۳۲۵ هزار نفر در بزرگ‌ترین تجمع ضد دولتی تاریخ صربستان به خیابان آمدند
صدها هزار نفر در پایتخت صربستان گرد هم آمدند تا به کشته شدن ۱۵ نفر در حادثه فروریختن یک ایستگاه راه‌آهن اعتراض کنند.
دولت شمار شرکت‌کنندگان در تجمع روز شنبه ۲۵ اسفند را ۱۰۷ هزار نفر اعلام کرد اما یک نهاد مستقل ناظر تخمین زد که دست‌کم ۳۲۵ هزار نفر در این تجمع حضور داشتند که آن را به بزرگ‌ترین اعتراض در تاریخ صربستان تبدیل می‌کند.
آرشیو نشست‌های عمومی اعلام کرد که بین ۲۷۵ هزار تا ۳۲۵ هزار نفر در این اعتراض شرکت کرده‌اند و افزود که «احتمالا این رقم حتی بیشتر بوده است».
اعتراضات گسترده و واکنش دولت
تظاهرات ضد دولتی در صربستان ماه‌هاست که ادامه دارد. این جنبش اعتراضی پس از فرو ریختن سقف ایستگاه راه‌آهن در «نووی ساد» و کشته شدن ۱۵ نفر در۱۱ آبان آغاز شد. خشم عمومی زمانی شدت گرفت که مقام‌های دولتی تلاش کردند تا روش‌های غیراستاندارد ساخت‌وساز و احتمال فساد در این پروژه، که از سوی یک شرکت چینی اجرا شده بود، را پنهان کنند.
ووچیچ پیش از برگزاری اعتراض‌ها، با دامن زدن به تنش‌ها، گفت که این تظاهرات بخشی از یک «انقلاب وارداتی» است که با حمایت سازمان‌های اطلاعاتی غربی برای سرنگونی او از قدرت سازماندهی شده است.
دولت، در اقدامی که بسیاری آن را تلاش برای محدود کردن اعتراض‌ها دانستند، قطارهای بین‌شهری را برای یک روز لغو کرد و برخی از خطوط حمل‌ونقل عمومی در بلگراد را متوقف کرد. با این وجود، کاروان‌های طولانی خودروها از سراسر کشور، با در دست داشتن پرچم‌های ملی و بنرهای حمایتی از جنبش دانشجویی، وارد شهر شدند. در ورودی‌های بلگراد، ده‌ها تراکتور نیز به معترضان پیوستند و حمایت کشاورزان را از این جنبش نشان دادند. صدها موتورسوار نیز به‌صورت گروهی وارد شهر شدند.
حضور گروه‌های رقیب در خیابان‌ها
در مقابل، صدها نفر از حامیان دولت، که عمدتا مردان جوان با لباس‌های مشکی، کلاه‌های بیسبال و کوله‌پشتی‌های یکسان بودند، در پارک پیونیِرسکی، مقابل پارلمان صربستان، گرد هم آمدند. گزارش‌های محلی حاکی از آن است که برخی از اعضای گروه‌های سازمان‌یافته اوباش فوتبالی و کهنه‌سربازان واحد نیروهای ویژه «بره‌های سرخ»، که در ترور زوران جینجیچ، نخست‌وزیر لیبرال صربستان در سال ۲۰۰۳ نقش داشتند، در میان آن‌ها حضور داشتند.
نیروهای پلیس ضدشورش با حلقه‌ای محکم اطراف ساختمان پارلمان را احاطه کرده بودند و میان هواداران ووچیچ و معترضان، که در میدان اسلاویا در مقابل یک صحنه بزرگ گرد آمده بودند، فاصله انداختند.
در بعدازظهر، پلیس از معترضانی که در نزدیکی مقر رادیو و تلویزیون دولتی در مرکز بلگراد تجمع کرده بودند، خواست که متفرق شوند و هشدار داد که ممکن است گروهی از هواداران دولت به آن‌ها حمله کنند.
در حاشیه اعتراض‌ها، یک خودرو به صف معترضان برخورد کرد و سه نفر را زخمی کرد. همچنین گروهی ناشناس یک دانشجو و استاد دانشگاه را در مرکز شهر مورد حمله قرار دادند. پلیس اعلام کرد که در پی این حوادث، ۲۲ نفر را بازداشت کرده است.
دانشجویان در خط مقدم اعتراضات
دانشجویان از آغاز این جنبش در خط مقدم اعتراض‌ها بوده‌اند و خواسته‌های آن‌ها بر شفافیت، پاسخگویی دولت و پایان دادن به فساد متمرکز است. یکی از دانشجویان در سخنرانی خود گفت: «ما اجازه نخواهیم داد آزادی‌های‌مان را از ما بگیرید.»
جنبش دانشجویی از احزاب اپوزیسیون فاصله گرفته و آن‌ها را به همدستی در ضعف نهادهای عمومی و افزایش بدبینی عمومی متهم کرده است. این دانشجویان، که تصمیمات خود را به‌طور جمعی اتخاذ می‌کنند و رهبری رسمی ندارند، خواستار انتشار اسناد مربوط به فاجعه ایستگاه راه‌آهن در نووی ساد و پاسخگویی مقام‌های مسئول هستند.
یکی از معترضان، الکسا تسوتانوویچ، دانشجوی ۲۳ ساله‌ای که از ماه دسامبر در اعتراضات شرکت کرده است، گفت: «امروز ما مخالفت خود را نشان می‌دهیم... تا بگوییم برای چه می‌جنگیم؛ یک کشور عادی، کشوری بر پایه قانون، بدون فساد، دروغ، فشارهای رسانه‌ای و سرکوب.»
حمایت مردمی و واکنش‌های بین‌المللی
بسیاری از ساکنان بلگراد از معترضان حمایت کردند. ده‌ها نفر وسایل گرم‌کننده به خیابان‌ها آوردند و غذای گرم میان دانشجویان پخش کردند.»
اتحادیه اروپا و سازمان ملل از دولت صربستان خواسته‌اند که به حق اعتراض مردم احترام بگذارد اما دولت‌های غربی تاکنون رویکرد محتاطانه‌ای نسبت به این اعتراضات داشته‌اند به این دلیل که نمی‌خواهند روابط خود با ووچیچ را خراب کنند.»
ووچیچ روابط نزدیکی با دونالد ترامپ برقرار کرده و مجوز ساخت یک هتل ترامپ را در بلگراد صادر کرده است. او همچنین در مصاحبه‌ای با دونالد ترامپ جونیور، پسر رییس‌جمهورآمریکا، شرکت کرد. ترامپ جونیور در این مصاحبه بدون ارائه مدرکی، مواضع دولت صربستان را تکرار کرد و مدعی شد که این اعتراضات «به‌عنوان یک سلاح برای تحریک احتمالی انقلاب» مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
سرنوشت اعتراضات
اعتراضات، که تقریبا هر روز در جریان بوده‌اند، همچنان ادامه دارند و فشار بر دولت ووچیچ را افزایش داده‌اند. در پی این تجمعات، نخست‌وزیر میلوش ووچویچ و دو وزیر کابینه از سمت خود استعفا داده‌اند.
دولت برای کاهش خشم عمومی، یک کارزار ضد فساد را آغاز کرده و ۱۳ نفر را در ارتباط با فاجعه نووی ساد تحت پیگرد قرار داده است. اما با وجود این اقدام‌ها، جنبش اعتراضی همچنان با قدرت به پیش می‌رود و نشان می‌دهد که نارضایتی از حکومت ووچیچ به مرحله‌ای بی‌سابقه رسیده است.