روزهای پایانی تابستان برابر با سالگرد قتل تعداد زیادی از کشتهشدگان خیزش انقلابی است. در دو روز ۳۰ و ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ دستکم ۸۳ شهروند در سراسر ایران به دست نیروهای امنیتی کشته شدند. ۲۹ شهریور نیز سالگرد قتل نیکا شاکرمی، نوجوان ۱۶ سالهای است که تبدیل به یکی از نمادهای جنبش شد.
جمهوری اسلامی علاوه بر کشتن صدها شهروند و بازداشت هزاران معترض در جریان خیزش انقلابی، خانوادههای دادخواه را نیز در طول یک سال گذشته تحت فشار شدیدی قرار داده است.
شماری از خانوادههای کشتهشدگان جنبش «زن، زندگی، آزادی» در ماههای گذشته احضار، بازداشت و محاکمه شدهاند و از سوی دیگر، به آنها اجازه سوگواری و برپایی مراسم بر سر مزار عزیزانشان داده نشده است.
آیدا شاکرمی، خواهر نیکا، با اشاره به این تهدید و فشار در اینستاگرامش نوشت که از هفته گذشته جو امنیتی در اطراف مزار خواهرش تشدید شده است.
او یادآوری کرد شماری از ایرانیان که قصد شرکت در مراسم سالگرد خواهرش را داشتهاند احضار، بازداشت و تهدید شدهاند.
به گفته آیدا شاکرمی همچنین افرادی ناشناس آنان را تهدید کردند که اگر بر مزار نیکا بروند مادرش (نسرین شاکرمی) دستگیر میشود و برای همین بهتر است «به فکر امنیت من که تنها دخترش هستم باشد».
او همچنین خبر داد در نهایت وزارت اطلاعات اجازه داده تا مراسم سالگرد نیکا در روز پنجشنبه ۳۰ شهریور برگزار شود؛ به شرط آنکه خشونتی رخ ندهد.
خواهر نیکا شاکرمی خاطرنشان کرد ماموران امنیتی در حالی این درخواست را کردهاند که خودشان در مراسم خاکسپاری و چهلم این معترض ۱۶ ساله علیه مردم خشونت به خرج دادند.
نیکا شاکرمی نقشی فعال و پیشرو در جریان خیزش انقلابی داشت و در تصاویری که از حضور او در تجمعهای اعتراضی پخش شده، مشغول سوزاندن روسری یا روی سطلهای زباله در حال شعار دادن بود.
او در آخرین تماس با دوست خود گفته بود ماموران در بلوار کشاورز تهران به دنبالش هستند و پس از آن مفقود شد.
پیکر نیکا که گفته میشود تحت شکنجه، ضرب و شتم و تجاوز ماموران امنیتی قرار گرفته، ۱۰ روز بعد از سوی خانوادهاش شناسایی شد.
پس از خبری شدن این موضوع، ماموران حکومت پیکر او را از غسالخانه خرمآباد ربودند و مخفیانه در آرامگاه حیاتالغیب روستای ویسیان در لرستان دفن کردند.
در یک سال گذشته ویدیوهای متعددی از نیکا شاکرمی در زندگی روزمره و حین اعتراض و شرکت در تجمعهای خیابانی منتشر شد که او را تبدیل به یکی از نمادهای جنبش «زن، زندگی، آزادی» کرد.
در آستانه مراسم سالگرد این نوجوان کشتهشده، گروهی از شهروندان تصویر او را روی دیوارهای شهر با اسپری و شابلون ترسیم کردند.
اما ایرانیان ساکن آلمان نیز در شهر فرانکفورت یاد نیکا شاکرمی را با روشن کردن شمع گرامی داشتند.
علاوه بر نیکا، در روزهای ابتدایی خیزش انقلابی شمار دیگری از ایرانیان معترض نیز با حمله ماموران امنیتی کشته شدند و بر اساس اطلاعیه خانوادههایشان قرار است مراسم سالگردی برای آنان برگزار شود.
خانواده عباس میرموسوی که روز ۳۰ شهریور ۱۴۰۱ با شلیک ماموران حکومتی به سرش در شهر لنگرود کشته شد، با انتشار اعلامیهای از برگزاری مراسم سالگرد او در روز پنجشنبه در مسجد «ابوالفضل عباس» روستای پایین محله حسنعلیده لاهیجان خبر دادند.
نرگس شهپرنیا، خواهر رضا شهپرنیا، معترضی که در خیزش انقلابی در کرمانشاه بر اثر اصابت بیش از ۱۰۰ گلوله ساچمهای کشته شد نیز در اینستاگرام به سالگرد کشته شدن برادرش اشاره کرد و نوشت خاطره کشته شدن رضا شهپرنیا هر روز مانند «واقعیتی دردآور» برای او تکرار میشود.
پیشتر سازمان حقوق بشر ایران با ارائه جدول زمانی از قربانیان خیزش انقلابی، یادآور شده بود که بیشترین کشتهشدهها علاوه بر جمعه خونین زاهدان در هشتم مهر، مربوط به ۳۰ و ۳۱ شهریور است.
در این دو روز، قتل حکومتی به ترتیب ۶۳ و ۲۰ نفر گزارش شده است.
حنانه کیا، عرفان خزایی، سیاوش محمودی، حدیث نجفی، غزاله چلابی، عرفان رضایی، محمدحسین ترکمان، بهنام لایقپور و ... از جمله دهها شهروندی هستند که در این دو روز کشته شدند.
تاکنون هویت دستکم ۵۵۱ معترض از جمله ۶۸ کودک کشته شده در جریان اعتراضات سال گذشته مشخص شده است.
علاوه بر آن، دستکم ۲۲ تن از معترضان شامل چهار کودک نیز با مرگهایی مشکوک یا خودکشی جان خود را از دست دادهاند.