ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به بیانیه مشترک اخیر کشورهای عربی و روسیه درباره جزایر سهگانه در خلیج فارس گفت ادعاهای مندرج در این بیانیه به منزله اقدام علیه تمامیت ارضی ایران تلقی میشود و مفاد آن از نظر جمهوری اسلامی مردود و غیرقابل قبول است.
کنعانی روز دوشنبه چهارم دیماه در نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره بیانیه نشست مراکش، این اقدام را به منزله نقض حقوق پذیرفتهشده بینالمللی و منشور ملل متحد مبنی بر احترام به حاکمیت و تمامیت سرزمینی دولتها و کشورها دانست و گفت: «در ارتباط با تمامیت ارضی کشورمان با هیچ طرفی تعارف نداریم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی افرود در این ارتباط اعتراض خود را با صریحترین و شفافترین عبارات به مقامات عالی فدراسیون روسیه اعلام کرده و درباره حاکمیت و تمامیت ارضی خود با هیچ طرفی مسامحه نمیکنیم.
در جریان نشست مشترک روسیه و کشورهای عربی که در روز چهارشنبه ۲۹ آذر در مراکش و بدون حضور الجزایر که از متحدان روسیه در شمال آفریقا به شمار میرود، برگزار شد، بیانیهای صادر شد که بار دیگر از مواضع ابوظبی درباره جزایر سهگانه تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی حمایت میکرد.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، به نمایندگی از این کشور در این نشست حضور یافته بود.
کنعانی روز پنجشنبه ۳۰ آذر در واکنش به بخشی از بیانیه ششمین نشست مجمع همکاری عرب و روسیه در مراکش، بخش مربوط به جزایر سهگانه مورد مناقشه میان ایران و امارات متحده عربی را «بیاساس و مردود» دانست و آن را محکوم کرده بود.
او گفته بود جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک واقع در آبهای خلیج فارس، تعلق ابدی به ایران داشته و جزء جدایی ناپذیر سرزمینی ایران است.
پس از آن محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی به مسکو هشدار داد و در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «روسیه باید مراقب سوءاستفاده غرب از اشتباهاتش باشد.»
حسین شریعتمداری نماینده رهبر جمهوری اسلامی در موسسه کیهان و مدیرمسئول این روزنامه، روز شنبه دوم دی در یادداشتی با عنوان «آقای لاوروف خطای شما بوی خیانت میدهد!»، به همراهی مسکو با کشورهای عربی در زمینه مناقشه جزایر سهگانه اعتراض کرد.
شریعتمداری نوشت که از کشورهای عربی حاضر در این نشست «انتظاری نمیرود ولی دولت روسیه باید پاسخگوی اقدام پلشت و غیرقانونی خود علیه جمهوری اسلامی ایران باشد.»
امارات متحده عربی از سال ۱۳۷۱ خواهان ارجاع این موضوع به دیوان بینالمللی لاهه است.
ایران در مقابل، با طرح این نکته که مساله حاکمیت بر جزایر به طور قطعی و دائمی در سال ۱۹۷۱ تعیین شده است این درخواست را رد کرده و تنها برای مذاکره «برای رفع سوءتفاهم» اعلام آمادگی کرده است.
روسیه و شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس در تابستان امسال نیز در نشست مشترک خود در مسکو با صدور بیانیه مشترکی خواستار «ارجاع پرونده جزایر سهگانه به دیوان بینالمللی دادگستری به منظور حل و فصل این مساله مطابق با مشروعیت بینالمللی» شده بودند.
در آن زمان، وزارت خارجه ایران سفیر روسیه را احضار و اعتراض خود درباره موضوع جزایر سهگانه را به او ابلاغ کرد.
در روزهای اخیر علیاکبر ولایتی مشاور رهبر جمهوری اسلامی و حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران نیز به حمایت دوباره روسیه از امارات در قبال مناقشه جزایر سهگانه واکنش نشان دادند.
خشم مقامهای جمهوری اسلامی از این حمایت در حالی است که تهران در سالهای اخیر روابط نزدیکی با مسکو داشته و از تهاجم روسیه به اوکراین با ارسال پهپادهای شاهد حمایت کرده است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه سابق جمهوری اسلامی در آبان ماه با اشاره به حمله روسیه به اوکراین، گفته بود: «در اوکراین از روسیه رودست خوردیم. هم پهپادها را گرفتند و هم خودشان لو دادند که دلایل بسیار وحشتناکی در محاسبات توازن هستهای دارد. برای آنها دقیق بود و برای ما خطرناک.»
او در سال ۱۴۰۰ و در یک فایل صوتی افشاشده که ایران اینترنشنال آن را منتشر کرد روسیه را به تلاش برای شکل نگرفتن برجام و به هم خوردن این توافق متهم کرده بود.