با عبور دمای هوا از ۵۳ درجه سانتی‌گراد در برخی مناطق استان بوشهر، اداره هواشناسی این استان از صدور هشدار سطح زرد خبر داد. هم‌زمان و به گزارش سازمان جهانی هواشناسی، کره زمین برای سیزدهمین ماه متوالی شاهد ثبت رکورد افزایش دما در ماه ژوئن بود.
وضعیت دما در استان بوشهر
در شبانه‌روز گذشته دمای هوای شبانکاره دشتستان ۵۳/۲ درجه سانتی‌گراد و آب‌پخش دشتستان ۵۰/۴ درجه ثبت شده است. دمای هوا در مرکز دشتستان ۴۹/۴ و مراکز شهرستان‌های دشتی و تنگستان هم ۴۸/۷ درجه ثبت شده است.
بر اساس بررسی نقشه‌های هواشناسی تا روز پنج‌شنبه هفته جاری دمای هوا به شدت افزایش می‌یابد و شرجی در شهرهای ساحلی بیشتر خواهد شد.
اداره هواشناسی بوشهر با صدور هشدار سطح زرد اعلام کرد وزش باد گرم در ساعات بعدازظهر تا اوایل شب و افزایش دما، از جمله مخاطرات مبنای این هشدار است.
سازمان هواشناسی در روز اول تیر در اهواز که سه روز متوالی دمای بیش از ۵۱ درجه را ثبت کرده بود، هشدار قرمز صادر کرد.
هشدار سطح زرد یعنی پدیده‌ای جوی در راه است که ممکن است در سفرها و انجام کارهای روزمره اختلالاتی ایجاد کند.
این هشدار به منظور آگاهی مردم صادر می‌شود تا بتوانند برای مواجهه با پدیده‌ای جوی که از حالت معمول کمی شدیدتر است، آمادگی لازم را داشته باشند.
هشدار سطح قرمز بالاترین سطح هشدار است، به این معنا که یک پدیده جوی که می‌تواند خسارت‌های وسیعی به دنبال داشته باشد، در راه است.
با صدور هشدار قرمز، دستگاه‌های مختلف باید وارد عمل شده و اقداماتی را برای کاهش خسارات وقوع پدیده‌های جوی انجام دهند.
ماه گذشته، گرم‌ترین ژوئن تاریخ
بر اساس داده‌های جدیدی که روز دوشنبه ۱۸ تیر از سوی سرویس تغییرات آب و هوای کوپرنیک اتحادیه اروپا منتشر شد، ماه گذشته گرم‌ترین ماه ژوئن ثبت شده در تاریخ بود.
۱۳ ماه متوالی است که رکوردهای جدیدی از دما در کره زمین ثبت می‌شود.
سلسته سائولو، دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی (WMO) با ابراز تاسف از آمارهای جدید گفت: «ما به طور مکرر و در مقیاس ماهانه، آستانه گرمایش جهانی ۱/۵ درجه سانتی‌گراد را نقض می‌کنیم.»
سائولو گفت که «نقض‌ها موقتی» است اما به این معنی نیست که هدف ۱/۵ درجه سانتی‌گراد به طور دائمی از دست رفته.
به گفته او تجاوز دائمی از این آستانه باعث «گرم شدن بلندمدت زمین برای حداقل دو دهه» می‌شود.
آستانه گرمایش جهانی
سطح ۱/۵ درجه سانتی‌گراد، آستانه بسیار مهمی در توافق‌نامه پاریس در سال ۲۰۱۵ است که در آن کشورها توافق کردند افزایش دمای جهانی را به کمتر از دو درجه سانتی‌گراد و در حالت ایده‌آل تا ۱/۵ درجه سانتی‌گراد بالاتر از سطوح قبل از صنعتی شدن محدود کنند.
جامعه علمی هشدار داده است گرم شدن بیش از ۱/۵ درجه سانتی‌گراد زمین ممکن است منجر به تغییرات آب و هوایی و رویدادهای شدید جوی شود.
طبق گزارش سازمان جهانی هواشناسی هر ۰/۱ درجه سانتی‌گراد افزایش دما باعث «افزایش واضحی در شدت و فراوانی دما و بارندگی شدید و همچنین خشکسالی‌ها و تخریب‌های زیست محیطی در برخی مناطق» می‌شود.
الگوهای آب و هوای شدید
سازمان جهانی هواشناسی هشدار داد که با ادامه شرایط فعلی، جهان با تاثیرات مخرب تغییرات آب و هوایی روبه‌رو است؛ امواج گرمای شدیدتر، بارندگی‌های سنگین‌تر، خشکسالی‌ها، کاهش یخچال‌ها و بالا آمدن سریع سطح دریاها از جمله این آثار مخرب‌اند.
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۳ سازمان جهانی هواشناسی حدود ۴۸۹ هزار مرگ ناشی از گرما بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ گزارش شده که بیشترین نرخ مرگ و میر در میان انواع آب و هوای شدید است.
بالاترین دمای ثبت شده نیز مربوط به ماه ژوئن گذشته است.
به گفته سائولو این دماهای رکوردشکن باعث تقویت طوفان‌های گرمسیری مانند طوفان بریل شده و برای اکوسیستم‌های دریایی نگران‌کننده‌اند.
بر اساس داده‌های ماهواره‌ای، میزان یخ در قطب‌ها نیز تحت تاثیر قرار گرفته؛ به طوری که میزان یخ در قطب شمال سه درصد و در قطب جنوب ۱۲ درصد کمتر از میانگین ماه‌های ژوئن بوده است.
نکات برجسته گرما در سراسر جهان
در سراسر جهان، اروپا بیشترین افزایش دما را نسبت به مناطق خاورمیانه و ترکیه داشته است.
به جز اروپا، بیشترین دماها در شرق کانادا، غرب آمریکا، مکزیک، برزیل، شمال سیبری، خاورمیانه، شمال آفریقا و غرب قطب جنوب ثبت شده است.
هر چند توسعه لا نینا (La Nina) باعث شده دماهای پایین‌تر از میانگین بر روی بخش‌هایی از اقیانوس آرام مشاهده شود اما دمای هوا بر روی اقیانوس آرام در بسیاری از مناطق در سطحی غیرعادی، بالا باقی مانده است.
لا نینا پدیده‌ای جوی است که باعث خنک شدن غیرعادی آب‌های سطحی بخش‌هایی از اقیانوس آرام (مرکزی و شرقی) می‌شود.
این پدیده نقطه مقابل ال نینو (El Niño) است که باعث گرم شدن غیرعادی این مناطق می‌شود.
هر دو پدیده بخشی از نوسان جنوبی انسو (ENSO) هستند که تاثیرات قابل توجهی بر الگوهای آب و هوایی جهانی دارند.
اگر رکوردها متوقف نشود
به گفته کارلو بونتمپو، مدیر سرویس تغییرات آب و هوای کوپرنیک، حتی اگر این «زنجیره خاص از تشدیدها» در نقطه‌ای به پایان برسد، آب و هوا همچنان گرم می‌شود و جهان «محکوم به دیدن رکوردهای جدید» است.
به گفته او، تا زمانی که «افزودن گازهای گلخانه‌ای به جو و اقیانوس‌ها» متوقف نشود، گرم شدن زمین «اتفاقی اجتناب‌ناپذیر» است.
بر اساس داده‌های کوپرنیک، ژانویه ۲۰۲۴ نیز گرم‌ترین ژانویه تاریخ بود.
در گزارشی که سازمان جهانی هواشناسی در فوریه ۲۰۲۴ منتشر کرد، زمین در سال ۲۰۲۳ یک‌ونیم درجه سانتی‌گراد از دوره پیشاصنعتی گرم‌تر شده است.
همان زمان کارشناسان سال ۲۰۲۳ را گرم‌ترین سال ثبت شده اعلام و پیش‌بینی کردند که امسال آن رکورد نیز شکسته شود.