هم‌زمان با موج اخراج اساتید منتقد از دانشگاه‌ها و حبس معلمان، بی‌سوادی چشمگیر جمعیت ایران و ترک تحصیل دانش‌آموزان، جمهوری اسلامی کرسی‌های تدریس در مهم‌ترین دانشگاه‌های کشور را به مداحان و چهره‌های افراطی سپرده و در حال جایگزین کردن معلمان با هزاران آخوند حکومتی است.
به گزارش مجتبا پورمحسن، عضو هیات تحریریه ایران‌اینترنشنال، جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر تحصیل را به کالایی گران تبدیل کرده و وزارت‌خانه‌های علوم، آموزش و پرورش و بهداشت و درمان، به عنوان بازوهای اجرایی حکومت در حوزه آموزش، در حال پاکسازی مدارس و دانشگاه‌ها از معلمان و اساتید خلاق و کاردان هستند.
در حالی که هر روز به فهرست اساتید اخراج شده دانشگاه‌ها اضافه می‌شود، سعید حدادیان، از مداحان محبوب خامنه‌ای، قرار است در مقطع کارشناسی ارشد در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران تدریس کند و امیر حسین ثابتی، مجری تندرو شبکه افق و حامی جریان جبهه پایداری نیز در دانشگاه صنعتی شریف کرسی تدریس خواهد گرفت.
این در حالی است که در آخرین گزارش از پاکسازی اساتید، مهام میقانی، استاد دانشکده هنرهای نمایشی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران، و سارا ملکان، استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه امیرکبیر، اخراج شده‌اند.
بر اساس گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری، مهام میقانی سال گذشته دراعتراض به بازداشت دانشجویان کلاس‌های درس خود را متوقف کرده بود و سارا ملکان نیز منتقد امنیتی‌سازی دانشگاه امیرکبیر بود.
دو ماه پس از آنکه محمد مهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، روز ۶ تیر، در یک سخنرانی گفت که «بی‌سوادی تقریبا در کشور ریشه‌کن شده»،یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش پیشین دولت رئیسی، در برنامه‌ای تلویزیونی فاش کرد که نزدیک به ۹ میلیون نفر ایرانی بی‌سواد هستند.
بر اساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی تحلیل آمار و اطلاعات، اکو ایران، در حال حاضر نرخ بی‌سوادی در کشور ۱۲ درصد است. طبق این آمار، میزان بی‌سوادی در تهران شش‌درصد و در استان کردستان سه برابر آن، یعنی ۱۸ درصد است.
طبق تحلیل اکو ایران از این آمار، نرخ بی‌سوادی با میزان درآمد نسبتی مستقیم دارد و در استان‌هایی که در آنها خانواده‌ها درآمد بیشتری دارند، نرخ باسوادی بالاتر است.
از سوی دیگر، در حالی که علی خامنه‌ای بارها وعده داده که جمهوری اسلامی به قدرت اول منطقه تبدیل می‌شود، نرخ بی‌سوادی در ایران نسبت به بسیاری از کشورهای منطقه بیشتر شده است.
در شرایطی که میزان باسوادی در ایران ۸۹ درصد است، مردم کشورهای ارمنستان، آذربایجان، ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان و گرجستان صد در صد با سواد هستند. همچنین نرخ باسوادی در عربستان سعودی، امارات و اردن ۹۸ درصد، ترکیه ۹۷ درصد، عمان و کویت ۹۶ درصد و در قطر ۹۳ درصد است.
در همین حال، بر اساس آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، ۲۷۹ هزار دانش‌آموز در سال ۱۴۰۰ ترک تحصیل کردند.
مجلس جمهوری اسلامی تایید کرده که در فاصله سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹، بیش از چهار میلیون و ۹۰ هزار نفر از تحصیل بازمانده‌اند و آموزش و پروش تنها توانسته کمتر از چهار و نیم درصد از این افراد را برای ادامه تحصیل جذب کند.
آمار مجلس نشان می‌دهد بیشترین آمار بازماندگان از تحصیل متعلق به سیستان و بلوچستان است که بسیاری از شهروندانش یا به مدرسه دسترسی ندارند و یا در مدارس کپری درس می‌خوانند. تنها در سال گذشته، ۱۸ درصد از جمعیت دانش‌آموزی این استان از تحصیل بازمانده‌اند.
در اوایل شهریور ماه امسال، مجتبی هاشمی، مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش‌وپرورش گفت که با اتمام مهلت ثبت‌نام، ۲۷ درصد کلاس اولی‌ها هنوز ثبت‌نام نکرده‌اند که این آمار افزایشی چهاردرصدی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد.
طبق اعلام وزارت آموزش‌وپرورش، سال گذشته پنج درصد از کلاس دومی‌ها، شش درصد از کلاس چهارمی‌ها، چهار درصد از کلاس پنجمی‌ها و حدود چهار درصد از کلاس ششمی‌ها نیز برای ادامه تحصیل ثبت‌نام نکردند.
طبق همین آمار، در سال ۱۴۰۱، حدود ۳۰ درصد دانش‌آموزان دبیرستانی ترک تحصیل کردند و ۲۰ درصد دختران ۱۵ تا ۱۸ سال نیز به دلیل ازدواج، مدرسه را رها کردند.
در حالی که علی خامنه‌ای در دیدار امسال خود با «معلمان» بر لزوم پیوند مدرسه و مسجد تاکید کرد، نقش پررنگ دانش‌آموزان در خیزش انقلابی برای حکومت به بحرانی بزرگ تبدیل شده است.
بهمن ماه گذشته، معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش از اجرای طرحی موسوم به «امین» خبر داد که به موجب آن ۱۵ هزار آخوند با هدف تاثیرگذاری بر دانش‌آموزان به مدرسه‌ها اعزام می‌شوند.
در آذر ماه ۱۴۰۱، وزیر وقت آموزش و پرورش از حوزه علمیه برای تغییر باورهای دانش‌آموزان تقاضای کمک کرد. اندکی بعد، رییس سازمان مدارس غیردولتی این وزارت‌خانه، از تاسیس مدارس غیردولتی مبتنی بر حوزه علمیه خبر داد که هدفش تربیت «دانش‌آموزان تراز انقلاب اسلامی» است.
سال گذشته، آموزش و پرورش سه هزار آخوند را تحت عنوان معلم جذب کرد و قرار است این برنامه به صورت گسترده‌تری ادامه پیدا کند.
روند موجود در حالی ادامه دارد که بسیاری از معلمان به دلیل پیگیری مطالبات صنفی در زندان هستند و تعداد فزاینده‌ای از اساتید دانشگاه‌ها نیز در پی حمایتشان از دانشجویان معترض در جریان خیزش انقلابی از سمت خود برکنار شده‌اند.