آن بر عهده ابراهیم رئیسی است با انتشار بیانیه‌ای در آستانه آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌های کشور، استادهای اخراج شده را به «بروز رفتارهای غیر‌دانشگاهی در نهاد علم» و «ایجاد اختلال» در امر آموزش و پرورش متهم کرد و در عین حال گفت دبیرخانه این شورا پذیرای آنان برای «تظلم‌خواهی» است.
پیش از این روزنامه اعتماد با انتشار گزارش‌هایی خبر داد تنها طی دو سال بر سر کار بودن دولت سیزدهم یعنی از شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور امسال، دست‌کم ۱۱۰ استاد مشمول «پاک‌سازی از دانشگاه‌ها» شده‌اند.
بر اساس این گزارش، در حالی که از تابستان پارسال تاکنون نام ده‌ها استاد دانشگاه در فهرست ممنوع‌الورودها، ممنوع‌التدریس‌ها، اخراجی‌ها و بازنشسته‌های اجباری قرار گرفته، در اوایل شهریور تعداد دیگری نیز به این فهرست اضافه شده است.
دانشگاه‌های آزاد، تهران، علوم پزشکی تهران، «علامه طباطبایی» و «شهید بهشتی»، بیشترین احکام تعلیق، انفصال موقت از تدریس، ممنوع‌الورودی، قطع حقوق استاد، پایان همکاری و بازنشستگی اجباری را صادر کرده‌اند.
با این حال برخی مسوولان دانشگاه‌ها، مقام‌های سیاسی و نمایندگان مجلس در واکنش به «پاک‌سازی دانشگاه‌ها از استادان منتقد»، تنها تاکید داشتند که به‌جای «اخراج» باید از عباراتی مانند «عدم احراز صلاحیت»، «تمدید نشدن قرارداد» و «قطع همکاری» استفاده کرد.
در رویکردی متناقض اما طرفداران حکومت بر این تاکید کرده‌اند که استادان اخراج شده «چارچوب‌های» موردنظر را رعایت نکرده و دانشگاه و وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری، «حق» اخراجشان را داشته‌اند.
«خالص‌سازی دانشگاه‌ها» اما با واکنش‌های منفی بسیاری از سوی دانشجویان، تشکل‌ها و نهادهای صنفی و حتی برخی جریان‌ها و شخصیت‌های نزدیک به حکومت هم روبه‌رو شده است.
نویسندگان بیانیه اخیر اما یادآوری کردند از این «اقدامات شنیع» نه ترسی در دل دارند و نه اندک تردیدی به ادامه راهی که آغاز کرده‌اند.
آن‌ها ضمن محکوم کردن اتفاقات رخ داده در یک‌سال اخیر، تاکید کردند سرکوب‌کنندگان حکومتی «آرزوی انفعال و سکوت دانشگاه و دانشجویان را به گور خواهند برد».
این دانشجویان با تاکید بر اینکه به حضور موثر در دانشگاه، تلاش برای آزادی همراه با سایر مردم و مبارزه ادامه می‌دهند، در پایان نوشتند: «نه‌گویان فریاد خواهیم زد ما هنوز زنده‌ایم!»