یک منبع دیپلماتیک به ایران‌اینترنشنال گفت در پی تهدیدهای ناشی از جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش در ماه‌های اخیر در منطقه، آمریکا و برخی کشورهای غربی در حال بررسی افزایش تحریم‌ها علیه حکومت ایران هستند.
این منبع آگاه گفت: تحریم‌های جدید مورد نظر آمریکا و برخی کشورهای غربی علیه جمهوری اسلامی، ممکن است مشابه تحریم‌هایی باشد که پیش از امضای برجام در سال ۲۰۱۵، علیه حکومت ایران اعمال می‌شد.
وزارت خارجه آمریکا از پاسخ به پرسش ایران‌اینترنشنال درباره احتمال تحریم‌های جدید غرب علیه جمهوری اسلامی خودداری کرد، اما خبر مرتبط با این تحریم‌های احتمالی را انکار نکرد.
صحبت‌های این مقام دیپلماتیک به این معناست که دولت بایدن تصمیم گرفته سیاست خود را در ارتباط با ایران تغییر دهد و به جای فشار دیپلماتیک به جمهوری اسلامی برای کاهش غنی‌سازی اورانیوم و خودداری از رفتارهای تهاجمی در منطقه، با افزایش تحریم‌ها به حکومت ایران فشار بیاورد.
در صورت اعمال تحریم‌های جدید، ممکن است «مکانیسم ماشه» شورای امنیت فعال شود. با فعال شدن این مکانیسم، هر کدام از طرف‌های حاضر در برجام می‌توانند خواستار بازگشت آن دسته از تحریم‌های سازمان ملل شوند که با اجرای برجام به حالت تعلیق درآمده بودند.
محدویت‌هایی که می‌توانند با فعال شدن مکانیسم ماشه بازگردند شامل تحریم‌های تسلیحاتی، نظارت سختگیرانه بر تعامل‌های مالی و فناوری جمهوری اسلامی در ارتباط با برنامه‌های نظامی و هسته‌ای آن، و اعمال محدودیت‌های بانکی است.
در حالی که جمهوری اسلامی به نقض محدودیت‌های هسته‌ای برجام ادامه می‌دهد، بریتانیا، فرانسه و آلمان طی سه سال گذشته از فعال کردن مکانیسم ماشه خودداری کرده‌اند. دولت بایدن نیز در این مدت در تلاش بوده تا آمریکا را که در سال ۲۰۱۸ با اقدام دولت ترامپ از برجام خارج شده بود، به این توافق بازگرداند.
این برداشت به وجود آمده است که دولت بایدن در مذاکرات احیای برجام در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ تصمیم گرفته بود تحریم‌های زمان ترامپ علیه جمهوری اسلامی را به طور کامل اعمال نکند. همین رویکرد این امکان را به جمهوری اسلامی داد تا با روش‌های غیرقانونی صادرات نفت خود را به چین افزایش دهد، به طوری که صادرات نفت ایران در اواسط سال ۲۰۲۰ تا اواخر سال ۲۰۲۳ چهار برابر شد و در مقطعی به یک و نیم میلیون بشکه در روز رسید.
واشینگتن و متحدانش در این مدت می‌توانستند بدون توسل به مکانیسم ماشه نیز تحریم‌ها را علیه جمهوری اسلامی تشدید کنند. قدرت‌های اروپایی می‌توانستند به نظام کنونی تحریم‌های آمریکا بپیوندند که اشخاص سوم را از خرید نفت ایران منع می‌کند و روابط بانکی بین‌المللی جمهوری اسلامی را محدودتر می‌کند. درنتیجه خودداری کشورهای اروپا از چنین اقدام‌هایی، استفاده از یورو به جای دلار، برای جمهوری اسلامی راحت‌تر شده است.
کشورهای اروپایی همچنین می‌توانستند برای محدود کردن توان جمهوری اسلامی در استفاده از یورو، تحریم‌هایی را علیه بانک‌های طرف ثالث اعمال کنند.
احتمال تغییر سیاست دولت بایدن در ارتباط با ایران پس از انتشار گزارش‌هایی مطرح شده که بر اساس آنها آمریکا یک هفته پیش از انفجارهای ۱۳ دی در کرمان که به کشته شدن حدود ۱۰۰ نفر منجر شد، به جمهوری اسلامی درباره حمله احتمالی داعش هشدار داده بود.
با وجود این هشدار آمریکا، جمهوری اسلامی در این مورد اقدامی نکرد و اجازه داد هزاران نفر برای سالگرد قاسم سلیمانی در محل حمله جمع شوند. مقام‌های جمهوری اسلامی در عین حال آمریکا و اسرائیل را مسئول این حمله خواندند و تاکید کردند آمریکا داعش را ایجاد کرده است.
ساعاتی پس از حمله ۱۵ مهر حماس به اسرائیل که به کشته شدن بیش از هزار و ۱۰۰ نفر و گروگان گرفتن ۲۵۰ نفر منجر شد، جمهوری اسلامی در ایران جشن‌های خیابانی به راه انداخت. حکومت ایران که حماس را مسلح کرده و آموزش داده، به حمایت علنی از این گروه ادامه می‌دهد.
علاوه بر این، گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه، از جمله گروه‌های مسلح شیعه در عراق و سوریه، حزب‌الله لبنان و حوثی‌های یمن نیز منافع آمریکا و اسرائیل در منطقه را هدف قرار داده‌اند. تنها در عراق و سوریه، شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی بیش از ۱۵۰ حمله راکتی و پهپادی علیه نیروهای آمریکایی انجام داده‌اند.
در این میان، تحول جدی‌تری که رخ داده، استفاده حوثی‌ها از کنترل خود بر سواحل گسترده یمن برای هدف قرار دادن خطوط کشتیرانی تجاری بین‌المللی در دریای سرخ است. پس از آنکه علی خامنه‌ای از کشورهای اسلامی خواست اسرائیل را محاصره اقتصادی کنند، حمله‌های حوثی‌ها در اواسط ماه نوامبر آغاز شد.
آمریکا و بریتانیا اخیرا علیه مواضع حوثی‌ها حمله‌های تلافی‌جویانه‌ای را آغاز کرده‌اند، اما حمله‌های این گروه به خطوط کشتیرانی همچنان به صورت روزانه ادامه دارد.