مقام آمریکایی: در حال ارزیابی لحظه‌ای تحریر شام هستیم

یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل به ارتش این کشور دستور داد فورا از بازسازی مسیر قاچاق تسلیحات از ایران به لبنان از طریق خاک سوریه، به‌ویژه در نقاط مرزی و گذرگاه‌ها، جلوگیری و آن را خنثی کند.

او در بیانیه‌ای از ارتش اسرائیل خواست به نابود کردن «سلاح‌های استراتژیک» در سوریه ادامه دهد.

اسرائیل نگران است این سلاح‌ها شامل موشک‌های زمین به هوا، سامانه‌های پدافند هوایی، موشک‌های زمین به زمین، موشک‌های کروز، راکت‌های دوربرد و موشک‌های ساحل به دریا، به دست «نیروهای دشمن» بیفتند.

کاتز به ارتش اسرائیل دستور داد کنترل کامل منطقه حائل با سوریه را به دست بگیرد.

با سقوط دولت بشار اسد در یک‌شنبه ۱۸ آذر، ارتش اسرائیل استقرار نیروهایش را در این منطقه حائل آغاز کرد.

وزیر دفاع اسرائیل از ارتش این کشور خواست در جنوب سوریه و فراتر از منطقه حائل، یک «منطقه امنیتی عاری از سلاح‌های سنگین استراتژیک و زیرساخت‌های تروریستی» ایجاد کند.

کاتز همچنین ارتش را موظف کرد که با دروزی‌ها و دیگر ساکنان جنوب سوریه ارتباط برقرار کند.

واشینگتن پست به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داده دولت بایدن درباره تحریر شام، میزان استقلال آن از ترکیه، دیدگاه‌های ترکیه در مورد کُردهای سوریه و این‌که آیا تحریر شام باید از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی حذف شود یا خیر، به طور مرتب در حال انجام «ارزیابی لحظه‌ای» است.

بنا بر همین گزارش، یک مقام آمریکایی دیگر هم در پاسخ به این پرسش که آیا آمریکا گروه تحریر شام را از فهرست سازمان‌های تروریستی حذف خواهد کرد، این احتمال را رد نکرد و گفت: «باید هوشمندانه عمل کنیم.»

این مقام آمریکایی تاکید کرده «ایالات متحده در مورد واقعیت‌های موجود بر روی زمین آگاهانه و عمل‌گرایانه برخورد می‌کند.»

بر اساس این گزارش به نظر می‌رسد مقامات دولت بایدن برای کمک به تثبیت اوضاع در سوریه پس از فروپاشی رژیم بشار اسد، با شتاب و جدیت در حال فعالیت هستند.
متن کامل این گزارش را این‌جا بخوانید.

نیروهای دفاع مدنی سوریه، که به نام «کلاه سفیدها» شناخته می‌شوند، صبح دوشنبه به وقت محلی اعلام کردند پنج تیم را به زندان نظامی صیدنایا اعزام کرده‌اند «تا سلول‌های پنهان زیرزمینی را که بنا بر گفته نجات‌یافتگان محل نگهداری شماری از زندانیان است، جستجو کنند.»

کلاه سفیدها در پلتفرم «ایکس» اعلام کردند این تیم‌ها شامل واحدهای جست‌وجو و نجات، متخصصان نفوذ از طریق دیوار، گروه‌های بازکننده درهای آهنی، واحدهای سگ‌های آموزش‌دیده و امدادگران پزشکی هستند.

به گفته کلاه سفیدها، گروه‌های اعزام شده به زندان صیدنایا، آموزش‌دیده و مجهز به امکانات لازم برای مدیریت چنین عملیات‌های پیچیده‌ای هستند.

این گروه افزود که دو تیم، همراه با یک راهنما که از فضای داخلی زندان آگاه است، هم‌اکنون در صیدنایا حضور دارند و جستجوی خود را شروع کرده‌اند.

زندان نظامی صیدنایا، که در ۳۰ کیلومتری شمال دمشق واقع شده، بدنام‌ترین زندان سوریه است که بر اساس تحقیقات عفو بین‌الملل گفته در آن اعدام‌های دسته‌جمعی و شکنجه امری معمول بوده است.

اکانت‌های فیس‌بوک چندین سفارت سوریه در کشورهای مختلف، یکشنبه با تغییر تصاویر پروفایل خود به پرچم سه‌رنگ سیاه، سفید و سبز که مخالفان سوری حاکم بر دمشق از آن استفاده می‌کنند، سقوط رژیم اسد را جشن گرفتند.

سفارت‌های سوریه در سوئد، بلژیک، فرانسه، مصر، اندونزی و مالزی یکشنبه تصاویری از این پرچم را منتشر کردند.

سفارت سوریه در مالزی، جایی که بر اساس گزارش دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد حدود ۳۰۰۰ پناهنده و پناهجوی سوری در آن‌جا زندگی می‌کنند، ویدئوهایی از یک کاروان جشن‌ پیروزی را در یکی از جاده‌های کوالالامپور منتشر کرد که در آن شرکت‌کنندگان بوق می‌زدند و پرچم سوریه را از سقف یک خودرو به اهتزاز درآورده بودند.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در بیانیه‌ای با اشاره به تحولات سوریه، شمن محکومیت بشار اسد، رییس جمهور فراری این کشور، گفت واشینگتن «قویا از انتقال صلح‌آمیز قدرت به دولتی پاسخگو در سوریه از طریق روندی فراگیر و تحت رهبری سوری‌ها» حمایت می‌کند.

بلینکن افزود: «پس از ۱۴ سال جنگ، مردم سوریه بالاخره دلیلی برای امید دارند. امتناع رژیم اسد از تن دادن به یک فرآیند سیاسی معتبر از سال ۲۰۱۱ و اتکا به حمایت بی‌رحمانه روسیه و ایران به طور اجتناب‌ناپذیری به سقوط او منجر شد.»

بلینکن در ادامه با دعوت از همه بازیگران منطقه برای رعایت قوانین بین‌المللی بشردوستانه، گفت «ایالات متحده همچنان از تلاش‌ها برای پاسخگو کردن اسد در قبال جنایات صورت‌گرفته، از جمله استفاده از سلاح‌های شیمیایی و بازداشت‌های ناعادلانه غیرنظامیان همچون روزنامه‌نگار آمریکایی آستین تایس، حمایت می‌کند.»

بلینکن در پایان بیانیه خود با اشاره به صحبت فرمانده‌های نیروهای مخالف اسد، گفت: «ما به اظهاراتی که رهبران شورشی در روزهای اخیر مطرح کرده‌اند توجه کرده‌ایم، اما همان‌طور که آنان مسئولیت بیشتری بر عهده می‌گیرند، ما نه تنها گفتار، بلکه عملکردشان را نیز ارزیابی خواهیم کرد.»

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، با انتشار متنی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت آینده سوریه مسئله‌ای است که مردم سوریه باید آن را تعیین کنند.

او در ادامه با اشاره به ۱۴ سال جنگ بی‌رحمانه داخلی نوشته «با سقوط رژیم دیکتاتوری، امروز مردم سوریه می‌توانند یک فرصت تاریخی را برای ساختن آینده‌ای باثبات و صلح‌آمیز به دست آورند.»

دبیرکل سازمان ملل در ادامه با اشاره به این‌‌که دفتر نمایندگی این سازمان برای سوریه آماده است به مردم این کشور برای دستیابی به آیند‌ه‌ای که خواهان آن هستند همکاری کند، نوشته است «ما همچنان متعهد به کمک به سوری‌ها برای ساختن کشوری هستیم که در آن آشتی، عدالت، آزادی و شکوفایی واقعیت‌های مشترک برای همه باشند.»

گوترش در پایان پیام خود، نوشته سازمان ملل یاد و خاطره کسانی را که بیشترین رنج را در این جنگ ۱۴ ساله متحمل شده‌اند، گرامی خواهد داشت.

دو مقام رسمی اسرائیلی در صحبت با نیویورک تایمز تایید کردند برای نخستین بار در ۵۰ سال اخیر، از زمان جنگ یوم کیپور در اکتبر ۱۹۷۳، شنبه شب نیروهای زمینی اسرائیل با عبور از منطقه غیرنظامی در مرز با سوریه، وارد خاک سوریه شده‌ و در مواضعی که ارتش سوریه تخلیه کرده، مستقر شده‌اند.

استقرار نیروهای اسرائیلی همزمان با پیشروی موفقیت‌آمیز گروه‌های مخالف بشار اسد به سمت دمشق و برکناری بشار اسد از قدرت و فرار او از کشور انجام شد.

این وضعیت باعث شد کشورهای همسایه برای مواجهه با بی‌ثباتی منطقه‌ای ناشی از سقوط و فرار ناگهانی او آماده شوند.

بنا بر این گزارش، نیروهای اسرائیلی کنترل قله کوه حرمون در سمت سوری مرز و همچنین چندین موقعیت دیگر را که برای تثبیت کنترل منطقه ضروری بودند، به دست گرفتند.

متن کامل این گزارش را این‌جا بخوانید.

جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا در پستی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «این بهترین فرصت در چند نسل‌ برای سوری‌ها است تا آینده خود را بدون هیچ‌گونه مخالفتی بسازند.»

به گفته او، «این همچنین فرصتی است برای یک خاورمیانه امن‌تر و پررونق‌تر، جایی که دوستان ما در امنیت باشند و دشمنانمان مهار شوند.»

یک مقام آمریکایی گفت آمریکا با چند کشور دیگر در خاورمیانه همکاری می‌کند تا از افتادن سلاح‌های شیمیایی متعلق به حکومت بشار اسد به دست دیگران جلوگیری کند.

اکسیوس به نقل از این مقام آمریکایی که روز یکشنبه با خبرنگاران صحبت کرده، نوشت دولت بایدن در روزهای اخیر بر سلاح‌های شیمیایی سوریه متمرکز بوده است.

این مقام اعلام کرد که آمریکا «اطلاعات دقیقی» در مورد وضعیت موجودی تسلیحات سوریه دارد و کارشناسان اطلاعاتی آمریکا معتقدند این تسلیحات همچنان تحت کنترل هستند.

وی افزود: «اقدامات بسیار محتاطانه‌ای در این زمینه انجام می‌دهیم. ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا اطمینان حاصل شود که این مواد برای هیچ‌کس قابل دسترس نیستند و به‌درستی نگهداری می‌شوند.»

او همچنین گفت: «می‌خواهیم مطمئن شویم که کلر یا موادی که به‌مراتب خطرناک‌تر هستند، نابود یا ایمن شوند. در این راستا، چندین اقدام با همکاری شرکای منطقه‌ای در جریان است.»

مقتدی صدر، رهبر جریان شیعه صدر در عراق با انتشار پیامی در رابطه با تحولات سوریه نوشته «باید دولتی ملی و فراگیر در سوریه تشکیل شود که همه طیف‌ها را در برگیرد و روابط متوازنی با غرب و شرق برقرار گردد تا دیگر نه محور مقاومتی در کار باشد و نه محوری برای ذلت.»

او پیشتر هم در بیانیه‌ای بر عدم مداخله در امور داخلی سوریه تاکید کرده بود و گفته بود آن‌چه در سوریه اتفاق می‌افتد تصمیم مردم سوریه است.

بر اساس بیاینه‌ای که پنتاگون منتشر کرده است، یکشنبه عصر لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، با یاشار گولر، وزیر دفاع ملی ترکیه درباره تحولات در سوریه به صورت تلفنی گفتگو کرد.

در این بیانیه آمده است: «وزیر آستین تاکید کرد که ایالات متحده به‌دقت بیانیه‌ها و اقدامات گروه‌های مخالف مختلف در سوریه را زیر نظر دارد. او و وزیر گولر توافق داشتند که این گروه‌ها باید گام‌هایی برای حفاظت از غیرنظامیان، از جمله اقلیت‌های قومی و مذهبی، بردارند و به اصول انسانی بین‌المللی پایبند باشند.»

بر اساس این بیانیه آستین و گولر همچنین بر اهمیت جلوگیری از تشدید بیشتر درگیری‌ها، اجتناب از به خطر انداختن نیروها و شرکای ایالات متحده، و ادامه تلاش‌ها برای شکست داعش تاکید کردند.

رویترز به نقل از یک وبلاگ‌نویس نزدیک به وزارت دفاع روسیه نوشت: «حضور نظامی روسیه در منطقه خاورمیانه به مویی بند است.»

این وبلاگ‌نویس وضعیت اطراف پایگاه‌های این کشور در سوریه را، صرف‌نظر از موضع رسمی مسکو، «دلیلی جدی برای نگرانی» توصیف کرد.

او افزود: «هرچه در دفاتر عالی تصمیم‌گیری شده باشد، در میدان هیچ اهمیتی ندارد»، که تلویحا اشاره می‌کند نیروهای روسیه در این پایگاه‌ها بدون دریافت دستور از مسکو، برای دفاع از مواضع خود اقدامی انجام نداده‌اند.

علیرضا بیات، رییس سازمان حج و زیارت گفت: «با توجه به شرایط امنیتی که در کشور سوریه وجود داشت، ما در ماه‌های اخیر اعزامی از ایران به کشور سوریه و دمشق نداشتیم.» او افزود: «بنابراین، جای نگرانی وجود ندارد.»

دیده‌بان حقوق بشر سوریه خبر داد دو انفجار شدید در حومه دیرالزور رخ داد که ناشی از حملات هوایی جنگنده‌هایی است که گمان می‌رود اسرائیلی باشند. این جنگنده‌ها با انجام شش حمله، انبارهای سلاح در معدن نمک و مراکز سابق نیروهای حکومت سوریه و ایران را هدف قرار دادند.

ارتش اسرائیل اعلام کرد محدودیت‌هایی که صبح روز یکشنبه در چهار منطقه در بلندی‌های جولان اعمال شده بود، لغو خواهد شد.

در بیانیه ارتش اسرائیل آمده به عنوان بخشی از این تغییرات، مدارس و مهدکودک‌ها فعالیت‌های آموزشی عادی خود را از سر خواهند گرفت.

سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای در بیانیه‌ای درباره تحولات سوریه با اشاره به «سقوط بشار اسد جنایتکار» آن را «جدیدترین نشانه از فروپاشی امپراتوری شرور و اما تو خالی رژیم جمهوری اسلامی» عنوان کرد.

در این بیانیه با اشاره به نابودی نیروهای نیابتی آمده: «مردم ایران از آیت‌الله‌ها و هم‌دستانشان متنفرند. پس از حمله تلافی‌جویانه اسرائیل در ۲۶ اکتبر، رژیم ایران عمدتا بی‌دفاع شده است. از سال ۱۹۷۹، مردم ایران تحت حکومت دو آیت‌الله رنج برده‌اند. این دو آیت‌الله باعث کشتار و رنج گسترده‌ای در سراسر جهان شده‌اند.»

روزنامه هاآرتص در گزارشی نوشت بررسی سلاح‌های ضبط‌شده از حزب‌الله در لبنان نشان می‌دهد این گروه مقادیر قابل‌توجهی از تسلیحات پیشرفته روسی در اختیار داشته که در ابتدا برای ارتش سوریه ارسال شده بودند.

بشار الجعفری، سفیر سوریه در مسکو، گفت فروریختن «سیستم فساد» در عرض چند روز نشان می‌دهد حکومت سوریه در میان مردم از هیچ حمایتی برخوردار نبوده و در میان ارتش و نیروهای مسلح نیز پشتیبانی نداشته است.

او افزود فرار بشار اسد به شکلی رقت‌بار و شرم‌آور در تاریکی شب و به دور از احساس مسئولیت ملی، درستی تغییر و امید به طلوعی جدید را تایید می‌کند.

جعفری که پیش‌تر از حامیان بشار اسد به شمار می‌رفت، تاکید کرد: «امروز سوریه متعلق به همه فرزندان خود است.»

یک مقام ارشد آمریکایی به رویترز گفت بشار اسد باید بابت تمامی جنایت‌هایی که مرتکب شده، پاسخگو باشد و این امر از کانال‌های مناسب پیگیری خواهد شد.

او با بیان اینکه «ایالات متحده اطلاعات دقیقی از موجودی سلاح‌های سوریه دارد»، تاکید کرد: «در تلاشیم تا اطمینان حاصل کنیم سلاح‌های سوریه در دسترس هیچ‌کس قرار نمی‌گیرد.»

او افزود رهبران مخالفان در سوریه تاکنون حرف‌های درستی زده‌اند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه از شش حمله هوایی به مواضع مشترک ارتش سوریه و جمهوری اسلامی در حومه دیرالزور خبر داد.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه افزود احتمالا این حملات از سوی جنگنده‌های اسرائیلی انجام شده‌اند. در جریان این حملات، چند انبار تسلیحات هدف قرار گرفتند.

پیش‌تر نیز گزارش‌هایی از حمله اسرائیل به انبارهای تسلیحات ارتش سوریه در حومه دمشق منتشر شده بود.

ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، در بیانیه‌ای خبر داد یک‌شنبه به ده‌ها موضع داعش در سوریه حمله هوایی کرده است.

سنتکام افزود این حملات با هدف کسب اطمینان از اینکه داعش از وضعیت فعلی در سوریه سوءاستفاده نکند، انجام شده است.

رسانه‌ها در ایران گزارش دادند علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، چهارشنبه ۲۱ آذر در حضور «هزاران نفر از اقشار مختلف مردم» سخنرانی خواهد کرد.

محور این سخنرانی «تحولات اخیر منطقه» عنوان شده است.

جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرد بشار اسد باید به دلیل اقدامات خود پاسخگو شود.

او گفت آمریکا با گروه‌های سوری برای انتقال قدرت در این کشور همکاری خواهد کرد.

بایدن افزود روسیه، جمهوری اسلامی و حزب‌الله لبنان هیچ‌کدام نتوانستند از حکومت سوریه دفاع کنند.

او با اشاره به برخی گزارش‌ها در خصوص فرار اسد به روسیه گفت واشینگتن از محل او مطمئن نیست.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به سقوط حکومت بشار اسد گفت: «در رابطه با سوریه همه چیز روشن بود و تحلیل‌ها از قبل این اتفاق را نشان می‌داد. سیستم اطلاعاتی ما و سوریه به‌طور کامل از تحرکات ادلب اطلاعات داشتند و این به دولت سوریه منتقل شده بود.»

او افزود: «آنچه غافلگیرکننده بود، یکی ناتوانی ارتش سوریه و دیگری سرعت غیرمنتظره تحولات بود... در دیداری که با بشار اسد داشتیم، خود او نیز از عملکرد ارتش متعجب بود. ارتش سوریه تحت تاثیر عملیات روانی و رسانه‌ای قرار گرفت.»

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی همچنین به حضور نظامی حکومت ایران در سوریه پرداخت و گفت: «قرار نبود ما جایگزین ارتش سوریه شویم و به جای ارتش سوریه، با معارضین داخلی آن‌ها درگیر شویم. تاکید ما همواره بر گفت‌وگوی دولت سوریه با گروه‌های معارض بود.»

عراقچی ادامه داد: «حضور ما در سوریه برای حمایت از مقاومت و مبارزه با داعش بود. در مبارزه با داعش اگر ما به سوریه نیرو نمی‌فرستادیم، باید در قلمروی ایران با آن‌ها می‌جنگیدیم. اعزام نیروهای ما به سوریه به‌خاطر تامین امنیت خودمان بود.»

او همچنین نسبت به آنچه «تحرکات» اسرائیل در سوریه خواند، ابراز نگرانی کرد و هشدار داد: «گروه‌های مقاومت تحرکات اسرائیل در منطقه را به‌دقت رصد می‌کنند.»

عراقچی اضافه کرد: «سوریه کشور مهمی در محور مقاومت بود، اما اینگونه نیست که مقاومت تضعیف شده باشد. کسی فکر نکند با خارج شدن احتمالی سوریه از مدار مقاومت، راه‌ها بسته خواهد شد؛ مقاومت یک تفکر و یک راه است.»

به گفته او، در خصوص «حرم‌های مقدس» در سوریه و اماکن دیپلماتیک، تضمین‌هایی به تهران داده شده است.

مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، گفت سقوط حکومت بشار اسد از «آرزوها و مطالبات دیرینه مردم سوریه» بود.

او افزود: «امروز مردم سرزمین شام یک روز بدون دیکتاتور را در سرزمین خود جشن می‌گیرند و خوشحال هستند و ما نیز با خوشحالی آن‌ها خوشحالیم.»

محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، پس از سقوط بشار اسد گفت: «ما در سوریه با گروه‌های دیگر کاری نداریم و نداشتیم، ما با داعش کار داشتیم و داریم.»

او تاکید کرد: «ما به عمل دولتی که در سوریه روی کار بیاید، نگاه می‌کنیم. اگر رویکرد آن‌ها داعشی نباشد و به دنبال هماهنگی با اسرائیلی‌ها نباشند، تلاش می‌کنیم امت اسلامی یکپارچه باشد.»

رییس مجلس شورای اسلامی افزود: «بارها به بشار اسد گفتیم شما باید نسبت به مردمتان توجه کنید.»

خبرگزاری اینترفاکس روسیه یک‌شنبه به نقل از یک منبع در کاخ کرملین گزارش داد بشار اسد و خانواده‌ش وارد مسکو شده‌اند.

بر اساس این گزارش، روسیه به دلایل «بشردوستانه» به اسد و خانواده‌اش پناهندگی داده است.

مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، در جلسه هیات دولت با اشاره به سقوط بشار اسد گفت این مردم سوریه هستند که باید در مورد آینده این کشور و نظام سیاسی و حکومتی آن تصمیم بگیرند.

پزشکیان افزود: «امیدواریم درگیری نظامی و خشونت در سوریه هرچه سریع‌تر پایان یابد تا مردم این کشور بتوانند در محیطی آرام و بدون مداخله مخرب بیرونی، برای تعیین سرنوشت خود تصمیمی بگیرند که شایسته مردم بزرگ سوریه است.»

باراک راوید، خبرنگار وب‌سایت اکسیوس، به نقل از مقام‌های ارشد اسرائیلی و آمریکایی خبر داد گمان می‌رود بشار اسد در روسیه باشد.

پیش‌تر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، گفته بود اسد سوریه را ترک کرده است.

عربستان سعودی از جامعه بین‌المللی خواست بدون دخالت در امور داخلی سوریه، از این کشور حمایت کند.

عربستان سعودی تاکید کرد ریاض در این «مرحله حساس» در کنار مردم سوریه و انتخاب‌های آن‌ها ایستاده است.

حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنه‌ای در روزنامه کیهان، در واکنش به سقوط بشار اسد گفت: «نباید فراموش کنیم که هدف اصلی تحریر شام، ایران است.»

او افزود سوریه از بازوهای «مقاومت» بود و باید این موضوع را در نظر داشت که «شرایط خطیر است اما خطرناک نیست».

محور مقاومت عنوانی است که مقام‌ها و رسانه‌های جمهوری اسلامی برای گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت تهران در منطقه، نظیر حماس، حزب‌الله، حشد شعبی و حوثی‌های یمن استفاده می‌کنند.

کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، در بیانیه‌ای تحولات روزها و ساعت‌های اخیر سوریه را «بی‌سابقه» خواند و اعلام کرد لندن با شرکای خود در منطقه در حال گفت‌وگو و نظارت دقیق بر اوضاع است.

او گفت: «مردم سوریه برای مدت طولانی تحت رژیم وحشی اسد رنج کشیده‌اند و ما از رفتن او استقبال می‌کنیم.»

استارمر تاکید کرد اکنون تمرکز بریتانیا بر برقراری یک راه‌حل سیاسی و بازگشت صلح و ثبات به سوریه است.

نخست‌وزیر بریتانیا از همه طرف‌ها خواست «از غیرنظامیان و اقلیت‌ها محافظت کنند و اطمینان دهند کمک‌های ضروری در ساعات و روزهای آینده به افراد آسیب‌پذیر خواهد رسید».

حامد اسماعیلیون، فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی، در واکنش به سقوط حکومت سوریه در شبکه ایکس نوشت: «بشار اسد به سیاهه‌ بلند دیکتاتورهای ساقط شده خاورمیانه پیوست. سال‌ها جنایت کرد. صدها هزار سوری را کشت. با اتکا به قدرت‌های خارجی برای خود زمان خرید اما چنان رفت که انگار هرگز نبوده است.»

او افزود: «جمهوری اسلامی در دهه‌های گذشته از او و پدر خونریزش حمایت کرد. میلیاردها دلار اموال مردم ایران را به پای او ریخت تا در قدرت بماند. به‌واسطه جنایتکارانی چون قاسم سلیمانی در کشتار مردم سوریه او را همراهی کرد و طبیعی است که این دومینوی سقوط، راه تهران را در پیش بگیرد. آینده‌ای که در طالع علی خامنه‌ای هویداست.»

احمد حسين الشرع، معروف به ابومحمد الجولانی، رهبر هیات تحریر شام گفت: «بشار اسد سوریه را به جولانگاهی برای طمع‌های ایران تبدیل کرد، در آن تفرقه مذهبی را گسترش و فساد را رواج داد.»

او افزود: «امروز به لطف خدا و خون شهدا، سوریه آزاد شد.»

شاهزاده رضا پهلوی در پیامی در شبکه ایکس نوشت: «سقوط رژیم قاتل اسد ضربه‌ای مهلک به جمهوری اسلامی و "محور مقاومت" وارد کرد.»

او افزود: «با سقوط تدریجی نیابتی‌ها و دست‌نشانده‌های خامنه‌ای در سراسر منطقه، رژیم او ضعیف‌تر و آسیب‌پذیرتر از همیشه شده است. مردم ایران این موضوع را می‌دانند و آماده هستند خود را مهیای جنگیدن و پیروزی در نبرد نهایی، یعنی آزادی ایران، کنند.»

شاهزاده رضا پهلوی تاکید کرد: «با فشار حداکثری به رژیم و حمایت حداکثری از مردم، این تغییر به‌طور اساسی منطقه را دگرگون و سرانجام صلح را در خاورمیانه برقرار خواهد کرد.»

او اضافه کرد: «مردم ایران هرگز از سیاست فاجعه‌آمیز جمهوری اسلامی که ده‌ها میلیارد دلار از ثروت ملی ما را برای تقویت رژیم جنایتکار اسد به غارت برد، حمایت نکردند.»

حسین اکبری، سفیر جمهوری اسلامی در سوریه، با اشاره به سقوط بشار اسد گفت: «هیات دولت سوریه شب گذشته تشکیل جلسه داد و تصمیم گرفت که هیچ مقاومتی در پایتخت صورت نگیرد و به‌صورت رسمی کل دولت و حکومت و بخش‌های مختلف را واگذار کنند.»

او افزود: «از بعد از سقوط حمص نه تنها ارتش سوریه در هیچ کجا مقاومت نکرد، بلکه مردم هم مقاومت نکردند... با توجه به ناتوانی ارتش و مردم در مقاومت، دولت سوریه تصمیم گرفت قدرت را به‌طور مسالمت‌آمیز واگذار کند تا از خونریزی و تخریب بیشتر جلوگیری شود.»

اکبری در ادامه اظهارات خود گفت «جرم» اسد این بود که در «جبهه و محور مقاومت» قرار داشت.

دو منبع امنیتی منطقه‌ای یک‌شنبه به رویترز گفتند اسرائیل سه حمله هوایی علیه یک مجتمع امنیتی بزرگ در منطقه کفرسوسه واقع در پایتخت سوریه انجام داده است.

یکی از اهداف این حملات، مرکز تحقیقاتی جمهوری اسلامی بود.

اسرائیل پیش‌تر گفته بود جمهوری اسلامی از این مرکز برای توسعه موشک‌های دوربرد استفاده می‌کند.

اسرائیل در این حملات، اسرائیل ساختمان مرکزی گمرک و مقر اطلاعات نظامی دمشق را نیز هدف قرار داده است.

کانال ۱۲ اسرائیل گزارش داد که نیروهای اسرائیلی تا عمق ۱۴ کیلومتری خاک سوریه پیش‌روی کرده‌اند.

ارتش اسرائیل یک‌شنبه به ساکنان پنج شهر در جنوب سوریه هشدار داد و از آن‌ها خواست به دلیل درگیری‌های جاری در منطقه، «تا اطلاع ثانوی» در خانه‌های خود بمانند.

این هشدار هم‌زمان با پیش‌روی نیروهای اسرائیلی در منطقه حائل با سوریه صادر شد.

افیخای ادرعی، سخنگوی عرب‌زبان ارتش اسرائیل خطاب به ساکنان جنوب سوریه در ایکس نوشت: «ما قصد آسیب رساندن به شما را نداریم.»

ساعتی پیش ارتش اسرائیل در پی عقب‌نشینی ارتش سوریه، کنترل یک پایگاه نظامی را در کوه حرمون به‌دست گرفت.

کوه حرمون یا جبل الشیخ، در جنوب غربی سوریه و منطقه حائل با اسرائیل قرار دارد.

یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل نیز گفت که او و نتانیاهو به ارتش اسرائیل دستور داده‌اند تا با کنترل منطقه حائل و نقاط استراتژیک در مرز سوریه، از برقراری امنیت در شهرک‌های اسرائیلی اطمینان حاصل کند.

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، یک‌شنبه اعلام کرد که این کشور با دقت تحولات سوریه را دنبال می‌کند.

او تاکید کرد هر گونه دخالت خارجی در سوریه تنها به تشدید تنش‌ها و تفرقه خواهد انجامید.

سخنگوی دولت عراق همچنین حفظ امنیت، یکپارچگی اراضی و استقلال سوریه را امری بسیار مهم خواند.

او گفت سیاست عراق مداخله نکردن در امور داخلی سوریه و عدم حمایت از یک طرف به نفع طرف دیگر درگیری‌هاست.

امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، با استقبال از سقوط حکومت بشار اسد و ادای احترام به مردم سوریه گفت سرانجام دولت «وحشی و بربر» سقوط کرد.

او تاکید کرد که فرانسه به امنیت خاورمیانه متعهد خواهد ماند.

نیروهای کُرد سوری مورد حمایت آمریکا (ی‌پ‌گ) عصر یک‌شنبه اعلام کردند که همچنان در حال نبرد با گروه‌های مسلح مورد حمایت ترکیه در شهر منبج در شمال سوریه هستند.

ساعاتی پیش یک منبع امنیتی ترکیه به رویترز گفت که نیروهای مخالف حاکم بر دمشق، حدود ۸۰ درصد از منطقه منبج را تصرف کرده‌اند.

به گفته این منبع، نیروهای مخالف به پیروزی بر نیروهای کُرد نزدیک شده‌اند.

صبحروز جاری، مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه (ی‌پ‌گ) سقوط «رژیم دیکتاتوری و سرکوبگر اسد» را ستود و آن را فرصتی برای ساختن سوریه‌ای جدید بر اساس دموکراسی و عدالت خواند.

هم‌زمان با بیانیه عبدی، ائتلاف مخالفان حاکم بر دمشق، از نیروهای کُرد خواست هرگونه ارتباط خود را با سازمان‌های خارجی قطع کنند.

ی‌پ‌گ گروهی متشکل از کُردهای تحت حمایت آمریکا و مخالف دولت اسد است که اعضا و حامیانش حضور چشم‌گیری در شمال شرقی سوریه دارند.

طی هفته گذشته و با شدت گرفتن حملات گروه‌های مسلح مخالف دولت اسد، درگیری‌هایی میان ی‌پ‌گ و ارتش ملی سوریه، از گروه‌های مسلح مورد حمایت ترکیه، شکل گرفته بود.

العربیه به نقل از منابع آگاه خبر داد ارتش اسرائیل در پی عقب‌نشینی ارتش سوریه، کنترل یک پایگاه نظامی را در کوه حرمون به‌دست گرفته است.

کوه حرمون یا جبل الشیخ، در جنوب غربی سوریه و منطقه حائل با اسرائیل قرار دارد.

ساعاتی پیش یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل گفت که او و نتانیاهو به ارتش اسرائیل دستور داده‌اند تا با کنترل منطقه حائل و نقاط استراتژیک در مرز سوریه، از برقراری امنیت در شهرک‌های اسرائیلی اطمینان حاصل کند.

از سوی دیگر، ارتش لبنان اعلام کرد که با سقوط اسد، نیروهای تقویتی خود را در مرزهای شمالی و شرقی و در مجاورت سوریه مستقر کرده است.

مایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در حساب ایکس خود «پایان دیکتاتوری اسد» را «یک تحول مثبت و مورد انتظار» خواند.

کالاس همچنین سقوط اسد را بیان‌گر ضعیف شدن روسیه و جمهوری اسلامی، به عنوان حامیان او دانست.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که این اتحادیه با «همه شرکای سازنده در سوریه و منطقه کار خواهد کرد».

مخالفان حاکم بر دمشق نخستین بخش خبری خود را از تلویزیون دولتی پخش کردند و اعلام کردند به هدف خود رسیده و «رژیم جنایتکار اسد را سرنگون کرده‌اند».

ائتلاف مخالفان حاکم بر دمشق اعلام کرد در حال تلاش برای تشکیل یک دولت انتقالی با اختیارات کامل اجرایی است.

این ائتلاف گفت هدفش ایجاد مشارکت‌های استراتژیک در سطح منطقه‌ای و جهانی است.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل گفت این کشور تحولات سوریه را با دقت زیر نظر دارد و برای حفاظت از مرزها و تامین امنیت کشور، هر اقدام ضروری را انجام خواهد داد.

نتانیاهو با اشاره به سقوط بشار اسد، گفت این، روزی تاریخی در خاورمیانه است.

نخست‌وزیر اسرائیل حکومت اسد را حلقه‌ای اصلی در «محور شرارت ایران» خواند که حالا سقوط کرده است.

او گفت سقوط اسد، نتیجه مستقیم ضرباتی است که اسرائیل به جمهوری اسلامی و حزب‌الله، به‌عنوان اصلی‌ترین حامیان حکومت سوریه وارد کرده است.

به گفته نخست‌وزیر اسرائیل، این اقدامات «زنجیره‌ای از واکنش‌ها» را از سوی کسانی در سراسر خاورمیانه ایجاد کرده سات که خواهان رهایی از حکومت سرکوب‌گر و استبدادی اسد بودند.

نتانیاهو هشدار داد که تحولات سوریه فرصت‌های جدید و بسیار مهمی برای اسرائیل به وجود می‌آورد، اما فرار اسد از سوریه خطراتی نیز به همراه دارد.

او افزود: «اجازه نخواهیم داد هیچ نیروی متخاصمی در مرزهای ما مستقر شود.»

نتانیاهو گفت منطقه حائل میان اسرائیل و سوریه برای حدود ۵۰ سال تحت کنترل منطقه امنی بود که در سال ۱۹۷۴ با توافق تفکیک نیروها تعیین شد اما اکنون این توافق فروپاشیده و سربازان سوریه‌ای، موقعیت‌های خود را ترک کرده‌اند.

او تاکید کرد که او و وزیر دفاع اسرائیل به ارتش این کشور دستور استقرار در منطقه امن حائل با سوریه را داده‌اند.

نخست‌وزیر اسرائیل گفت سیاست «همسایگی خوب» را در قبال سوریه ادامه و به شهروندان سوری کمک‌های انسانی ارائه خواهد داد.

نتانیاهو افزود اسرائیل از شرکت فعال در درگیری‌های داخلی سوریه خودداری خواهد کرد.

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی عصر یک‌شنبه در نخستین واکنش به سقوط دولت بشار اسد، بیانیه‌ای صادر و اظهار امیدواری کرد روابط ایران و سوریه تداوم داشته باشد.

در این بیانیه آمده است: «روابط دو ملت ایران و سوریه پیشینه‌ای دیرینه داشته و همواره دوستانه بوده است و انتظار می‌رود این روابط با رویکرد حکیمانه و دوراندیشانه دو کشور بر اساس علائق و منافع مشترک و عمل به تعهدات حقوقی بین‌المللی تداوم یابد.»

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی بدون اشاره به سقوط دولت و با تاکید بر «تحولات سوریه» گفت تعیین سرنوشت و تصمیم‌گیری در مورد آینده این کشور تنها بر عهده مردم آن و «بدون مداخله مخرب یا تحمیل خارجی» است.

این وزارتخانه خواستار «پایان هرچه سریع‌تر درگیری‌های نظامی، ممانعت از اقدامات تروریستی و شروع گفت‌وگوهای ملی با مشارکت همه طیف‌های تشکیل‌دهنده جامعه سوریه» شد.

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی بر «تامین امنیت همه شهروندان سوری و اتباع سایر کشورها، حفظ حرمت اماکن مقدس مذهبی و حفاظت از اماکن دیپلماتیک و کنسولی وفق موازین حقوق بین‌الملل» تاکید کرد.

این بیانیه به هجوم شهروندان سوری به ساختمان سفارت جمهوری اسلامی در دمشق و تخریب تجهیزات آن اشاره‌ای نکرد.

احمد حسین الشرع، ملقب به ابومحمد الجولانی، رهبر تحریر شام، گفت دیگر راهی برای بازگشت و جایی برای عقب‌نشینی وجود ندارد.

او در بیانیه‌ای که از تلویزیون سوریه پخش شد، افزود آن‌ها مصمم‌اند راهی را که در سال ۲۰۱۱و هم‌زمان با بهار عربی شروع کردند، ادامه دهند.

الجولانی گفت: «آینده از آن ماست.»

نیروهای مخالف حاکم بر دمشق اعلام کردند که در پایتخت سوریه از ساعت چهار عصر تا پنج صبح (به وقت محلی) حکومت نظامی برقرار خواهد بود.

دو منبع امنیتی لبنانی به خبرگزاری رویترز گفتند که حزب‌الله روز شنبه و هم‌زمان با پیش‌روی مخالفان به سوی دمشق، تمامی نیروهای خود را از سوریه خارج کرد.

به گفته این منابع، نیروهایی که حزب‌الله از شامگاه پنج‌شنبه تا روز جمعه به سوریه اعزام کرد، وظیفه نظارت بر روند خروج نیروهای این گروه را بر عهده داشتند.

شبکه الجزیره از شنیده شدن صدای چند انفجار در منطقه‌های المزه و جبل قاسیون در دمشق خبر داد.

ساعتی پیش نیز خبرگزاری رویترز از وقوع انفجار در منطقه المزه در پایتخت سوریه خبر داده بود

دو منبع امنیتی به رویترز گفتند این انفجارها احتمالا ناشی از حملات اسرائیل بود.

وزارت خارجه قطر در واکنش به سقوط حکومت بشار اسد، خواستار حفظ وحدت در سوریه شد.

وزارت خارجه فرانسه نیز با استقبال از سقوط دولت اسد، بر ضرورت اتحاد در سوریه تاکید کرد.

این وزارتخانه خواستار انتقال قدرت به شکل مسالمت‌آمیز، با احترام به تنوع مذهبی مردم سوریه و حفاظت از غیرنظامیان و اقلیت‌ها شد.

رویترز با انتشار ویدیوهایی گزارش داد مردم در شهر طرابلس لبنان برای سقوط اسد در سوریه به خیابان آمده و مشغول شادمانی‌اند.

ویدیویی دیگر نشان می‌دهد یکی از شهروندان کابل در افغانستان برای سقوط اسد در حال پخش شیرینی است.

آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، در واکنش به سقوط دولت سوریه گفت: «نمی‌توان به‌طور دقیق گفت که اکنون در سوریه چه می‌گذرد اما یک چیز روشن است؛ پایان اسد برای میلیون‌ها نفر در سوریه، اولین نفس راحت پس از سال‌ها وحشت و جنایات حکومت اسد خواهد بود.»

او گفت جامعه بین‌المللی اکنون وظیفه دارد کمک کند تا سوریه از چرخه جنگ و خشونت خارج شود.

بربوک افزود: «ما در این زمینه با سازمان ملل، شرکای خود در اتحادیه اروپا، گروه چهارجانبه و همچنین نقش‌آفرینان منطقه‌ای و همسایگان سوریه مانند ترکیه و اردن در هماهنگی نزدیک هستیم.»

مجید نامجو، جانشین رییس ستاد «توسعه و بازسازی عتبات عالیات» درباره وضعیت نیروها و دفاتر این ستاد در سوریه گفت اکنون هیچ‌یک از نیروهای ایرانی در منطقه «سیده زینب» دمشق حضور ندارند.

او افزود هفته گذشته و پیش از ورود گروه‌های مسلح به شهر دمشق، تمامی عوامل اجرایی ایرانی و «خادمان بازسازی حرم حضرت زینب» به ایران برگشتند.

نامجو خبر داد برخی افراد «از ناامنی شهر دمشق سوءاستفاده و به دفاتر و انبارهای ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات در اطراف حرم تعرض کردند».

به گفته این مقام جمهوری اسلامی، در پی این حملات، خسارت‌هایی به اموال و دفاتر ستاد وارد شده است اما گروه‌های مسلح هرگونه دخالت در این موضوع را رد کرده‌اند.

روح‌الله رحیم‌پور، تحلیل‌گر سیاسی به ایران‌اینترنشنال گفت به‌صورت واضح یک تحلیل جامع و منظم از وقایع پیش‌آمده در سوریه در دستگاه رسانه‌ای جمهوری اسلامی وجود ندارد.

او با اشاره به رویکرد برخی از روزنامه‌ها مانند کیهان، گفت: «برخی از این رسانه‌ها وضعیت پیش‌آمده را یک پیروزی اسرائیلی تلقی می‌کنند و برخی دیگر مسئله را به موضوعات داخلی سوریه تقلیل می‌دهند.»

به گفته رحیم‌پور، محاسبات جمهوری اسلامی در خصوص سوریه چنان با آشفتگی مواجه شده که امکان تجمیع تحلیل وضعیت و تحلیل موقعیت فعلی از آن‌ها سلب شده است.

این تحلیل‌گر سیاسی: «واقعیت این است که دولت سوریه به‌عنوان بند ناف برای جبهه مقاومت عمل می‌کند. حالا با خارج شدن این دولت و این کشور از مدار، جبهه مقاومتی که جمهوری اسلامی تشکیل داده بود، عملا جمهوری اسلامی را به بی‌اثرترین و کم‌نفوذترین دوره تاریخی خود در خاورمیانه رسانده است.»

رحیم‌پور این دستپاچگی، خشم و نگرانی سیاست‌مداران در ایران را امری طبیعی توصیف کرد و آن را قابل درک دانست.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفت بشار اسد سوریه را ترک کرده است.

از صبح یک‌شنبه خبرهای متفاوتی درباره محل اختفای اسد، سفر او به مسکو و حتی احتمال مرگش در پی سقوط هواپیما منتشر شده است.

لاوروف گفت مسکو از تحولات رخ‌داده در سوریه نگران است و افزود: «بشار اسد دستور انتقال مسالمت‌آمیز قدرت را صادر کرده است.»

او حضور روسیه در مذاکرات مربوط به انتقال قدرت در سوریه را رد کرد و افزود: «مسکو از همه طرف‌ها می‌خواهد از خشونت پرهیز و مسائل را به‌طور مسالمت‌آمیز حل کنند.»

خبرگزاری اینترفاکس ساعاتی پیش گزارش داده بود لاوروف و فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه درباره اقدامات احتمالی برای «تثبیت اوضاع سوریه» گفت‌وگو کرده‌اند.

وزیر خارجه روسیه با اشاره به حمایت مسکو از «سوریه چند مذهبی» گفت این کشور با تمام گروه‌های مخالف حاکم بر دمشق در تماس است.

لاوروف تاکید کرد که روسیه تمام تدابیر لازم را برای تضمین امنیت روس‌ها در سوریه اتخاذ کرده است و پایگاه‌های نظامی روسیه در اراضی سوریه در حالت آماده‌باش بالا هستند.

او افزود: «در حال حاضر تهدید جدی برای امنیت پایگاه‌های نظامی روسیه در سوریه وجود ندارد.»

رویترز ساعاتی پیش گزارش داد وبلاگ‌نویسان جنگی روسیه در مورد سرنوشت تاسیسات نظامی استراتژیک روسیه در سوریه ابراز نگرانی کرده‌اند.

فراس مقصد، یک کارشناس امور خاورمیانه، سقوط بشار اسد را لحظه‌ای تاریخی برای منطقه توصیف کرد، اما نسبت به وضعیت اقلیت‌های سوریه ابراز نگرانی کرد.

این پژوهشگر ارشد موسسه خاورمیانه به شبکه سی‌ان‌ان گفت: «این لحظه‌ای تاریخی نه فقط برای مردم سوریه، بلکه برای مردم منطقه، از جمله لبنانی‌ها و فلسطینی‌هاست.»

او افزود که رژیم اسد به مدت بیش از ۵۰ سال با شعار آزادی، وحدت و سوسیالیسم، بسیاری را در سوریه سرکوب، شکنجه و ناپدید کرده و حتی لبنانی‌ها و فلسطینی‌ها را نیز در دوران اشغال لبنان تحت فشار قرار داده است.

مقصد تاکید کرد: «بدون شک این لحظه‌ای خوشحال‌کننده برای بسیاری از مردم است اما این تحولات می‌تواند برای اقلیت‌های مذهبی مانند علوی‌ها، اسماعیلی‌ها، دروزی‌ها و مسیحیان خطرناک باشد.»

هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه گفت بازگشت مهاجران سوریه‌ای به کشورشان اهمیت ویژه‌ای دارد و آنکارا کار روی این موضوع را از پیش آغاز کرده است.

فیدان گفت دولت سوریه باید از دوره آرامش در این کشور برای هموار ساختن روندی سیاسی استفاده می‌کرد.

به گفته او، سوریه به مرحله‌ای رسیده است که مردم می‌توانند آینده کشور خود را شکل دهند.

فیدان تاکید کرد که مردم سوریه نمی‌توانند این کار را به تنهایی انجام دهند و ترکیه باید با مردم این کشور همکاری کند تا انتقال قدرت به‌طور روان انجام شود.

وزیر خارجه ترکیه خواستار تاسیس دولت فراگیر جدیدی در سوریه شد که تمایلی به انتقام‌جویی نداشته باشد و افزود نهادهای دولتی باید حفظ و گروه‌های مخالف متحد شوند.

فیدان گفت ترکیه به تمامیت ارضی سوریه اهمیت می‌دهد و برای ثبات و امنیت آن تلاش خواهد کرد.

او تاکید کرد: «ترکیه به همکاری با کشورهای همسایه و دولت جدید سوریه برای بازسازی این کشور و حل مشکلات اقتصادی آن ادامه خواهد داد.»

فیدان در بخش دیگری از سخنانش گفت: «نباید به سازمان‌های تروریستی اجازه داده شود که از این وضعیت بهره‌برداری کنند.سوریه جدید نباید تهدیدی برای همسایگان باشد، بلکه باید تهدیدات را از بین ببرد.»

وزیر خارجه ترکیه گفت نیروهای مخالف سوری از گروه‌های مختلفی تشکیل شده‌اند، اما اظهار امیدواری کرد که مکانیزم هماهنگی در روزهای آینده بهبود یابند.

فیدان گفت گسترش فعالیت «شبه‌نظامیان غیرقانونی پ‌ک‌ک» نباید به‌عنوان همتای مشروع در سوریه در نظر گرفته شود.

او همچنین از «رویکرد سازنده» روسیه و جمهوری اسلامی در قبال سوریه قدردانی کرد.

وزیر خارجه ترکیه در پاسخ به سوالی درباره محل اقامت بشار اسد گفت: «نمی‌توانم در این مورد نظر دهم، احتمالا خارج از سوریه است اما مطمئن نیستم کجا.»

فیدان گفت باوجود تمایل رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، برای گفت‌وگو با اسد، هیچ تماسی با او برقرار نشده است.

حسین آقایی، پژوهش‌گر امور استراتژیک و روابط بین‌الملل به ایران‌اینترنشنال گفت: «سقوط بشار اسد، در واقع سقوط ایدئولوژی جمهوری‌ اسلامی و تروریسم منطقه‌ای آن است تا دیگر نتواند بقای خودش را از این طریق حفظ کند.»

او تاکید کرد که کابوس‌های جمهوری ‌اسلامی با دکترین فشار حداکثری دولت ترامپ و زنجیره واکنش اسرائیل همچنان ادامه خواهد داشت.

این پژوهش‌گر امور استراتژیک، فروپاشی ارتش سوریه را در سقوط اسد موثر دانست و گفت: «اگر منافع روسیه ایجاب کند، پوتین همان کاری که با اسد کرد با جمهوری ‌اسلامی هم انجام خواهد داد.»

به گفته آقایی، بازنده اصلی جنگ سوریه جمهوری ‌اسلامی است که جیب مردم ایران را خالی کرد.

او با ارزیابی شرایط بعد از سقوط اسد گفت پوتین همچنان بازی با کارت جمهوری ‌اسلامی را ادامه می‌دهد، ترکیه نفوذ ژئوپولتیک خود را در سوریه ادامه خواهد داد و اسرائیل با دوگانه تهدید و فرصت روبه‌روست.

گیر پدرسون، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، پس از سقوط دولت بشار اسد از همه نیروهای مسلح خواست نظام و قانون را رعایت و نهادهای عمومی را در این کشور حفظ کنند.

فرستاده ویژه سازمان ملل گفت: «اولویت بر گفت‌گو و دستیابی به وحدت در حین ساخت سوریه جدید استما آماده‌ایم تا از آرمان‌های مردم این کشور حمایت کنیم.»

او گفت: «من اطلاعاتی در مورد محل اقامت بشار اسد ندارم.»

با سقوط دولت سوریه، گزارش‌های متفاوتی درباره محل اختفای بشار اسد و احتمال ترک دمشق به مقصد مسکو، منتشر شده اما هنوز مشخص نیست که آیا او خاک سوریه را ترک است یا خیر.

ساعتی پیش دو منبع سوری به خبرگزاری رویترز گفتند احتمال زیادی وجود دارد که بشار اسد در سانحه سقوط هواپیما کشته شده باشد.

بر اساس داده‌های وب‌سایت فلایت‌رادار، هواپیمای او به‌طور ناگهانی تغییر مسیر داده و از صفحه رادار ناپدید شده است.

کنستانتین کوساچف، نایب رییس شورای فدراسیون روسیه گفت مردم سوریه باید خودشان به‌تنهایی با یک جنگ داخلی تمام‌عیار مقابله کنند.

دقایقی پیش تلویزیون سوریه خواستار خودداری از تیراندازی در اماکن عمومی شد.

پیش از آن، ائتلاف نیروهای مخالف حاکم بر دمشق اعلام کرد که حمله به نیروهای کُرد در شهر منبج در شمال سوریه را آغاز کرده‌اند.

صبح یک‌شنبه دیده‌بان حقوق بشر سوریه به العربیه گفت ساعات آینده اوضاع در این کشور تثبیت خواهد شد.

وزارت خارجه چین اعلام کرد سفارت این کشور در دمشق به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

این وزارتخانه گفت سوریه باید امنیت نهادها و کارکنان سفارت چین را تضمین کند.

سخنگوی وزارت خارجه چین گفت دولت این کشور به شهروندان خود برای خروج از سوریه کمک کرده است.

سفارت روسیه در سوریه پس از سقوط دولت بشار اسد و تصرف دمشق از سوی مخالفان، گفت حال کارکنان این سفارتخانه «خوب» است.

یک کارمند سفارت روسیه در دمشق به خبرگزاری تاس گفت تمامی کارکنان سلامت هستند اما جزییاتی در مورد مکان استقرار آن‌ها ارائه نکرد.

سفارت روسیه روز جمعه از اتباع این کشور خواسته بود که سوریه را ترک کنند.

روسیه به‌عنوان متحد ثابت‌قدم اسد، سال ۲۰۱۵ در درگیری‌های داخلی سوریه مداخله کرد تا از او در طول جنگ داخلی چهار ساله این کشور حمایت کند.

روسیه در جریان درگیری‌های اخیر که به سقوط دولت اسد منجر شد نیز همراه با ارتش سوریه، به سرکوب گروه‌های مخالف پرداخت.

بنا بر گزارش رویترز، وبلاگ‌نویسان جنگی روسیه در مورد سرنوشت تاسیسات نظامی استراتژیک روسیه در سوریه ابراز نگرانی کرده‌اند.

دنیل شاپیرو، مقام وزارت دفاع آمریکا گفت اگر سقوط حکومت بشار اسد تایید شود، هیچکس نباید برای پایان این حکومت اشک بریزد و از آن ابراز تاسف کند.

او گفت آمریکا به اتخاذ اقدامات لازم برای دفاع از نیروهای خود و جلوگیری از بازگشت داعش ادامه خواهد داد.

این مقام پنتاگون تاکید کرد حضور نیروهای آمریکایی در شرق سوریه ارتباطی با جنبه‌های دیگر درگیری‌ها در این کشور ندارد.

او گفت شرایط آشفته و پویای میدانی در سوریه می‌تواند فضایی را برای داعش فراهم کند تا دوباره فعال شود و عملیات خارجی را برنامه‌ریزی کند.

شاپیرو افزود: «ما در شرق سوریه باقی می‌مانیم تا از بازگشت داعش جلوگیری کنیم.»

او تاکید کرد آمریکا در پی تحولات سوریه، با شرکای منطقه‌ای خود درباره نیازهای امنیتی آن‌ها مشورت خواهد کرد.

این مقام وزارت دفاع آمریکا از همه طرف‌ها در سوریه خواست که از غیرنظامیان محافظت کرده و به قوانین بین‌المللی احترام بگذارند.

دو منبع سوری به خبرگزاری رویترز گفتند احتمال زیادی وجود دارد که بشار اسد در سانحه سقوط هواپیما کشته شده باشد.

بر اساس داده‌های وب‌سایت فلایت‌رادار، هواپیمای او به‌طور ناگهانی تغییر مسیر داده و از صفحه رادار ناپدید شده است.

خبرگزاری رسمی عراق از تخلیه سفارت این کشور در دمشق و اعزام کارکنان آن به لبنان خبر داد.

این خبرگزاری نوشت گذرگاه القائم با سوریه به طور کامل بسته شده و مرزهای عراق امن است.

شبکه العربیه تصاویری از دمشق پس از سقوط دولت اسد منتشر کرده است که نشان می‌دهد گروهی از شهروندان سوری وارد سفارت جمهوری اسلامی شده‌اند.

شهروندان سوری اقدام به شکستن شیشه‌های ساختمان سفارت و تخریب تجهیزات و وسایل داخلی آن کردند.

در ویدیو به‌هم‌ریختگی وضعیت اتاق‌های سفارت دیده می‌شود.

ساعتی پیش دیده‌بان حقوق بشر سوریه به العربیه گفت تمام گروه‌های وابسته به جمهوری اسلامی در سوریه، به عراق عقب‌نشینی کرده‌اند.

به گفته این نهاد، نیروهای ایرانی به طور کامل از سوریه خارج شده‌اند.

مقام‌های جمهوری اسلامی تاکنون درباره سقوط دولت بشار اسد سکوت کرده‌اند.

پیش از سقوط بشار اسد نیز گزارش‌هایی درباره خروج نیروهای جمهوری اسلامی و تخلیه سفارت در مشق منتشر شده بود اما مقامات حکومت این گزارش‌ها را تکذیب کردند.

مشروح گزارش را در این‌جا بخوانید.

مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه (ی‌پ‌گ) سقوط «رژیم دیکتاتوری و سرکوبگر اسد» را ستود و گفت: «در یک لحظه‌ تاریخی به سر می‌بریم.»

او گفت: «این تغییر، فرصتی برای ساختن سوریه‌ای جدید بر اساس دموکراسی و عدالت است که حقوق همه سوری‌ها را تضمین می‌کند.»

هم‌زمان با بیانیه کتبی عبدی، ائتلاف مخالفان حاکم بر دمشق، از نیروهای کُرد خواست هرگونه ارتباط خود را با سازمان‌های خارجی قطع کنند.

ی‌پ‌گ گروهی متشکل از کُردهای تحت حمایت آمریکا و مخالف دولت اسد است که اعضا و حامیانش حضور چشم‌گیری در شمال شرقی سوریه دارند.

طی هفته گذشته و با شدت گرفتن حملات گروه‌های مسلح مخالف دولت اسد، درگیری‌هایی میان ی‌پ‌گ و ارتش ملی سوریه، از گروه‌های مسلح مورد حمایت ترکیه، شکل گرفته بود.

مخالفان مسلح سوری صبح یک‌شنبه در اولین بیانیه‌ تلویزیونی خود گفتند دولت بشار اسد را سرنگون کرده‌اند و تمامی زندانیان آزاد شده‌اند.

پیش از آن، مخالفان وارد دمشق شدند و کنترل رادیو و تلویزیون را به دست گرفتند.

نخست‌وزیر دولت اسد برای واگذاری قدرت به مخالفان، از سوی نیروهای مسلح به هتلی در دمشق منتقل شد و گفت سوریه باید انتخابات آزاد داشته باشد تا مردم بتوانند هر کسی را که می‌خواهند انتخاب کنند.

با گذشت ساعاتی از اعلام خبر سقوط دولت، هنوز خبر دقیقی از محل اختفای بشار اسد منتشر نشده است.

برخی رسانه‌ها و منابع نوشتند که او احتمالا با خروج از دمشق، به پایگاه هوایی روسیه رفته است تا سوریه را به مقصد مسکو ترک کند.

ارتش اسرائیل یک‌شنبه تاکید کرد درباره تحولات و رویدادهای سوریه مداخله نمی‌کند.

ارتش اسرائیل گفت پس از سقوط دولت اسد، نیروهای نظامی را به منظور دفاع، در منطقه حائل بین اسرائیل و سوریه و چندین نقطه مهم دیگر در بلندی‌های جولان مستقر کرده است.

این نخستین بار پس از نیم قرن است که نیروهای اسرائیلی به شکل رسمی در این منطقه حائل مستقر می‌شوند.

این اقدام پس از ارزیابی ارتش اسرائیل درباره «امکان ورود افراد مسلح به منطقه حائل» انجام شده است.

خبرنگار وب‌سایت خبری والانیوز گزارش داد اسرائیل به نیروهای شورشی سوریه هشدار داده است از نزدیک شدن به مرز خودداری کنند.

به گفته این خبرنگار، اسرائیل تاکید کرده است که در صورت هرگونه اقدامی در این زمینه، واکنش قاطع نشان خواهد داد.

العربیه از بازگشت گسترده سوری‌ها از لبنان به سوی کشور خود خبر داد.

بر اساس این گزارش، صدها خودرو مملو از سوری‌ها، در انتظار باز شدن گذرگاه مرزی المصنع برای بازگشت به دمشق هستند.

به گزارش رسانه‌های لبنانی، اداره کل امنیت عمومی لبنان به دنبال تحولات اخیر در سوریه، تسهیلات لازم را برای بازگشت شهروندان سوری مقیم لبنان از مرز المصنع فراهم خواهد کرد.

ویدیوهای منتشرشده در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهند گروهی از سوری‌های ساکن در ترکیه با سقوط بشار اسد در حال شادمانی هستند.

با سقوط دولت سوریه، گزارش‌های متفاوتی درباره محل اختفای بشار اسد و احتمال ترک دمشق منتشر شده است.

محمد الجلالی، نخست‌وزیر دولت سرنگون شده سوریه گفت از شامگاه شنبه محل اختفای اسد و وزیر دفاع او مشخص نیست.

یک مقام اسرائیلی به خبرنگار اکسیوس گفت که بشار اسد حوالی نیمه شب دمشق را ترک کرد و به سمت پایگاه روسیه در سوریه رفت تا برای انتقال به مسکو آماده شود.

به گفته او، با این‌حال هیچ نشانه روشنی در دست نیست که اسد اکنون سوریه را ترک کرده است یا خیر.

یک مقام آمریکایی نیز به اکسیوس گفت: «ما شامگاه شنبه خروج اسد از دمشق را ردیابی کردیم و گمان می‌کردیم قصد دارد به مسکو پرواز کند.»

کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل به نقل از منابع اسرائیلی گزارش داد هیچ تاییدی مبنی بر خروج بشار اسد از خاک سوریه وجود ندارد.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب آمریکا، در واکنش به تحولات سوریه گفت بشار اسد با از دست دادن حمایت روسیه، از کشور خود فرار کرد.

ترامپ تاکید کرد روسیه و جمهوری اسلامی، هر دو در وضعیت ضعیفی قرار دارند؛ یکی به دلیل اوکراین و اقتصاد ضعیف و دیگری به دلیل موفقیت‌های نظامی اسرائیل.

انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رییس دولت امارات متحده عربی گفت تحولات جاری در سوریه، نشانه‌ای از شکست سیاسی است.

او تاکید کرد وظایف دفاعی و نظامی نباید تحت کنترل شبه‌نظامیان باشد و بازیگران غیردولتی نباید فرصت سوءاستفاده از خلاءهای سیاسی را پیدا کنند.

قرقاش گفت: «نگرانی اصلی ما درباره سوریه، مسئله افراط‌گرایی، تروریسم و حفظ تمامیت ارضی این کشور است که همچنان با تهدیدات جدی روبه‌رو است.»

به گفته او، «تفکر بازدارندگی» جمهوری اسلامی با تحولات غزه، لبنان و سوریه تضعیف شده، اما ایران همچنان بازیگری مهم در منطقه است.

یک منبع اردنی به العربیه گفت: «هنوز زود است که درباره خروج آوارگان و پناهجویان سوری از این کشور صحبت کنیم.»

او تاکید کردمرز اردن با سوریه تا اطلاع ثانوی بسته خواهد ماند.

افراد مسلح، محمد الجلالی، نخست‌وزیر دولت اسد را از خانه خارج و به هتلی در دمشق بردند تا قدرت را به مخالفان واگذار کند.

الجلالی، پس از سیطره گروه‌های مسلح بر دمشق پایتخت این کشور اظهار داشت:‌ «آماده انتقال دولت هستم و امیدوارم دوران جدیدی برای سوریه آغاز شود.»

او به العربیه گفت: «سوریه باید انتخابات آزاد داشته باشد تا مردم بتوانند هر کسی را که می‌خواهند انتخاب کنند.»

نخست‌وزیر دولت اسد همچنین از تلاش برای بازگرداندن ۴۰۰ هزار کارمند به سرکار خود خبر داد.

جلیل روشندل، استاد روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال درباره سقوط دولت بشار اسد در سوریه و وضعیت جمهوری‌اسلامی گفت: «توانایی جمهوری‌اسلامی در این مرحله به بن‌بست رسید؛ اگرچه ممکن است برای مدتی دیگر از شکم مردم ایران بدزدد و خرج نیابتی‌هایش کند.»

روشندل با تاکید بر اینکه گروه‌های مسلحی که در سوریه قدرت را به دست گرفته‌اند، دست‌کم در نظام بین‌الملل خاطره خوشی به جا نگذاشته‌اند، گفت: «این گروه‌ها ممکن است در داخل سوریه مدافعان و حامیانی هم داشته باشند، اما ما نمی‌دانیم که در آینده چه خواهند کرد.»

گزارش رسانه‌های مختلف حاکی است که مخالفان مسلح در اطراف کاخ ریاست جمهوری در دمشق دیده شده‌اند.

سی‌ان‌ان نوشت مخالفان در کنار یک مرکز نگهبانی در قسمت جنوبی محوطه کاخ حضور یافته‌ و مردان مسلح در حال شلیک هوایی به قصد ابراز خوشحالی از سقوط اسد هستند.

یک مقام آمریکایی به سی‌ان‌ان گفت که وقایع سوریه نشان‌دهنده فروپاشی «دسیسه ایران» در سراسر خاورمیانه است.

سقوط اسد پس از تضعیف شدید نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی یعنی حزب‌الله و حماس، در درگیری با اسرائیل در ۱۴ ماه گذشته رخ می‌دهد.

شبکه سی‌ان‌ان به نقل از یک منبع مطلع از نیروهای مخالف بشار اسد گزارش داد که جست‌وجوی فعالی برای یافتن اسد در جریان است و شورشیان در حال بازجویی از افسران نظامی و مقام‌های اطلاعاتی دولت سوریه درباره تحرکات او هستند

مخالفان مسلح سوری بامداد یکشنبه در اولین بیانیه‌ تلویزیونی خود اعلام کردند که دمشق را آزاد کرده و حکومت ۲۴ ساله بشار اسد را سرنگون کرده‌اند.

آنها در این بیانیه گفتند که تمامی زندانیان آزاد شده‌اند.

ویدیوهای منتشرشده نشان می‌دهد که مردم سوریه بنری حاوی تصاویر قاسم سلیمانی و حسن نصرالله را در مقابل سفارت جمهوری اسلامی در دمشق پاره می‌کنند.

بیژن کیان، کارشناس امنیت ملی در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال گفت: «وقتی روسیه دستش را از پشت بشار اسد برداشت، در واقع به جمهوری‌اسلامی هم دستور داد نیروهایش را از سوریه خارج کند.»

کیان از دست دادن روسیه، حزب‌الله، حماس و بازوهای نیابتی جمهوری‌اسلامی را برای خامنه‌ای، ورشکستگی کامل توصیف و پیش‌بینی کرد شاید تا ماه‌های آینده چیزی از جمهوری‌اسلامی باقی نماند.

طبق داده‌های وب‌سایت «فلایت رادار» یک هواپیمای خطوط هوایی سوریه تقریباً هم‌زمان با تصرف پایتخت توسط مخالفان از فرودگاه دمشق پرواز کرد. هنوز معلوم نیست که آیا بشار اسد سوار این هواپیما بوده است یا نه.

این هواپیما ابتدا به سمت منطقه ساحلی سوریه، یکی از مناطق اصلی فرقه علوی اسد پرواز کرد، اما سپس به‌طور ناگهانی تغییر مسیر داد و برای چند دقیقه در جهت مخالف پرواز کرد پیش از آنکه از نقشه ناپدید شود.

شبکه سی‌ان‌ان به نقل از یک منبع مطلع از نیروهای مخالف بشار اسد گزارش داد که جست‌وجوی فعالی برای یافتن اسد در جریان است و شورشیان در حال بازجویی از افسران نظامی و مقام‌های اطلاعاتی دولت سوریه درباره تحرکات او هستند

کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد رئیس‌جمهور آمریکا، جو بایدن، و تیم او در حال پیگیری مسایل سوریه هستند.

در این بیانیه آمده «بایدن و تیم او به دقت رویدادهای فوق تصور در سوریه را زیر نظر دارند و در تماس مداوم با شرکای منطقه‌ای هستند.»

ویدیوی منتشر‌شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد گروهی از مخالفان در میدان «امویان» دمشق سوریه جمع شده و تانکی را از آن خود کرده‌اند.

فرماندهی مخالفان مسلح اسد به سربازان خود اطلاع داده است که حکومت بشار اسد به پایان رسیده است.

مخالفان سوری اعلام کردند که دمشق "اکنون از اسد آزاد شده است."

نخست‌وزیر سوریه گفت سوریه را ترک نمی کند اما آماده است قدرت را به مخالفان تحویل دهد. 

محمد جلالی در یک ویدیو ضبط شده در منزلش گفت: «برای همکاری با هر دولتی که مردم سوریه برگزینند، آماده‌ایم… همه امکانات لازم را برای انتقال قدرت فراهم خواهیم کرد.»

او از مردم خواست از اموال عمومی محافظت کنند.

همزمان فرماندهی مخالفان مسلح اسد به نیروهای خود در دمشق دستور داد از موسسه‌های دولتی در پایتخت فاصله بگیرند و گفت نهادهای دولتی تا انتقال به دولت جدید، زیر نظر نخست‌وزیر پیشین می‌ماند.

مردم سوریه مجسمه حافظ اسد، رئیس‌جمهور پیشین سوریه را در حمص پایین کشیدند.

.

کنترل ساختمان رادیو و تلویزیون سوریه به دست مخالفان اسد افتاده است. ویدیوی منتشر‌شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد رادیو و تلویزیون دولتی سوریه برای اعلام پیروزی از سوی مخالفان مسلح بشار اسد آماده می‌شود.

همزمان العربیه و الشرق‌الاوسط گزارش کردند که مخالفان اسد نیروهای خود برای تصرف وزارت کشور در دمشق اعزام کرده اند.

رویترز به نقل از شاهدان عینی گزارش داد که هزاران سوری سواره و پیاده در میدان اصلی دمشق تجمع کرده‌اند، پرچم تکان می‌دهند و شعار آزادی سر می‌دهند.

رویترز به نقل از یک مقام نظامی آگاه در ارتش سوریه گفت فرمانده ارتش سوریه به افسران اطلاع داد که حکومت بشار اسد سقوط کرده است.

ویدیوی منتشر‌شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد کارمندان و نیروهای پلیس فرودگاه بین‌المللی دمشق سوریه را ترک کرده اند. گزارش‌ها حاکی است این فرودگاه بسته شده است.

ویدیو‌های منتشر‌شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می دهد جمعی از مردم شهر حمص سوریه پس از حضور مخالفان مسلح بشار اسد در این شهر، در میدان «ساعت» تجمع کرده و به شادی و پایکوبی مشغول شدند.

رویترز به نقل از یک افسر ارتش سوریه خبر داد که ده‌ها نفر از نیروهای یگان رضوان حزب‌الله پس از تصمیم مشترک با ارتش مبنی بر اینکه دیگر نمی‌توان از حمص دفاع کرد، این شهر را ترک کردند.

ویدیو‌های منتشر‌شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند زندانیان زندان «صیدنایا» در شمال دمشق به دست مخالفان مسلح بشار اسد آزاد شدند. این زندان حدود ۳۰ کیلومتر تا مرکز شهر دمشق فاصله دارد.

رویترز به نقل از دو مقام ارشد نظامی سوریه گزارش داد بشار اسد دمشق را به مقصدی نامعلوم ترک کرده است. این دو افسر ارشد گفتند که اسد، سوار یک هواپیما شده و پایتخت را ترک کرده است.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه نیز گزارش داد بشار اسد شب گذشته از فرودگاه بین‌المللی دمشق، از پایتخت خارج شد.

در همین حال، گزارش‌های رسانه‌ای از ورود مخالفان مسلح اسد به دمشق خبر داده‌اند.

رویترز یک‌شنبه ۱۸ آذر به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد مخالفان مسلح سوریه در حال ورود به دمشق هستند و نشانه‌ای از استقرار نیروهای ارتش سوریه در شهر وجود ندارد.

رسانه‌های منطقه نیز گزارش دادند نیروهای ارتش سوریه در حال ترک مواضع خود در دمشق هستند.

این گزارش‌ها همچنین از پرواز بالگردها برفراز دمشق خبر دادند.

در همین حال، العربیه به نقل از منابع آگاه گزارش داد مخالفان مسلح اسد در حال تسخیر برخی مواضع در دمشق هستند.

رسانه‌های منطقه یکشنبه ۱۸ آذر گزارش دادند نیروهای ارتش سوریه در حال ترک مواضع خود در دمشق هستند.

این گزارش‌ها همچنین از پرواز بالگردها برفراز دمشق خبر دادند.

در همین حال، العربیه به نقل از منابع آگاه گزارش داد مخالفان مسلح اسد در حال تسخیر برخی مواضع در دمشق هستند.

سی‌ان‌ان یک‌شنبه ۱۸ آذر به نقل از یک منبع آگاه و شاهدان عینی گزارش داد واحدهای ویژه مخالفان مسلح اسد وارد نقاط استراتژیک دمشق شده‌اند.

طبق این گزارش، واحدهای ویژه مخالفان مسلح حکومت سوریه برای یافتن اسد شبانه وارد مناطق استراتژیک دمشق شدند، اما هنوز نتوانسته‌اند او را پیدا کنند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه نیر یک‌شنبه ۱۸ آذر از شنیده شدن صدای تیراندازی در برخی از مناطق دمشق خبر داد.

مخالفان مسلح اسد اعلام کرده‌اند به منظور در اختیار گرفتن کنترل دمشق، با مقام‌های اطلاعاتی در پایتخت سوریه در حال هماهنگی هستند، اما مقام‌های دمشق هنوز این اظهارات را تایید نکرده‌اند.

سه مقام جمهوری اسلامی به نیویورک‌تایمز گفتند تحریرالشام، گروه مخالف اسد که محوریت پیشروی در سوریه را بر عهده دارد، این هفته در یک پیام دیپلماتیک خصوصی به تهران، به مقام‌های جمهوری اسلامی وعده داد از اقلیت‌های شیعه و زیارتگاه‌های آنها محافظت خواهد کرد و از حکومت ایران نیز خواست نیروهایش وارد درگیری‌ها نشوند.

طبق این گزارش، مقام‌های جمهوری اسلامی نیز در مقابل از تحریرالشام خواستند از حرم‌های شیعیان محافظت کند و به نیروهای تهران اجازه دهد به صورت امن از سوریه خارج شوند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه یک‌شنبه ۱۸ آذر از شنیده شدن صدای تیراندازی در برخی از مناطق دمشق خبر داد.

مخالفان مسلح اسد اعلام کرده‌اند به منظور در اختیار گرفتن کنترل دمشق، با مقام‌های اطلاعاتی در پایتخت سوریه در حال هماهنگی هستند، اما مقام‌های دمشق هنوز این اظهارات را تایید نکرده‌اند.

یک مقام آمریکایی در گفت‌وگو با رویترز تخمین زد حکومت بشار اسد بین پنج تا ۱۰ روز آینده سقوط کند و یک مقام آمریکایی دیگر پیش‌بینی کرد اسد در هفته آینده سقوط خواهد کرد.

مخالفان مسلح سوریه اعلام کردند کنترل کامل شهر القصیر در استان حمص را به دست گرفته‌اند. با سقوط القصیر، ارتباط دمشق با استان‌های علوی‌نشین لاذقیه و طرطوس قطع می‌شود.

ساعاتی پیش از سقوط القصیر، مخالفان اسد کنترل کامل شهر حمص را نیز به دست گرفتند.

یک مقام آمریکایی شنبه ۱۷ آذر در گفت‌وگو با رویترز تخمین زد احتمالا حکومت بشار اسد بین پنج تا ۱۰ روز آینده سقوط کند و یک مقام آمریکایی دیگر پیش‌بینی کرد اسد در هفته آینده سقوط خواهد کرد.

یک مقام آمریکایی در گفت‌وگو با رویترز تخمین زد حکومت بشار اسد بین پنج تا ۱۰ روز آینده سقوط کند و یک مقام آمریکایی دیگر پیش‌بینی کرد اسد در هفته آینده سقوط خواهد کرد.

پیشروی گروه‌های مخالف اسد با سرعت در مناطق شمالی، مرکزی، شرقی و جنوبی سوریه ادامه دارد و این نیروها به حومه دمشق رسیده‌اند.

مخالفان مسلح سوریه یک‌شنبه ۱۸ آذر اعلام کردند به طور کامل کنترل حمص را به دست گرفته‌اند.

در حال حاضر، هزاران نفر در میدان ساعت در مرکز حمص، جشن گرفته‌اند و خواستار سرنگونی اسد هستند.

رسانه‌های منطقه گزارش دادند مخالفان اسد اعلام کردند بیش از سه هزار و ۵۰۰ زندانی را از زندان مرکزی حمص آزاد کرده‌اند.

رویترز پیش‌تر به نقل از دو منبع آگاه گزارش داده بود که زندان مرکزی حمص به دست شورشیان افتاده است.

در همین حال، مخالفان مسلح اسد اعلام کردند گروهی از مقام‌های دولتی و نظامی سوریه با مخالفان تماس گرفته‌اند و در حال هماهنگی برای پیوستن به آنها هستند.

رسانه‌های منطقه یک‌شنبه ۱۸ آذر گزارش دادند مخالفان مسلح اسد وارد شهر حمص شده‌اند و به میدان ساعت در مرکز این شهر رسیده‌اند.

طبق این گزارش‌ها، مخالفان اسد در حال پاکسازی محله‌های این شهر از نیروهای حامی حکومت سوریه هستند.

هزاران نفر در میدان ساعت در مرکز حمص، جشن گرفته‌اند و خواستار سرنگونی اسد هستند.

پیش‌تر رویترز به نقل از ساکنان محلی گزارش داد نیروهای حکومت سوریه در حال عقب‌نشینی از حمص هستند و زندان مرکزی این شهر به دست شورشیان افتاده است.

الشرق‌الاوسط به نقل از اسقف‌های حمص گزارش داد که جای نگرانی وجود ندارد، زیرا آنچه در حمص رخ داده این است که ارتش سوریه کنترل اوضاع را به مخالفان منتقل کرد.

رویترز به نقل از یک افسر ارتش سوریه خبر داد که ده‌ها نفر از نیروهای یگان رضوان حزب‌الله پس از تصمیم مشترک با ارتش مبنی بر اینکه دیگر نمی‌توان از حمص دفاع کرد، این شهر را ترک کردند.

همچنین بر اساس گزارش‌ها، فرماندهان و اعضای نیروی قدس سپاه و دیپلمات‌ها ، کارمندان جمهوری اسلامی نیز از روز صبح جمعه در حال خروج از سوریه هستند.

سی‌ان‌ان به نقل از پنج مقام آمریکایی گزارش داد دولت جو بایدن احتمال می‌دهد با توجه به سرعت چشمگیر پیشروی شورشیان در سوریه، رژیم بشار اسد ظرف چند روز آینده سقوط کند.

قطر، عربستان سعودی، اردن، مصر، عراق، ایران، ترکیه و روسیه بیانیه مشترکی درباره تحولات اخیر سوریه صادر کردند.

در این بیانیه آمده است بحران فعلی تهدیدی جدی برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی به شمار می‌رود.

این هشت کشور تاکید کردند برای توقف عملیات نظامی و حفاظت از غیرنظامیان، نیاز به یک راه‌حل سیاسی است.

الجزیره گزارش داد شهروندان سوری مقیم استانبول با تجمع در این شهر، پیشروی مخالفان بشار اسد را جشن گرفتند.

العربیه هم نوشت نیروهای دولتی پس از توافق با مخالفان اسد، از مواضع خود در حمص از طریق گذرگاه‌های امن عقب‌نشینی کردند.

رویترز به نقل از دو منبع نوشت زندان مرکزی حمص به دست شورشیان افتاده است. این رسانه به نقل از ساکنان محلی افزود نیروهای حکومت سوریه در حال عقب‌نشینی از حمص هستند.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که نیروهای مخالف بشار اسد پس از تسلط بر زندان مرکزی حمص، زندانیان را آزاد کردند.

گروه تحریر شام اعلام کرد «تحت هیچ شرایطی» قصد استفاده از سلاح‌های شیمیایی را که اکنون در اختیار دولت سوریه است، ندارد.

تحریر شام بزرگ‌ترین گروه مسلح مخالف بشار اسد به شمار می‌رود.

سی‌ان‌ان به نقل از یک مقام آگاه خبر داد بشار اسد در هیچ‌ یک از مکان‌هایی که انتظار می‌رود، حضور ندارد.

این رسانه افزود گارد ریاست جمهوری هم در محل اقامت معمول اسد مستقر نیست.

شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از پنج مقام آمریکایی گزارش داد دولت جو بایدن احتمال می‌دهد با توجه به سرعت چشمگیر پیشروی شورشیان در سوریه، رژیم بشار اسد ظرف چند روز آینده سقوط کند.

در واکنشی دیگر به تحولات سوریه، وزارت امور خارجه آمریکا از همه طرف‌ها در سوریه خواست بر سر میز مذاکره بنشینند.

این وزارت‌خانه افزود واشینگتن در مقطع کنونی، ضرورتی برای گفت‌وگو با مسکو و تهران درباره تحولات سوریه نمی‌بیند.

هرزی هالوی، رییس ستاد کل ارتش اسرائیل، شنبه ۱۷ آذر از مناطق مرزی این کشور با سوریه بازدید کرد و گفت اسرائیل اوضاع سوریه را از نزدیک زیر نظر دارد.

او افزود اسرائیل در ابتدا بر روی خروج ایران از سوریه تمرکز دارد و در مرحله بعدی، می‎‌کوشد تا اطمینان حاصل کند گروه‌های مسلح به سمت اسرائیل حرکت نخواهند کرد.

هالوی تاکید کرد اسرائیل در امور سوریه دخالت نمی‌کند و هدف آن پیشگیری و خنثی کردن تهدیدات در منطقه است.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه گزارش داد به دستور ماهر اسد، برادر بشار اسد و فرمانده لشکر چهارم زرهی سوریه، تک‌تیراندازها بر روی ساختمان‌هایی در دمشق مستقر شده‌اند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه افزود این نیروها لباس شخصی هستند.

شبکه العربیه به نقل از یک منبع امنیتی گزارش داد آن دسته از نیروهای ارتش سوریه که به عراق گریخته‌اند، طی ساعات آینده از مسیر هوایی به دمشق منتقل خواهند شد.

سفارت روسیه در دمشق اعلام کرد به فعالیت‌های معمول خود ادامه می‌دهد و دائما با حکومت سوریه در تماس است.

عرفان نوربخش، کارشناس مسائل اوراسیا، در مصاحبه با ایران‌اینترنشنال گفت روسیه می‌کوشد از طرق ترکیه با شورشیان در سوریه ارتباط برقرار کند.

او افزود ترجیح روسیه حفظ پایگاه‌های نظامی خود در سوریه است، نه حفظ رژیم بشار اسد.

به گفته این تحلیل‌گر، پایگاه دریایی روسیه در سوریه تنها پایگاه دریایی این کشور در مدیترانه است که مسکو از آن برای «قدرت‌نمایی» در این منطقه، خاورمیانه و شمال آفریقا استفاده می‌کند.

شبکه خبری الجزیره گزارش داد ساکنان شهر حَرَستا در حومه دمشق در تظاهراتی شبانه علیه حکومت بشار اسد شرکت کرده‌اند.

الجزیره نوشت این تجمع اعتراضی در حالی برگزار می‌شود که مخالفان اسد به پیشروی خود به سوی پایتخت سوریه ادامه می‌دهند.

عباس عراقچی در ادامه دیدارهای خود در دوحه با با فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، دیدار کرد.

ایرنا، خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی، محور این دیدار را «مسائل دوجانبه و منطقه، به‌ویژه تحولات سوریه» عنوان کرد.

وزیر خارجه جمهوری اسلامی پیش از این نیز با تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، دیدار کرده بود.

سانا، خبرگزاری دولتی سوریه، شامگاه شنبه خبر داد روسیه به کمک‌ به ارتش سوریه از طریق پایگاه نظامی خود در حمیمیم ادامه می‌دهد.

رییس ستاد ارتش سوریه هم تاکید کرد هرج و مرجی را که «تروریست‌ها» می‌خواهند تحمیل کنند، کنترل می‌کنیم.

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که اسکای‌نیوز عربی به نقل از چند منبع گزارش داد ارتش سوریه به نیروهای خود در حمص فرمان داده به‌مرور و آرامی این شهر را ترک کنند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه گزارش داد صدها تن از نیروهای مورد حمایت جمهوری اسلامی که خود را در لباس ارتش سوریه مخفی کرده‌اند، در حال حرکت به سوی مرز عراق هستند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه فرار شبه‌نظامیان عراقی و حزب‌الله لبنان از سوریه را «اعتراف به فروپاشی رژیم» دانست.

وزیر کشور سوریه از ایجاد یک «حصار امنیتی شدید» در اطراف دمشق خبر داد و گفت هیچ کس نمی‌تواند این حصار را بشکند.

اظهارات او در حالی مطرح می‌شوند که بر اساس برخی گزارش‌ها، نیروهای مخالف اسد به حدود ۲۰ کیلومتری پایتخت سوریه رسیده‌اند.

حسن عبدالغنی، از فرماندهان شورشیان سوریه، خبر داد نیروهای مخالف بشار اسد کنترل یک اردوگاه ارتش سوریه و چندین روستا را در نزدیکی شهر راهبردی حمص به دست گرفتند.

گروه تحریر شام هم اعلام کرد خود را موظف می‌داند تا از ساختمان‌های دولتی و بین‌المللی، از جمله دفتر سازمان ملل در سوریه محافظت کند.

ارتش اسرائیل اعلام کرد در کمک به نیروهای سازمان ملل برای دفع حمله به یک پایگاه این سازمان در منطقه حضر سوریه مشارکت داشته است.

این منطقه در نزدیکی مرز اسرائیل و در بخش سوری بلندی‌های جولان واقع است.

گیر پدرسون، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه، هشدار داد وضعیت در این کشور «هر لحظه» در حال تغییر است.

او خواستار برگزاری فوری مذاکرات سیاسی در ژنو برای اجرای قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل شد.

این قطعنامه که در سال ۲۰۱۵ به تصویب رسید، بر توقف درگیری‌ها در سوریه، آغاز روند انتقال سیاسی و تشکیل دولت انتقالی فراگیر، و برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه تحت نظارت سازمان ملل تاکید دارد.

شبکه خبری «روداو» به نقل از یک سخنگوی دولت عراق نوشت حدود دو هزار سرباز ارتش سوریه شنبه ۱۷ آذر به عراق گریختند.

شهردار شهر مرزی القائم عراق در نزدیکی مرز سوریه این گزارش را تایید کرد.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب ایالات متحده، در پیامی در شبکه اجتماعی تروث سوشال تاکید کرد آمریکا نباید در درگیری‌های سوریه دخالت کند.

او در این پیام نوشت: «سوریه در هم ریخته است، اما دوست ما نیست و ایالات متحده نباید هیچ دخالتی در [تحولات] آن داشته باشد. این مبارزه ما نیست. بگذارید خودش پیش برود. دخالت نکنید!»

ترامپ سیاست‌های باراک اوباما را عامل حضور نظامی روسیه در سوریه معرفی کرد و گفت به نظر می‌رسد مسکو اکنون به دلیل درگیری در مناقشه اوکراین و از دست دادن بیش از ۶۰۰ هزار سرباز در جریان آن، قادر به محافظت از حکومت سوریه نیست.

رییس‌جمهوری منتخب آمریکا عملیات نظامی مخالفان اسد را «بی‌سابقه» و «کاملا هماهنگ» خواند و افزود نیروهای روسیه مستقر در سوریه اکنون در حال عقب‌نشینی از این کشور هستند و «این شاید بهترین اتفاقی باشد که می‌تواند برای ‌آن‌ها رخ دهد».

ویدیوی منتشرشده در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد مخالفان اسد روز شنبه ۱۷ آذرماه مجسمه حافظ اسد،‌ پدر بشار اسد را در منطقه جرمانا در حومه دمشق، پایتخت سوریه سرنگون کردند.

رسانه دولتی عراق خبر داد که روز شنبه بیش از هزار سرباز ارتش سوریه وارد عراق شده‌اند.

این در حالی است که العربیه خبر داد نیروهای مخالف اسد کنترل منطقه مسکونی معضمیه در حومه دمشق را به دست گرفته‌اند.

رسانه دولتی سوریه شنبه اعلام کرد که بشار اسد در دمشق باقی مانده و کارهای خود را از این شهر انجام می‌دهد.

گروه تحریر شام اعلام کرد که حمله وسیعی را در چندین جبهه به سمت حمص آغاز کرده‌ است.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه خبر داد که شهر جرمانا در ریف دمشق از کنترل نیروهای بشار اسد خارج شده است.

رویترز به نقل از شاهدان خبر داد که معترضان در میدان اصلی شهر جرمانا مجسمه حافظ اسد را سرنگون کردند.

رهبر گروه تحریر شام خطاب به نیروهای مخالف بشار اسد گفت: «دمشق در انتظار شماست.»

این در حالی است که نیروهای جمهوری اسلامی در حال خروج از سوریه هستند.

علی شیرازی، خبرنگار ایران‌اینترنشنال، از واکنش‌ها به خروج نیروهای جمهوری اسلامی از سوریه می‌گوید.

در حالی که پیشروی مخالفان بشار اسد همچنان ادامه دارد، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به دیدارهای خود در قطر گفت که هنوز برای تصمیم‌گیری درباره سوریه زود است.

عباس عراقچی شنبه ۱۷ آذر پس از دیدار با وزیران امور خارجه روسیه و ترکیه و همچنین امیر قطر در دوحه، درباره سوریه در روند موسوم به آستانه، گفت: «الان در مرحله‌ای هستیم که همه در حال تبادل نظر و رایزنی هستند و برای تصمیم‌گیری زود است.»

نشست‌های موسوم به آستانه برای صلح در سوریه حدود هشت سال سابقه دارد و به پیشنهاد رییس‌جمهوری روسیه و حمایت ترکیه و جمهوری اسلامی آغاز شد.

متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید

یک فرمانده مخالفان اسد و یک سازمان ناظر جنگ سوریه اعلام کردند که نیروهای مخالف مسلح بشار اسد با تصرف پست‌های نظامی تخلیه شده توسط نیروهای دولتی سوریه در جنوب این کشور، به پایتخت دمشق نزدیک شدند.

رامی عبدالرحمن، رییس دیده‌بان حقوق بشر سوریه، مستقر در بریتانیا، گفت که مخالفان وارد شهر عرطوز شده‌اند که در حدود ۱۰ کیلومتری جنوب غربی دمشق مسقر است.

همزمان حسن عبدالغنی فرمانده مخالفان مسلح در جنوب سوریه در اپلیکیشن پیامرسان تلگرام اعلام کرد که نیروهایش تا ۲۰ کیلومتری دروازه جنوبی دمشق پیشروی کرده‌اند.

سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در دوحه گفت که نیروی هوایی روسیه به ارتش سوریه کمک می‌کند.

او افزود: «غیرقابل قبول است اجازه بدهیم گروه‌های تروریستی خاک سوریه را کنترل کنند. بر ضرورت حفظ یکپارچگی خاک سوریه تاکید می‌کنیم.»

لاوروف تاکید کرد: «درگیری‌ها در سوریه باید فورا پایان یابد و مسکو خواستار گفت‌وگو بین دولت سوریه و مخالفان مشروع است.»

وزیر خارجه روسیه گفت: «گروه تحریر شام در سوریه یک گروه تروریستی است. از شورشیان سوری برای اهداف ژئوپولتیک بهره‌برداری می‌شود. به شدت نگران سرنوشت مردم سوریه هستیم، نمی‌خواهیم آنها به سرنوشت عراقی‌ها و لیبیایی‌ها دچار شوند.»

جمعه شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان در گزارشی به نقل از برخی تحلیلگران نوشت که رژیم بشار اسد بدون مداخله نظامی عمده روسیه «بسیار بعید» است که دوام بیاورد.

نیل کویلیام، پژوهشگر در چتم هاوس، اندیشکده مستقر در بریتانیا، به این شبکه گفت رژیم اسد ممکن است نتواند در برابر حمله مخالفان مسلح مقاومت کند مگر اینکه روسیه حمایت نظامی سریع و قابل توجهی ارائه کند.

او گفت: «در حالی که تحریر شام و سایر نیروها بر دمشق فشار می‌آورند، چشم‌انداز این اتفاق بسیار ضعیف به نظر می‌رسد.»

این پژوهشگر افزود: «رژیم ممکن است در دمشق بیشتر از حلب و حماه نبرد داشته باشد، اما تحریر شام و دیگر گروه‌های مخالف انگیزه بالایی دارند و قصد دارند اسد را از قدرت بردارند».

او گفت: «تعجب‌آور است که مداخله روسیه تاکنون حداقل بوده است، با توجه به مقیاس مداخله قبلی آن در نه سال پیش، زمانی که رژیم اسد به نظر می‌رسید که در شرف نابودی است.»

دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین پنجشنبه گفت که مسکو «بسته به اینکه اوضاع در سوریه چگونه پیش ‌رود، درباره کمک‌های نظامی تصمیم می‌گیرد».

همزمان خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد که روسیه مایل نیست بشار اسد قدرت خود در سوریه را از دست بدهد، اما به گفته تحلیلگران، امکانات و گزینه‌هایش برای کمک به اسد محدود است.

این خبرگزاری افزود که مانند دمشق و تهران، مسکو نیز از حمله مخالفان بشار اسد غافلگیر شده است.

خبرگزاری فرانسه تاکید کرد که نقش روس‌ها که برای اسد در سال‌های اول جنگ داخلی ضروری بود، بیش از پیش تضعیف شده، زیرا جمهوری اسلامی در پشتیبانی زمینی دولت سوریه نیز مشکل دارد.

دو منبع ارتش سوریه به خبرگزاری رویترز اعلام کردند که گذرگاه مرزی بوکمال در مسیر عراق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه، تحت حمایت آمریکا، در آمده است.

این گذرگاه در مسیر اصلی تدارکاتی نیروهای تحت حمایت جمهوری اسلامی قرار دارد که از طریق آن برای حزب‌الله و دیگر شبه‌نظامیان تحت حمایت تهران تسلیحات ارسال می‌شود.

مسکو که سوریه را به نقطه اتکای نفوذ خود در خاورمیانه و آفریقا تبدیل کرده، از نیم قرن پیش، پایگاه دریایی خود را در بندر طرطوس سوریه، در سواحل مدیترانه حفظ کرده است.

این تاسیسات امکانات سوخت‌گیری و تعمیر کشتی‌های روسیه در دریای مدیترانه را فراهم می‌کند.

آموس هوخشتاین فرستاده آمریکا شنبه گفت: «وضعیت سوریه ضعف جدیدی برای حزب‌الله لبنان ایجاد می‌کند زیرا دسترسی ایران به تسلیحات را دشوارتر می‌کند.»

او افزود: «همانطور که به نظر می‌رسد ایران در حال خروج از سوریه است.»

این مقام ارشد آمریکا گفت: «فروپاشی ارتش سوریه به طور خاص غافلگیرکننده نیست، آخرین بار دو قدرت بزرگ به کمک آن آمدند.»

پیشتر یک منبع دیپلماتیک به ایران‌اینترنشنال گفت که بشار اسد قصد دارد با دور شدن از محور «ایران-روسیه» و نزدیکی به آمریکا، به حضور جمهوری اسلامی در سوریه به طور کامل پایان دهد.

این منبع دیپلماتیک طرف گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال که نخواست نامش فاش شود، تاکید کرد پس از تحولات اخیر، اسد به این نتیجه رسیده است که روسیه و جمهوری اسلامی دیگر توان حفظ او را در قدرت ندارند و به همین دلیل در تلاش است از محور «ایران-روسیه» دور شده و به آمریکا نزدیک شود.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد که ارتش سوریه در حال عقب‌نشینی از شهرهایی در حدود ۱۰ کیلومتری دمشق است.

مخالفان مسلح حکومت سوریه اعلام کردند که نیروهایشان اجرای «مرحله نهایی محاصره دمشق» را آغاز کرده‌اند.

خبرگزاری رویترز گزارش داد که سرعت وقایع سوریه، پایتخت‌های عربی را حیرت‌زده کرده است.

بر اساس این گزارش، نگرانی‌ها نیز از موج جدیدی از بی‌ثباتی در منطقه افزایش یافته است.

قطر روز شنبه اعلام کرد که تمامیت ارضی سوریه را تهدید می‌کند.

یک فرمانده مخالفان بشار اسد اعلام کرد که نیروهای مسلح مخالف امنیت شهر الصنمین در نزدیکی دمشق را تامین کردند.

حسن عبدالغنی افزود که این نیروها تا ۲۰ کیلومتری دروازه جنوبی دمشق پیشروی کرده‌اند.

این شهر در مسیر درعا به دمشق قرار دارد.

مخالفان بشار اسد شنبه ۱۷ آذر اعلام کردند کنترل شهر درعا را به طور کامل در اختیار گرفته و در این شهر مقررات منع تردد اعمال کرده‌اند.

مخالفان حکومت سوریه گفتند با هدف پاکسازی کامل شهر از حامیان اسد، مقررات منع تردد را به اجرا گذاشته‌اند.

شبکه العربیه گزارش داد که ارتش سوریه از قنیطره و جبل‌الشیخ عقب‌نشینی کرده است.

گروه‌های مسلح مخالف بشار اسد از کنترل شهر قنیطره در نزدیکی مرز سوریه با اسرائیل خبر دادند.

لبنان اعلام کرد که تمام گذرگاه‌های مرزی زمینی خود با سوریه را می‌بندد، به جز گذرگاه اصلی که بیروت را به پایتخت سوریه، دمشق متصل می‌کند.

اردن همچنین یک گذرگاه مرزی با سوریه را به دلیل وضعیت امنیتی در طرف سوریه بست.

شبکه الحدث گزارش داد که «ارتش آزاد سوریه» کنترل جبل الغراب، یکی از گذرگاه‌های اصلی شبه‌نظامیان مورد حمایت جمهوری اسلامی بین عراق و سوریه را به‌دست گرفته است.

جمعه دو منبع ارتش سوریه به خبرگزاری رویترز اعلام کردند که گذرگاه مرزی بوکمال در مسیر عراق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه، تحت حمایت آمریکا، در آمده است.

این گذرگاه در مسیر اصلی تدارکاتی نیروهای تحت حمایت جمهوری اسلامی قرار دارد که از طریق آن برای حزب‌الله و دیگر شبه‌نظامیان تحت حمایت تهران تسلیحات ارسال می‌شود.

مخالفان مسلح بشار اسد وارد شهرهای جدیدی در مرکز سوریه شدند و همزمان درگیری‌ها با ارتش سوریه در اطراف حمص، سومین شهر بزرگ سوریه ادامه دارد.

قتيبة ادلبی، تحلیلگر سوری به پادکست «نگاه به ایران» بخش انگلیسی سایت ایران‌اینترنشنال گفت نیروهای مخالف مسلح بشار اسد به همان اندازه که تهدیدی برای اسد هستند، برای جمهوری اسلامی نیز هستند.

ادلبی گفت: «مرزهای واقعی ایران، از دیدگاه رژیم ایران، در ایران نیست. مرزهای ایران در سوریه است.»

پیشروی‌های خیره‌کننده نیروهای مسلح مخالف دولت دمشق، که در نهایت ممکن است بشار اسد را سرنگون کند، تهدیدی برای از بین بردن دو دهه تلاش‌های پرهزینه ایران برای ایجاد تسلط در منطقه است.

تهران نفوذ خود را به مدیترانه از طریق متحد لبنانی خود حزب‌الله گسترش داده و از سوریه که چندین دهه تحت حکومت خانواده اسد بوده، به عنوان یک مجرای کلیدی استفاده کرده است.

در ادامه پیشروی مخالفان مسلح بشار اسد در چند جبهه مختلف، معترضان اعلام کردند که کنترل کامل شهر درعا در جنوب سوریه را به دست گرفته‌اند.

در روز جمعه ابومحمد الجولانی، رهبر تحریر شام، در مصاحبه با سی‌ان‌ان گفت رژیم اسد «مرده است» و «ما حکومتی بر اساس شورای مردمی تشکیل خواهیم داد که نهادی باشد و نه مبتنی بر یک حاکم که تصمیمات خودسرانه بگیرد».

همزمان رویترز گزارش داد نیروهای کُرد تحت حمایت آمریکا کنترل شهر دیرالزور در شرق سوریه را به دست گرفته‌اند.

تحولات سوریه در روز جمعه را اینجا بخوانید