عملیات حفاری جدید و تعریض جاده‌ها در میدان نفتی یاران در تالاب هورالعظیم که بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست و تنها با تایید شورای تامین استان خوزستان آغاز شده، تهدیدی جدی برای اکوسیستم و گونه‌های مهاجر این تالاب خوانده شده است.
به گزارش نشریه پیام ما، حفاری جدید چاه‌های نفت در میدان یاران بدون تاییدیه سازمان حفاظت محیط زیست آغاز شده است.
بر اساس این گزارش، در جلسه شورای تامین استان خوزستان در ۱۷ شهریور ۱۴۰۳ و در روزهای پایانی مسئولیت استاندار پیشین، مجوز این حفاری‌ها بدون ارزیابی زیست محیطی صادر و فعالیت‌ها با همکاری یک پیمانکار نفتی و استانداری خوزستان اجرایی شده است.
حسن اکبری، معاون سابق محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، تابستان امسال در نامه‌ای خطاب به مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به خسارت وارده و کاهش توان تاب‌آوری و توان اکوسیستمی هورالعظیم، مخالفت با توسعه چاه‌ها و میادین نفتی - میدان یاران را صراحتا اعلام کرده بود.
تالاب هورالعظیم
تالاب مرزی هورالعظیم آخرین بازمانده تالاب‌های بین‌النهرین با بیش از ۳۰۰ هزار هکتار مساحت است که یک‌سوم آن در ایران و دوسوم در عراق قرار دارد و به‌ویژه به‌عنوان زیستگاه هزاران پرنده مهاجر از جمله فلامینگوها، اهمیت اکولوژیک قابل توجهی دارد.
به گفته احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان، سال ۱۳۸۷ وقتی بیش از هفت هزار هکتار از اراضی هور برای نخستین بار در اختیار وزارت نفت قرار گرفت، با مصوبه شورای عالی امنیت ملی بخش‌های وسیعی از هور خشکانده شد تا چینی‌ها نفت را ارزان‌تر استخراج کنند.
او از مسدود کردن پل شط علی و خشکاندن حوضچه‌های سه، چهار و پنج در سال ۱۳۸۹ به عنوان آسیب‌های جدی به تالاب هورالعظیم یاد کرد و گفت: «آن عملیات بستر تالاب را به کانون گردوغبار در خوزستان تبدیل کرد.»
میدان نفتی یاران
میدان نفتی یاران (شمالی و جنوبی) که با مساحت حدود ۱۱۰ کیلومتر مربع در غرب میدان نفتی آزادگان در هورالعظیم قرار دارد، تحت پوشش میدان آزادگان مجوز گرفته و نخستین چاه اکتشافی آن، سال ۱۳۸۸ حفر شد.
شرکت توسعه صنعت نفت و گاز پرشیا با مدیریت جعفر حجازی (استاندار اسبق خوزستان در دولت‌های نهم و دهم)، مجری میدان نفتی یاران است که در سال ۱۳۸۴ تاسیس و در سال ۱۳۹۰ به ستاد اجرایی فرمان امام واگذار شده است.
میدان نفتی یاران شمالی دارای ۲۲ حلقه چاه و یاران جنوبی دارای ۱۸ حلقه چاه بوده و پروژه‌های زیرساختی مانند خطوط لوله و انتقال نیز اجرا شده‌اند.
این میدان که با عراق مشترک است و در بخش غربی هورالعظیم قرار دارد، ارزیابی مستقلی نداشته و تنها تحت مجوز محیط زیستی میدان آزادگان به فعالیت خود ادامه داده است.
میدان آزادگان تاکنون با داشتن مجوز برای تنها ۷۵ حلقه چاه نفت، بیش از ۳۰۰ حلقه چاه در هورالعظیم حفاری کرده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که مدیران نفتی قصد دارند ۴۲۰ حلقه چاه دیگر در این منطقه احداث کنند
فرار از ارزیابی محیط زیستی
لاهیجان‌زاده تاکید کرد وزارت نفت باید پیش از هر گونه توسعه جدید در میدان یاران، برنامه‌ای جامع برای حفاظت از تالاب و ارزیابی‌های مدیریت زیستمحیطی (EMP) ارائه دهد.
با این حال حفاری‌ها بدون انجام این ارزیابی‌ها آغاز شده و اخیرا مکاتباتی از سوی شرکت‌های نفتی با سازمان حفاظت محیط زیست انجام شده تا ارزیابی محیط زیستی شامل این چاه‌ها نشود.
هورالعظیم؛ در صدر دغدغه‌های زیستمحیطی فعالان و حقوقدانان
صالح نقره‌کار، وکیل پایه یک دادگستری گفت تالاب هورالعظیم به دلیل تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری خود، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان محیط زیست ایران است.
او با استناد به اصل ۵۰ قانون اساسی، حفظ و نظارت بر این تالاب را به‌عنوان یکی از حقوق عامه ضروری دانست و خواستار ورود دادستان کل کشور به این موضوع شد.
به گفته نقره‌کار، هر گونه تعرض به این تالاب نه تنها نقض حقوق محیط زیستی است بلکه خلاف اصول حقوق عامه در ایران محسوب می‌شود.