نمایندگان آمریکا و اتحادیه اروپا در نشست شورای حکام آژانس انرژی اتمی از تهران خواستند همه برنامه تولید غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم خود را متوقف کند. یک دیپلمات اروپایی به ایراناینترنشنال گفت جو حاکم بر این نشست درباره ایران انتقادی است.
این دیپلمات اروپایی در پاسخ به خبرنگار ایراناینترنشال درباره بررسی برنامه هستهای جمهوری اسلامی در شورای حکام گفت: «در این نشست بسیاری از اعضا با توجه به گزارش مدیر کل نسبت به اقدامات ایران موضع انتقادی دارند.»
او درباره تصمیم احتمالی شورای حکام درباره ایران نیز گفت: «به نظر نمیرسد در این مرحله قطعنامهای صادر شود اما به احتمال زیاد کشورها به صورت مستقل قطعنامه صادر خواهند کرد.»
پیشتر نماینده ایالات متحده آمریکا در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی و نماینده اتحادیه اروپا در این نشست روز پنجشنبه دوم آذر ضمن انتقاد از توسعه برنامه هستهای جمهوری اسلامی خواستار آن شدند که تهران همه برنامه تولید غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم خود را متوقف کند.
در بیانیه لورا هولگیت، نماینده آمریکا آمده بود هیچ کشوری که عضو معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای است اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده تولید نمیکند چرا که به طور منطقی کاربرد صلحآمیز و غیرنظامی ندارد.
نماینده آمریکا با ارجاع به گزارش رافائل گروسی تاکید کرد: «همانطور که گزارش مدیرکل آژانس روشن میکند، ایران به توسعه برنامه هستهای خود از جمله با نصب سانتریفیوژهای پیشرفتهتر و انباشت اورانیوم بسیار غنیشده که هیچ هدف صلحآمیز معتبری برای آن ندارد، ادامه میدهد.»
او با تاکید بر اینکه جامعه بینالمللی بر تعهدات پادمانی ایران متمرکز است، تصریح کرد: «به همین منظور ایالات متحده یک میلیون یورو بودجه خارج از بودجه خود، برای کمک به آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نظر میگیرد تا فعالیتهای راستیآزمایی و نظارت خود را برای سال آینده در ایران انجام بدهد.»
روز چهارشنبه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نشست خبری خود در حاشیه جلسه شورای حکام آژانس به ایراناینترنشنال گفت که تهران به بسیاری از جنبههای مربوط به تعهدات خود در برجام عمل نمیکند.
به گفته گروسی، اجرایی نشدن تعهدات ایران برای آژانس محدودیت ایجاد کرده است.
بر پایه گزارش گروسی، نماینده آمریکا در نشست شورای حکام آژانس بار دیگر از ایران خواست تمام تولید اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد را متوقف کند.
بر اساس تاکید آمریکا، جمهوری اسلامی از اوایل سال ۲۰۲۱، قطعات پیشرفته سانتریفیوژ را تولید کرده و غنیسازی اورانیوم و تولید آب سنگین را بدون ارائه دادههای نظارتی یا سوابق مربوطه به آژانس ادامه داده است.
نماینده آمریکا با استناد به گزارش گروسی افزود که ایجاد یک خط پایه راستیآزمایی جدید برای این فعالیتها چالشهای بزرگی را به همراه خواهد داشت.
آمریکا همچنین از ایران خواست در ارائه تمام دادههای مرتبط به طور کامل با آژانس همکاری کند: «واشینگتن مشتاقانه منتظر گزارشهای بیشتر مدیرکل درباره این موضوعات است.»
نماینده اتحادیه اروپا در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در بیانیهای تصریح کرد: «اقدامات هستهای ایران هیچ توجیه غیرنظامیای ندارد و ادامه آن خطر اشاعه هستهای را به دنبال دارد.»
در این بیانیه از شتاب برنامه هستهای ایران به شدت ابراز نگرانی و صادر نشدن ویزا برای بازرسان آژانس به شدت محکوم شده است.
اتحادیه اروپا از ایران خواست به سوالات پادمانی آژانس درباره تاسیسات هستهای تورقوز آباد و ورامین پاسخ بدهد.
نماینده اتحادیه اروپا در بیانیه خود به هنگام بررسی برنامه هستهای ایران و انطباق آن با معاهده عدم اشاعه هستهای تصریح کرد: «اروپا از عدم حل و فصل مسایل پادمانی بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نگران است.»
در این بیانیه، اتحادیه اروپا تصریح کرده است کار فنی بازرسان آژانس مشمول تفسیرهای سیاسی مقامهای جمهوری اسلامی نمیشود و از تهران خواسته شده است اجرای پروتکل الحاقی را از سر بگیرد.
گروسی در گزارش تازه خود اخراج تعدادی از «بازرسان باتجربه» آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران را به شدت محکوم کرد و گفت این اقدام جمهوری اسلامی «بیسابقه» و مخالف روح همکاریای است که برای اجرای موافقتنامه جامع پادمان به آن نیاز است.
جمهوری اسلامی روز ۲۶ شهریور ماه مجوز فعالیت هشت بازرس آژانس در ایران را با تابعیت فرانسوی و آلمانی لغو کرد.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی با دفاع از تصمیم تهران گفت دلیل این اقدام، سیاسیکاری این بازرسان بوده است.
در بیانیه نماینده اتحادیه اروپا در نشست شورای حکام آژانس از تهران خواسته شده است پروتکل الحاقی را اجرا و به تعهدات خود ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بازگردد.
پیش از این و در اولین روز نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین، پایتخت اتریش، سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا از جمهوری اسلامی خواستند با آژانس همکاری کند.
این کشورهای اروپایی عضو برجام در بیانیه خود ضمن تاکید بر لزوم «خودداری ایران از تشدید برنامه هستهای» تصریح کردند: «انتظار میرود تهران برای احیای کامل سطح همکاریهای توافق شده با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به منظور راستیآزمایی و نظارت موثر [بر برنامه هستهای جمهوری اسلامی] اقداماتی سریع و معنادار انجام دهد.»
پیش از این و در روز ۲۵ آبان، خبرگزاری رویترز نوشت گزارشهای محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهند ایران به اندازه کافی اورانیوم غنیشده تا خلوص ۶۰ درصد برای سه بمب اتمی در اختیار دارد و هنوز هم در مورد مسایل کلیدی با آژانس همکاری نمیکند.
طبق یکی از دو گزارشی که رویترز مشاهده کرده، ذخایر اورانیوم تا ۶۰ درصد غنیشده ایران از آخرین گزارش در ۱۳ شهریور به ۱۲۸/۳ کیلوگرم افزایش یافته است. این میزان بیش از سه برابر ۴۲ کیلوگرمی است که طبق تعریف آژانس در صورت غنیسازی بیشتر، از نظر تئوریک برای تولید یک بمب هستهای کافی است.