تصمیم جدید تولیدکنندگان نفت و تاثیر آن بر ایران و آمریکا و مذاکراتشان
اوپک اعلام کرد برنامه‌های جبرانی به‌روزرسانی‌شده تولید نفت را از هشت کشوری که از سهمیه‌های تولید داوطلبانه در گروه اوپک پلاس فراتر رفته‌اند، دریافت کرده است. این تصمیم می‌تواند به آمریکا کمک کند تا تعادل مورد نیاز را برای پیشبرد جنگ تعرفه‌ها و مدیریت تنش‌های خاورمیانه حفظ کند.
هشت کشور عربستان سعودی، روسیه، عراق، امارات متحده عربی، کویت، قزاقستان، الجزایر و عمان، برنامه‌های جبرانی به‌روزرسانی‌شده‌ای برای کاهش تولید ارائه کرده‌اند تا تولید اضافی خود را که از سهمیه‌های داوطلبانه فراتر رفته بود، جبران کنند.
پیش‌تر، کشورهایی مثل قزاقستان، عراق و امارات به‌طور مداوم بیش از سهمیه تولید کرده‌اند. این امر سبب عرضه اضافی در بازار و طبیعتا فشار نزولی بر قیمت‌های نفت شده بود. به‌ویژه قزاقستان که اخیرا تولید بی‌سابقه‌ای داشته، با انتقاد شدید ریاض مواجه شده است.
اوپک‌پلاس از ابتدای ماه میلادی آوریل ۲۰۲۵ (۱۲ فروردین تا ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴) شروع به کاهش محدودیت‌های تولید داوطلبانه کرد و تولید را به‌تدریج افزایش داد اما تولید اضافی برخی اعضا مثل قزاقستان، عراق و امارات، عرضه را بیش از حد بالا برد و قیمت‌ها را تحت فشار نزولی قرار داد.
تصمیم جدید برای جبران تولید اضافی، تلاشی برای بازگرداندن تعادل به بازار و کاهش فشار مالی بر کشورهای وابسته به درآمد نفت است.
تاثیر بر ایران
جمهوری اسلامی برای سال آینده، قیمت نفت را در لایحه بودجه ۶۳ دلار پیش‌بینی کرده است و بر اساس همین قیمت، منابع و مصارف بودجه محاسبه شده است.
قیمت نفت ایران، بدون در نظر گرفتن شرایط تحریم، معمولا حدود هفت دلار ارزان‌تر از نفت برنت است.
پیش از آغاز برنامه افزایش تولید اوپک‌پلاس، قیمت هر بشکه نفت برنت در محدوده ۷۵ دلار بود. با این حساب قیمت نفت ایران بدون در نظر گرفتن شرایط تحریمی، در محدوده ۶۸ دلار ارزیابی می‌شود.
با شروع برنامه افزایش تولید، قیمت هر بشکه نفت برنت تا حدود ۶۲ دلار سقوط کرد که با احتساب تفاوت قیمت با نفت ایران، این یعنی بهای هر بشکه نفت ایران، بدون در نظر گرفتن شرایط تحریمی، به حدود ۵۵ دلار رسید: حدود هشت دلار در هر بشکه، کمتر از رقم پیش‌بینی شده در بودجه.
اگرچه باید توجه داشت به دلیل شرایط تحریمی، جمهوری اسلامی در عمل کمتر از نیمی از قیمت تعیین شده نفت خود را دریافت می‌کند.
این تصمیم اوپک‌پلاس برای جبران تولید اضافی، با کاهش عرضه در آینده، می‌تواند قیمت‌های جهانی نفت را کمی افزایش دهد که برای جمهوری اسلامی -به‌عنوان کشوری که از سهمیه‌های اوپک‌پلاس معاف است- مثبت خواهد بود زیرا قیمت نفت ایران را به پیش‌بینی بودجه (۶۳ دلار) نزدیک‌تر می‌کند.
تاثیر بر آمریکا
در آمریکا، دونالد ترامپ به انرژی ارزان قیمت برای کنترل تبعات اقتصادی جنگ تعرفه‌ها نیاز دارد. انرژی ارزان به معنی کاهش هزینه‌های تولید در زنجیره تامین و تولید است. موضوعی که واشینگتن این روزها به شدت روی آن حساس است.
اما ریزش بیش از اندازه قیمت نفت هم می‌تواند برای آمریکا ناخوشایند باشد چرا که تولیدکنندگان نفت در این کشور، در حال حاضر به دلیل افزایش هزینه‌های تولید از جمله هزینه تامین فولاد، در صورتی که با کاهش شدید قیمت محصول (نفت) مواجه شوند، عملا سود کمتری خواهند داشت.
نقطه سربه‌سر قیمت نفت برای تولیدکنندگان آمریکایی در حوضه پرمیان به طور میانگین حدود ۵۵ دلار در هر بشکه است. این رقم برای چاه‌های جدید بالاتر و در حدود ۷۰ دلار در هر بشکه است. بنابراین، برای سودآوری کلی تولیدکنندگان آمریکایی، قیمت نفت باید بیش از ۵۵ دلار باشد تا تولید به‌صرفه تلقی شود.
به این ترتیب آمریکا هم قاعدتا طرفدار نرخی متعادل از قیمت انرژی است. قیمتی در مرز باریک که نه هزینه‌های تولید را به شدت بالا ببرد، نه حاشیه سود تولیدکنندگان نفت آمریکایی تهدید شود.
تاثیر بر ایران و آمریکا در منطقه خاورمیانه
تنش‌ها در خاورمیانه، در یمن و موضوع جمهوری اسلامی که به مذاکرات اخیر میان تهران و واشینگتن گره خورده است، عامل بالقوه‌ای است که می‌تواند موجب افزایش شدید قیمت نفت شود.
با وجود این به نظر می‌رسد تولیدکنندگان نفت در برنامه ماه میلادی آوریل، نوعی مانور برای کنترل بازار در صورت بروز تنش در خاورمیانه انجام دادند.
نیاز آمریکا به متعادل بودن قیمت انرژی برای کنترل شرایط داخلی کشور در زمانی که جنگ تعرفه‌ها روی بازارهای مالی اثرگذار شده است، می‌تواند جریان‌هایی در آمریکا را به حصول توافق با جمهوری اسلامی ترغیب کند.