سازمان عفو بینالملل خواستار انجام تحقیق شفاف و مستقل برای بررسی وضعیت احمدرضا جلالی، پژوهشگر ایرانی-سوئدی، بر اساس کنوانسیونهای بینالمللی علیه گروگانگیری، از سوی دولتهای سوئد و بلژیک شد.
عفو بینالملل با اشاره به شواهدی مبنی بر تلاش برای معاوضه جلالی با حمید نوری، متهم به دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ در زندان گوهردشت و اسدالله اسدی، دیپلمات محکوم شده به ۲۰ سال حبس به جرم تلاش برای بمبگذاری در گردهمایی سازمان مجاهدین خلق، اعلام کرد جمهوری اسلامی جان جلالی را گرو گرفته تا مسیر اجرای عدالت در پروندههای مورد رسیدگی در سوئد و بلژیک را منحرف کند.
این سازمان خواستار انجام یک تحقیق مؤثر، شفاف و مستقل در مورد وضعیت جلالی، مطابق با کنوانسیون بینالمللی منع گروگانگیری شد. این سازمان تأکید کرد چنین تحقیقی باید به طور مشترک یا جداگانه توسط سوئد و بلژیک انجام شود.
مقامهای قضایی جمهوری اسلامی پس از آخرین جلسه دادگاه حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت در دهه ۶۰ در سوئد، اعلام کردند حکم اعدام احمدرضا جلالی قطعی است و به زودی اجرا میشود.
پیش از این گمانهزنیهایی نیز درباره احتمال مبادله احمدرضا جلالی با اسدالله اسدی، دیپلمات جمهوری اسلامی که دادگاهی در بلژیک او را به دلیل تلاش برای بمبگذاری در نشست سازمان مجاهدین خلق به ۲۰ سال زندان محکوم کرد، مطرح شده بود.
تکرار اتهام جاسوسی علیه جلالی
اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی، روز پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت در همایش دادستانهای کل کشور درباره جلالی گفت که «جاسوسی» او برای اسرائیل موضوعی اثبات شده است و حکم اعدام او پس از طی «کلیه مراحل قضایی» صادر شده است.
خطیب گفت که در آینده اطلاعات بیشتری درباره پرونده جلالی منتشر خواهد شد. او همچنین ادعا کرد دولت سوئد به نیابت از اسرائیل و آمریکا، مدتی پس از بازداشت و محاکمه جلالی، «به صورت غیرقانونی» حمید نوری را در سوئد بازداشت کرده و «به نوعی گروگان گرفته است».
او دادن تابعیت سوئدی به جلالی پس از محاکمه و صدور حکم اعدام برای این پژوهشگر را «اتفاق عجیب» خواند و گفت: «دولت سوئد پس از بازداشت این جاسوس در ایران به او اقامت دائم داد و پس از محاکمه و صدور حکم اعدامش به وی تابعیت سوئدی داد و از آن پس به عنوان شهروند این کشور از او حمایت کرد.»
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، هم در مطلبی پرونده جلالی را به کشته شدن افراد دخیل در برنامه اتمی جمهوری اسلامی و شخص مجید جمالی فشی مرتبط کرد. جمالیفشی در پرونده کشته شدن چند نفر از دستاندرکاران برنامه هستهای ایران اعدام شد.
ذبیحالله خداییان، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی پیشتر و در روز ۲۰ اردیبهشت گفته بود حکم اعدام جلالی قطعی است و «بحث مبادله او با حمید نوری مطرح نیست.»
با این حال سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز ۲۶ اردیبهشت گفت «حکم جلالی قطعی است» اما قوه قضاییه درخواست «اجرای حکم در زمان دیگری را پیگیری میکند.»
احمدرضا جلالی، پزشک و پژوهشگر ایرانی-سوئدی است که اردیبهشت سال ۹۵ به دعوت دانشگاههای تهران و شیراز به ایران سفر کرد اما پس از شرکت در همایشهای علمی بازداشت و به «جاسوسی» متهم شد. ابوالقاسم صلواتی، قاضی دادگاه انقلاب، برای او حکم اعدام صادر کرد و این حکم در دیوان عالی کشور تأیید شد.
جلالی هرگز اتهام جاسوسی را بپذیرفته و گفته است پروندهسازی برای او و صدور این حکم به دلیل نپذیرفتن درخواست همکاری با سپاه پاسداران و جاسوسی از کشورهای غربی بوده است.
فرهاد میثمی، زندانی سیاسی از ۱۷ اردیبهشت در حمایت از احمدرضا جلالی اعتصاب غذا کرده و تعداد دیگری از زندانیان از جمله هوشنگ رضایی به این اعتصاب غذا پیوستهاند.
از سوی دیگر، مجمع عمومی روسای مراکز آموزش عالی آلمان نیز از رهبر جمهوری اسلامی خواست که حکم اعدام احمدرضا جلالی متوقف و او فورا آزاد شود.
در همین حال سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد روز ۲۷ اردیبهشت از ایران خواسته بود تا اعدام قریبالوقوع این پژوهشگر سوئدی-ایرانی را متوقف و حکم اعدام او را لغو کند.
سال ۹۷ نیز ۱۲۱ برنده جایزه صلح نوبل در نامهای به رهبر جمهوری اسلامی، خواستار آزادی احمدرضا جلالی شده بودند.