یوسف نوری، وزیر سابق آموزش و پرورش با استناد به نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ گفت هشت میلیون و ۷۹۵ هزار فرد «بیسواد مطلق» در کشور وجود دارد. در حالی که حدود یکدهم جمعیت ایران توان خواندن و نوشتن ندارند، مجلس پیشنهاد انحلال سازمان نهضت سوادآموزی را در برنامه هفتم توسعه مطرح کرده است.
نوری با حضور در شبکه آموزش صداوسیمای جمهوری اسلامی، با استناد به دادههای مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ که بر اساس خوداظهاری افراد تهیه شده است، گفت که طبق سرشماری هفت سال پیش، هشت میلیون و ۷۹۵ هزار شهروند در ایران، بیسواد مطلق هستند.
به گفته وزیر سابق و آموزش و پرورش این آمار مربوط به افراد بالای شش سالی است که حتی خواندن و نوشتن هم بلد نیستند.
او درباره آمار بیسوادی مطلق در سال ۱۴۰۲ هم تخمین زد که تعدادی در «همین حدود» از توانایی خواندن و نوشتن بیبهره باشند.
تاکید نوری بر بیسوادی مطلق حدود یکدهم جمعیت ایران در حالی است که کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی به تازگی بررسی مصوبهای را در لایحه برنامه هفتم توسعه در دستور کار خود قرار داده است مبنی بر انحلال سازمان نهضت سوادآموزی.
بر اساس این مصوبه، ماموریتهای نهضت سوادآموزی به معاونت ابتدایی وزارت آموزش و پرورش واگذار میشود.
حدود ۱۲ سال پیش نهضت سوادآموزی در آموزش و پرورش ادغام و تجمیع شد و قرار بود تا پایان برنامه پنجم توسعه، بیسوادی را ریشهکن کند که موفق به این کار نشد.
حیدر تورانی، استاد تمام مدیریت آموزشی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در گفتوگو با خبرگزاری ایسنا از نهضت سوادآموزی با عنوان طرحی شکستخورده یاد کرد و گفت که این سازمان در طول چهار دهه فعالیتش، تنها توانست ۹ میلیون نفر را در حد سوم ابتدایی آموزش بدهد.
از میان این تعداد هم به گفته او، فقط دو میلیون نفر توانستند خودشان را به پایان دوره ابتدایی برسانند که معنایش قرار گرفتن «هفت میلیون نفر در لبه خطر بیسوادی» است.
با این حال نوری معتقد است در دنیا آموزش بزرگسالان بهصورت مستقل اداره میشود چرا که جنس آموزش آنها، متفاوت از کودکان دوره ابتدایی است و «برای همین اگر برایش دفتر و دستک درست کنند، دچار مشکل میشود».
از سوی دیگر به گفته این مقام پیشین، بر اساس آخرین اطلاعات موجود، در کل کشور حدود ۸۲۰ هزار نفر «بازمانده از تحصیل» هستند و ۱۶۰ هزار و ۳۷۳ کودک نیز جذب «دوره ابتدایی» نشدهاند.