روزنامه هم‌میهن از تکرار سخت‌گیری‌های دهه ۶۰ در مدارس، برخوردهای خشن و توهین‌آمیز با دانش‌آموزان و شیوع استفاده از سیگار و مخدر در نوجوانان خبر داد.
جامعه‌شناسان به این روزنامه گفتند این مساله از تغییر هنجارهای نوجوانانی نشات می‌گیرند که با ساختار سیاسی، مذهبی و اعتقادی حکومت در تضادند.
ایران‌اینترنشنال در همین زمینه روز شنبه از مخاطبان خود این سوال را پرسید که تجربه و روایتشان از بازرسی وسایل دانش‌آموزان و برخوردهای خشن مسئولان مدرسه با نوجوانان چیست؟
تجربه مخاطبان ایران‌اینترنشنال از رفتار غیرقانونی و خشن مسئولان مدرسه با نوجوانان
یک دختر دانش‌آموز دبیرستانی در همدان با ارسال پیامی به ایران‌اینترنشنال گفت از سال اول ورود به مدرسه، مسئولان روزانه بدن دختران را هم با دستگاه هم به صورت فیزیکی بازرسی و کیف‌هایشان را «زیر و رو» می‌کنند.
به گفته او، بسیاری اوقات در این بازرسی‌ها برخی وسایل شخصی مانند آیینه را توقیف می‌کنند و دیگر به دانش‌آموز پس نمی‌دهند، قرص‌های مربوط به بیماری‌های مختلف را از نوجوانان می‌گیرند و اجاره مصرفش را نمی‌دهند.
این دانش‌آموز گفت مسئولان مدرسه هر روز قمقمه‌های دانش‌آموزان را بو می‌کنند و با اینکه تاکنون نتوانسته‌اند «آتویی از کل مدرسه گیر بیاورند» اما به این بازرسی‌ها که با توهین همراه است، ادامه می‌دهند.
یک جوان هم خاطره‌ای از سال سوم راهنمایی خود تعریف کرد که در آن مدیر مدرسه به گوش یک نوجوان به‌خاطر همراه داشتن گوشی موبایل سیلی زده است.
پدر یک نوجوان هم با ارسال پیامی به ایران‌اینترنشنال از افزایش فروش مواد مخدری مانند گُل در مدرسه خبر داد و در عین‌حال گفت اینکه مسئولان مدرسه اجاره همراه داشتن گوشی را به دانش‌آموزان نمی‌دهند به خاطر این است که بچه‌ها از رفتار خشن و زشت ناظم و مدیر با خود فیلمی تهیه نکنند.
به گفته او، در هر کجایی از ایران که ورود موبایل به آن ممنوع است، می‌توان انواع فساد و رفتار غیر قانونی را دید.
روایت دانش‌آموزان از ناسزاگویی و خشونت مسئولان مدرسه
روزنامه هم‌میهن به فهرستی از ممنوعه‌‌ها اشاره کرد و به نقل از یک دختر محصل کلاس نهمی به نام کیانا نوشت که مسئولان مدرسه ابتدای مهر از دانش‌آموزان خواستند اگر پیرسینگ، آیینه، انگشتر، گردنبند یا وسیله دیگری دارند که «با استایل دانش‌آموزی تطابق ندارد» تحویلشان دهند، اما کسی این‌کار را نکرد.
به گفته کیانا با گذشت هفت ماه از هشدار اولیه، اکنون وقتی مسئولان مدرسه چنین وسائلی را دست بچه‌ها می‌بینند «با بی‌احترامی، خشونت و استفاده از الفاظ رکیک» آن را می‌گیرند، گاهی هم خانواده‌ها را صدا می‌کنند.
کیانا تاکید کرد که واکنش دانش‌آموزان به چنین رفتارهای خشنی، «لجبازی بیشتر» است.
او به فضای ناشاد مدرسه، اجبار دانش‌آموزان به شرکت در جشنواره‌ها و رویدادهای مناسبتی و گشتن گاه به گاه کیف بچه‌ها برای پیدا کردن گوشی تلفن همراه با ناسزاگویی مسئولان مدرسه اشاره کرد و گفت این موارد برای آن‌ها مهم‌تر از ضرورت تشکیل کلاس و حضور مرتب معلم در مدرسه برای تدریس است.
دختران دانش‌آموز در ایران طی چهار دهه گذشته با تهدیدها و مشکلات فراوانی مواجه بوده‌اند که یکی از نگران‌کننده‌ترین آن‌ها، حملات شیمایی به مدارس بود که از آذر سال ۱۴۰۱ در شهر مذهبی قم آغاز شد و تا حدود یک سال بعد در تمامی ایران ادامه داشت.
علت اصلی این اتفاقات هیچ‌گاه مشخص نشد و مقام‌های جمهوری اسلامی پاسخی درباره آن نداده‌اند، اما گروه هدف این مسموم‌سازی‌ها دختران دانش‌آموز بودند.
برخی آن را «مسمومیت عمدی» برای خانه‌نشین کردن دختران و انتقام‌جویی از کودکان فعال در جریان خیزش انقلابی دانستند.
رشد چشم‌گیر مصرف سیگار و مواد مخدر در مدارس
هم‌میهن در این گزارش، به نقل از دانش‌آموز ۱۶ سالهای به نام علیرضا، از رشد چشم‌گیر استفاده از سیگارهای الکترونیکی در مدارس خبر داد.
به گفته او، سال تحصیلی گذشته گروهی از دانش‌آموزان موج سیگار کشیدن را در حوالی مدرسه راه انداختند که مسئولان آن‌ها را شناسایی و اخراج کردند. اما مدتی بعد گروهی دیگر از بچه‌ها داخل مدرسه سیگار الکترونیکی فروختند و بعضی‌ها همان‌جا استفاده‌اش کردند.
در مدرسه‌ای دیگر، علاوه بر سیگارهای الکترونیکی، سیگار معمولی و حتی مخدر گُل هم مصرف می‌شود.
گُل نام دیگر ماری‌جوآنا، گراس و علف است که در این مدرسه به قیمت ۳۰۰ تا۴۰۰ هزار تومان به شمار زیادی از خریداران نوجوانش فروخته می‌شود.
این ماجرا به گفته هومان ۱۵ ساله، باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی در نوجوانان مصرف‌کننده شده است.
او گفت چند وقت پیش، مسئولان مدرسه دستگاه تشخیص نیکوتین و گل خریدند تا از بچه‌ها تست بگیرند، اما هیچ‌وقت از آن استفاده نکردند. به‌جایش مدیر مدرسه با دانش‌آموزان «صحبت کرد که دیگر نکشند» و با مشخص کردن محدوده‌ای خارج از مدرسه تاکید کرد در آن محدوده سیگار استفاده نکنند.
به اعتقاد این نوجوان اما، دانش‌آموزان «از روی لجبازی با مدیر، دقیقا در همان محدوده سیگار می‌کشند و فیلم و عکسش را در اینستاگرام منتشر می‌کنند».
روش‌های دهه شصتی جز ایجاد تنفر، اثر دیگری ندارد
فروغ تیموریان، جامعه‌شناس و کارشناس آموزشی با تایید شیوع مصرف انواع سیگارهای الکترونیکی در میان دانش‌آموزان به هم‌میهن گفت: «مسائل مختلف در مدارس آنقدر زیاد شده که کشیدن سیگار معمولی و الکترونیکی و حتی مخدر گل، عادی است.»
او با اشاره به استفاده نوجوانان از سیگار، حشیش، وسایل پیشگیری و قرص بارداری، گفت نسل جدید به گونه‌ای رفتار می‌کند که گویی چیزی برای از دست دادن ندارد و در عین‌حال تاکید کرد: «تنبیه، توبیخ و اخراج دانش‌آموزان در ارتباط با این مسائل بی‌فایده است.»
به گفته تیموریان، گشتن و بازرسی کیف دانش‌آموز که در دهه‌های گذشته هم رایج بود، راهکاری مناسب برای حفاظت از نوجوانان نیست و «جز ایجاد تنفر و انزجار، نتیجه‌ی دیگری ندارد».
این کارشناس آموزشی کیف دانش‌آموز را «حریم شخصی او» خواند و گفت این بازرسی در بچه‌ها خشم و اضطراب ایجاد می‌کند و مسئولان مدارس به‌جای چنین اقداماتی، باید به دنبال «آموزش همگانی برای تعامل با نسل نوجوان» باشند.
نوجوانانی که از مسائل مذهبی گریزان و با دیدگاه‌های اعتقادی و سیاسی حکومت مخالفند
تیموریان با تاکید بر تغییر هنجارهای نسل جدید و بی‌اثر بودن زور، خشونت و فشار بر آنان گفت نوجوانان اکنون نه والدین خود را قبول دارند و نه ساختار سیاسی، مذهبی و اعتقادی را.
این جامعه‌شناس با ذکر مثال از فضای مدارس، گفت دانش‌آموزان امروزی «به‌شدت از مسائل مذهبی گریزانند» و به‌راحتی سر کلاس اعلام می‌کنند که «درباره یک موضوع خاص صحبت نکنید، ما گوش نمی‌دهیم».
مدیر یک دبیرستان پسرانه هم که نخواست نامش در گزارش بیاید به هم‌میهن گفت ساختارهای حاکم بر مسائل کلان کشور بیشتر بر باورهای بچه‌ها به‌ویژه دیدگاه‌های اعتقادی و مذهبی آن‌ها تاثیری منفی داشته است.
در سالهای گذشته گزارش‌های متعددی از تلاش مقام‌های جمهوری اسلامی برای راه‌اندازی مدارس «مسجدمحور»، «محرم‌سازی فضای مدارس دخترانه» و استخدام طلاب در آموزش و پرورش برای تسلط بر فضای فکری نوجوانان منتشر شده است.
حمید نیکزاد، مشاور وزیر آموزش و پرورش اواخر آذر سال گذشته از پیگیری جدی طرح پیوند «مسجد، مدرسه و منزل» خبر داد و گفت راه‌اندازی مدارس وابسته به حوزه علمیه در دستور کار است.
این خبرها موجی از واکنش‌های منفی فعالان، رسانه‌ها و حتی برخی از چهره‌های سیاسی نزدیک به حکومت را برانگیخته است.
بهمن سال گذشته چند مقام کنونی و پیشین وزارت آموزش و پرورش از جمله دو وزیر پیشین و برخی کارشناسان حوزه آموزش نسبت به گسترش «خطرناک» مدارس مسجدمحور در ایران هشدار دادند و آن را موجب گسترش افراط‌گرایی در کشور دانستند.
با این‌حال جمهوری اسلامی بنا دارد طرح سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را اجرایی کند که بر اساس آن هزاران «روحانی» جذب مدارس ایران می‌شوند.