در طرح تازه‌ای که اسرائیل از طریق میانجیگران به گروه حماس داده، اما رییس‌جمهوری آمریکا خبر آن را اعلام کرده است، چه نکات تازه‌ای وجود دارد که امیدها به پذیرش آن و توافق حماس و اسرائیل برای پایان دادن به جنگ بیش از هر زمان دیگر افزایش یافته است؟
جو بایدن در سخنرانی روز جمعه خود به محورهای اصلی طرح پیشنهادی اسرائیل که متنی چهار و نیم صفحه‌ای است، اشاره کرد و پس از او نیز دیگر مقام‌های آمریکایی جزییات بیشتری از آن را منتشر کردند.
دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، روز جمعه اعلام کرد که از این طرح حمایت می‌کند، حماس نیز اعلام کرده است که با رویکردی مثبت پیشنهاد اسرائیل را بررسی خواهد کرد.
به گفته رییس‌جمهوری آمریکا، طرح اسرائیل شامل سه مرحله است و در نهایت به آتش‌بس، عقب‌نشینی کامل اسرائیل از نوار غزه، مبادله کامل گروگان‌ها و صدها زندانی فلسطینی، و بازسازی نوار تخریب‌شده غزه می‌شود.
بایدن در سخنان خود مهم‌ترین محورهای این سه مرحله را چنین توصیف کرد:
مرحله اول: آتش بس، آزادی محدود گروگان‌ها و عقب‌نشینی اسرائیل
- مرحله اول پیشنهاد اسرائیل به مدت شش هفته ادامه خواهد داشت و شامل آتش‌بس «کامل»، خروج نیروهای اسرائیلی از «تمام مناطق پرجمعیت» غزه و «آزادسازی تعدادی از گروگان ها از جمله زنان، سالخوردگان، مجروحان در ازای آزادی صدها اسیر فلسطینی» می‌شود.
- در این مرحله، غیرنظامیان فلسطینی در تمام مناطق غزه به خانه‌ها و محله‌های خود باز خواهند گشت و کمک‌های بشردوستانه روزانه به ۶۰۰ کامیون حامل کمک به غزه افزایش خواهد یافت.
- با یک آتش‌بس، این کمک‌ها می‌تواند به‌طور ایمن و موثر بین همه کسانی که به آن نیاز دارند توزیع شود. صدها هزار پناهگاه موقت از جمله واحدهای مسکونی می‌توانند توسط جامعه بین المللی تحویل داده شوند.
- مرحله اول همچنین شامل مذاکرات بین اسرائیل و حماس برای رسیدن به مرحله بعدی این پیشنهاد خواهد بود.
مرحله دوم: پایان دائمی خصومت‌ها، آزادی همه گروگان‌ها، خروج کامل اسرائیل از نوار غزه
- مذاکرات برای رسیدن به مرحله دوم ممکن است بیش از شش هفته طول بکشد زیرا بین دو طرف اختلاف‌نظر وجود دارد.
- اسرائیل می‌خواهد مطمئن شود از منافعش محافظت می‌شود، اما این پیشنهاد می‌گوید اگر مذاکرات بیشتر از شش هفته از مرحله اول طول بکشد، آتش‌بس همچنان تا زمانی که مذاکرات ادامه دارد ادامه خواهد داشت.
- ایالات متحده، قطر و مصر تضمین خواهند کرد که گفتگوها در این دوره تا زمانی که «همه توافق‌ها» برای شروع مرحله دوم حاصل شود، ادامه یابد.
- مرحله دوم شامل آزادی همه گروگان‌های باقی‌مانده از جمله سربازان مرد خواهد بود.
- نیروهای اسرائیلی از غزه خارج خواهند شد و تا زمانی که حماس به تعهدات خود عمل کند، آتش بس موقت - به تعبیر پیشنهاد اسرائیل - به توقف دائمی درگیری‌ها تبدیل خواهد شد.»
مرحله سوم: بازگرداندن اجساد و بازسازی غزه
- یک طرح بازسازی بزرگ برای غزه آغاز خواهد شد و بقایای نهایی گروگان‌هایی که کشته شده‌اند به خانواده‌هایشان بازگردانده خواهد شد.
آینده حماس
بایدن در سخنان خود همچنین به وضعیت کنونی و آینده حماس نیز اشاره کرد.
او گفت که اسرائیل «نیروهای حماس را در طول هشت ماه گذشته نابود کرده است و در این مرحله، این گروه دیگر قادر به اجرای هفتم اکتبر دیگری نیست.»
بایدن گفت: «در توافق برای بازسازی غزه، کشورهای عرب و جامعه بین‌الملل نیز به شیوه‌ای شرکت خواهند کرد که به حماس اجازه تجهیز مجدد داده نشود.»
او افزود که واشینگتن با شرکای خود برای بازسازی خانه‌ها، مدارس و بیمارستان‌ها در غزه که همکاری خواهد کرد.