پیشرفت هوش مصنوعی تهدیدی جدی برای بازار کار جهانی محسوب می‌شود. چگونه می‌توان بین پیشرفت تکنولوژیک و حفظ اشتغال انسانی تعادل برقرار کرد؟ آیا سیستم‌های آموزشی فعلی می‌توانند دانشجویان را برای دنیای رقابت هوش مصنوعی با نیروی کار انسانی آماده کنند؟
پیشرفت باورنکردنی هوش مصنوعی، جهان را در عصر انقلاب دیجیتال با چالشی بی‌سابقه روبه‌رو کرده است.
به گزارش گاردین، پژوهش‌های تازه انجام شده از سوی موسسه فن‌آوری ماساچوست (اِم‌آی‌تی) و شرکت مشاوره مدیریت مکنزی، تصویری نگران‌کننده از آینده اشتغال ترسیم می‌کند.
بر اساس این مطالعات، احتمال دارد تا اوایل دهه ۲۰۳۰ میلادی، نزدیک به یک‌سوم مشاغل کنونی به طور کامل با ماشین‌ها و الگوریتم‌های هوشمند جایگزین شوند.
این آمار نه تنها برای کارگران فعلی، بلکه برای نسل جوانی که هم‌اکنون در حال ورود به بازار کار هستند نیز زنگ خطری جدی به صدا درآورده است.
رابرت، دانشجوی ۱۹ ساله رشته مهندسی، نمونه‌ای از میلیون‌ها جوانی است که آینده شغلی خود را در معرض تهدید می‌بینند.
او که زمانی با شور و اشتیاق فراوان وارد دانشگاه شده بود، به گاردین گفت: «احساس می‌کنم دارم وقت و پولم را تلف می‌کنم. چهار سال دیگر که فارغ‌التحصیل شوم، هوش مصنوعی در مهندسی و همه چیز بسیار بهتر از انسان خواهد بود.»
این نگرانی تنها محدود به رابرت نیست. موجی از اضطراب و ناامیدی در میان دانشجویان و جویندگان کار در سراسر جهان در حال گسترش است.
تاثیر این بحران، فراتر از آمار و ارقام است.
روان‌شناسان هشدار می‌دهند ترس از بیکاری و بی‌ارزش شدن مهارت‌های انسانی می‌تواند به بحرانی جدی در سلامت روان جامعه منجر شود.
کاهش انگیزه، افت عملکرد تحصیلی و حتی افزایش نرخ افسردگی و اضطراب در میان جوانان، از جمله پیامدهای این نگرانی فزاینده است.
رابرت مانند بسیاری دیگر، با مشکلات خواب و تغذیه دست و پنجه نرم می‌کند و این احساس را دارد که تلاش‌هایش برای ساختن آینده‌ای بهتر، بی‌فایده است.
اگرچه نگرانی‌های جوانانی مانند رابرت قابل درک است اما این دیدگاه، تصویری بیش از حد قطعی و یکپارچه از آینده شغلی ارائه می‌دهد.
کارشناسان بر این باورند که تاثیر هوش مصنوعی بر بازار کار، پیچیده‌تر و چندوجهی‌تر از آن است که به نابودی قطعی مشاغل منجر شود؛ در واقع، این تغییر بیشتر یک تحول خواهد بود تا نابودی مستقیم نیروی کار.
گزارش مجمع جهانی اقتصاد پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۲۵، هوش مصنوعی می‌تواند ۹۷ میلیون شغل جدید در صنایع مختلف ایجاد کند.
این آمار نشان می‌دهد اگرچه برخی مشاغل از بین خواهند رفت اما فرصت‌های جدیدی نیز به وجود خواهند آمد.
کارشناسان تاکید می‌کنند کلید موفقیت در این دنیای جدید، توسعه مهارت‌هایی است که هوش مصنوعی در آن‌ها عملکرد ضعیفی دارد.
دکتر ریس اختر و توماس چامورو پرموزیک، روان‌شناسان سازمانی، معتقدند: «اگر کنجکاو بمانید، فروتنی را تمرین کنید و بر دیگران تمرکز کنید، موقعیت خوبی برای پیشرفت خواهید داشت.»
این نظر، بر اهمیت مهارت‌هایی نرم مانند همدلی، خلاقیت و توانایی حل مسائل پیچیده تاکید دارد.
کارینا ولد، محقق اخلاقی از دانشگاه تورنتو نیز بر این باور است که: «نقش‌های جدیدی که با چالش‌های ایجاد شده از سوی سیستم‌های هوش مصنوعی پیشرفته سر و کار دارند، احتمالا برای انسان‌های خلاق، سازگار و کارآفرین مورد تقاضا قرار خواهند گرفت.»
آینده و وضعیت پیش رو
چالش‌های پیشِ رو نباید دست‌کم گرفته شوند.
به گزارش گاردین، در حال حاضر نیاز به بازنگری اساسی در سیستم‌های آموزشی، سیاست‌های اشتغال و حمایت‌های اجتماعی وجود دارد.
دولت‌ها باید برنامه‌های جامعی برای آموزش مجدد کارگران و حمایت از افرادی که شغل خود را از دست می‌دهند، تدوین کنند. شرکت‌ها نیز باید مسئولیت اجتماعی خود را در قبال کارکنان و جامعه جدی بگیرند و در برنامه‌های توسعه مهارت سرمایه‌گذاری کنند.
برای افرادی مانند رابرت، پیام روشن است: آینده به کسانی تعلق دارد که می‌توانند خود را با تغییرات سریع وفق دهند.
یادگیری مداوم، توسعه مهارت‌های بین‌فردی و حفظ انعطاف‌پذیری ذهنی، کلیدهای موفقیت در عصر هوش مصنوعی خواهند بود.
اگرچه مسیر پیشِ رو پر از چالش است اما فرصت‌های جدیدی نیز در انتظار کسانی هستند که آماده پذیرش و سازگاری با این تغییرات باشند.
آینده شغلی در عصر هوش مصنوعی، آینه‌ای از توانایی ما در سازگاری، نوآوری و همکاری خواهد بود.
چالش‌ها بزرگ هستند اما پتانسیل انسانی برای غلبه بر این چالش‌ها نیز بی‌نهایت است.
بنابراین با رویکردی هوشمندانه و آینده‌نگر، می‌توان به آینده‌ای امیدوارکننده در عصر هوش مصنوعی چشم دوخت.