آلودگی هوای کلان‌شهرهای ایران ادامه دارد و از روز چهارشنبه هشت آذر تا اواسط هفته آینده بار دیگر غلظت آلاینده‌ها افزایش می‌یابد. روزنامه شرق در گزارشی با عنوان داستان تکراری اصرار و انکار مازوت‌سوزی در تهران، به اظهارات ضد و نقیض مسوولان درباره این ماجرا پرداخت.
مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا پیش‌بینی کرد از امروز تا اواسط آذر غلظت آلاینده‌های جوی در شهرهای صنعتی تهران، کرج، اراک، اصفهان و تبریز افزایش و کیفیت هوا کاهش پیدا کند.
بر اساس پیش‌بینی‌ها، «پایداری جو و سکون نسبی هوا» آلودگی هوای این پنج شهر را در پی خواهد داشت.
با رسیدن فصل سرما، آلودگی هوا در ایران همچون سال‌های گذشته شدت گرفته است و طی هفته‌های اخیر شماری از شهرها وضعیتی بحرانی و خطرناک را پشت سر گذاشتند.
مقامات، آلاینده‌های ناشی از دودکش کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی، دودکش وسایل نقلیه و گاز ناشی از سوخت‌های فسیلی را دلایل آلودگی در تهران معرفی می‌کنند.
مازوت‌سوزی یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا در برخی کلان‌شهرها مانند تهران است که طی چند سال اخیر بارها از سوی مسوولان مختلف تایید و تکذیب شده است.
اعتماد به تازگی در گزارشی نوشت که روزهای پاک سال ۱۴۰۱ در تهران تنها دو روز بوده و طبق بررسی آماری در سال‌های گذشته، تعداد روزهای پاک روندی کاهشی داشته است.
این گزارش همچنین از مراجعه دو برابری ساکنان تهران به اورژانس در هوای آلوده پایتخت خبر داده و نوشته بود بروز علایمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، سر‌درد و سرگیجه از یک تا ۲۷ آبان افزایشی چشم‌گیر داشته است.
مازوت‌سوزی در تهران
شرق روز چهارشنبه هشتم آذر در گزارشی به داستان تکراری تایید و تکذیب مازوت‌سوزی پرداخت و نوشت که در جلسه روز هفت آذر شورای شهر تهران، دو عضو شورا از مازوت‌سوزی در پایتخت خبر دادند.
سوده نجفی، عضو هیات رییسه شورای شهر تهران احتمال مازوت‌سوزی در تهران را مطرح کرد و گفت شهروندان بدانند یکی از دلایل آلودگی هوای شهر تهران در شش ماه دوم سال، مازوت‌سوزی و موارد این گونه است.
علی سلاجقه، رییس سازمان حفاظت از محیط زیست هفته گذشته در مصاحبه‌ای گفته بود: «نمی‌توانم قول بدهم در زمستان مازوت‌سوزی نداشته باشیم.»
به گفته نجفی، این اظهار نظر نشان‌دهنده مازوت‌سوزی و به تبع آن آلودگی هواست.
مهدی پیرهادی، رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران در جلسه روز سه‌شنبه شورا به نقل از یک مقام آگاه و «طراز اول» که نامی از او نبرد، گفت: «مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های اطراف تهران نیز انجام می‌شود.»
مهدی چمران، رییس شورای شهر در واکنش مازوت‌سوزی را تکذیب کرد و خطاب به پیرهادی گفت امیدوار است آن مقام مسوول «درست نگفته باشد».
او به اعلام‌های رسمی استناد کرد که گفته شده سیستم سوخت مازوت در تهران پلمب شده است اما شاید در دیگر نقاط ایران مازوت‌سوزی همچنان ادامه داشته باشد.
مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم، بهمن سال گذشته مازوت‌سوزی در ۱۴ نیروگاه بخاری کشور شامل نیروگاه طوس در خراسان رضوی، مفتح در همدان، سهند بناب در آذربایجان شرقی، ایرانشهر در سیستان و بلوچستان، منتظری در اصفهان، منتظر قائم در البرز و رجایی در قزوین و هرمزگان را تایید کرد.
سوزانده شدن مازوت باعث تولید گوگرد می‌شود و آلودگی ناشی از دی اکسید گوگرد، عوارض پرشماری مانند تنگ شدن راه‌های تنفسی، آسم، اسپاسم برونش‌ها، سرفه شدید، سوزش چشم و مجاری تنفسی، کاهش کارایی تنفسی، کم شدن عمق تنفسی، تشدید عوارض قلبی و عروقی و تنفسی، تاثیرات روانی و گوارشی به همراه دارد.
بر اساس آخرین آمارها، با وجود این مخاطرات، بیش از ۸۰ درصد نیروگاه‌های بخار در ایران مازوت می‌سوزانند.
گوگرد، خطرناک‌تر از مازوت
رییس شورای شهر تهران استفاده از گازوئیل در اتوبوس‌ها را خطرناک‌تر از مازوت دانست و گفت حداکثر گازوئیل استاندارد ۵۰ پی‌پی‌ام است اما گازوئیل مورد استفاده اتوبوس‌های تهران و دیگر شهرهای ایران در حد «پنج هزار پی‌پی‌ام» است که تصفیه را بسیار مشکل می‌کند.
شرق در گزارش خود یادآور شد گازوئیل مورد استفاده کارخانه‌ها، مقدار گوگرد بیشتری نسبت به اتوبوس‌ها دارد و حتی میزان آن به هفت هزار پی‌پی‌ام نیز می‌رسد.
بر همین اساس، به نظر می‌رسد عامل افزایش گوگرد در هوا که منجر به این سطح از آلودگی شده، مربوط به مشکلات جانبی گازوئیل مانند کیفیت آن است.
بهمن سال گذشته روزنامه اعتماد گزارش کرده بود غلظت دی‌اكسید گوگرد در هوای تهران ناشی از سوزاندن مازوت، در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۹۸ بیش از ۳۲ درصد افزایش یافته است.
به گفته شرق، بهره‌گیری از سوخت‌های بی‌کیفیت و به‌کارگیری وسایل نقلیه فرسوده و وجود تعداد زیادی کارخانه صنعتی در مجاورت محدوده شهر تهران که بسیاری‌شان از سوخت‌های سنگین فسیلی برای ماشین‌آلات خود استفاده می‌کنند منجر به افزایش سطح آلودگی هوای پایتخت در تمام طول سال شده است.
بر اثر این آلاینده‌ها و تبعاتش، هر سال بیش از ۲۰ هزار ایرانی جان خود را از دست می‌دهند.