جمهوری اسلامی تاکید کرد نحوه هزینه کردن داراییهای مسدود شدهای که قرار است در ازای آزادی پنج زندانی آمریکایی به آنها دسترسی پیدا کند، با صلاحدید مقامهای حکومت مشخص خواهد شد. مقامها و چهرههای سیاسی مختلف در آمریکا با اعتراض به این توافق، آن را باجدهی به گروگانگیرها خواندند.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به توافق با آمریکا برای آزادی زندانیان آمریکایی در قبال آزادسازی ارزهای بلوکهشده اعلام کرد تهران «تضمین لازم را برای پایبندی آمریکا به تعهدات خود در این خصوص دریافت کرده است.»
این بیانیه افزود چگونگی بهرهبرداری از منابع و داراییهای مالی رفع توقیف شده در اختیار جمهوری اسلامی بوده و این منابع برای نیازهای مختلف کشور حسب تشخیص مراجع ذیصلاح هزینه خواهد شد.
این در حالی است که بر اساس خبری که روزنامه نیویورکتایمز منتشر کرد، قرار است در ازای خروج پنج زندانی آمریکایی از ایران، تهران برای «مقاصد بشردوستانه» به شش میلیارد دلار اموال بلوکه شده دسترسی پیدا کند.
ایرنا، خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی، نیز به نقل از یک «مقام آگاه» نوشت: «بر اساس توافق صورت گرفته، پنج نفر از زندانیان ایرانی در آمریکا و پنج نفر از زندانیان آمریکایی در ایران تبادل خواهند شد.»
ایرنا افزود: «شش میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی، بههمراه مقدار قابل توجهی از وجوه ایران در بانک تیبیآی عراق آزاد خواهد شد.»
از سوی دیگر، صفحه نورنیوز، وابسته به شورای امنیت ملی، در شبکه اجتماعی اکس با اشاره به توافق تبادل زندانیان نوشت: جمهوری اسلامی «ماههاست که بهدلایل بشردوستانه، گفتوگوهای غیرمستقیم» در این زمینه را آغاز کرده، اما «با رویکرد سیاسی آمریکا و گره زدن موضوعات غیرمرتبط بسیار طولانی شد، اما اکنون شرایط در حال تغییر است.»
در همین حال، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، انتقال این پنج شهروند آمریکایی به حبس خانگی را «گامی مثبت» خواند و در عین حال خاطرنشان کرد تحریمهای جمهوری اسلامی کاهش نخواهد یافت. او گفت واشینگتن به اعمال همه تحریمها علیه ایران ادامه خواهد داد.
بلینکن با اشاره به اینکه آزادی شهروندان آمریکایی یک بحث کاملا مجزا است، تاکید کرد ایالاتمتحده «با قاطعیت» به مقابله با فعالیتهای «بیثباتکننده» ایران در منطقه و فراتر از آن ادامه خواهد داد.
وزیر خارجه آمریکا همچنین گفت: به جز پنچ شهروند زندانی آمریکایی در ایران، از زندانی بودن شهروند آمریکایی دیگری در این کشور خبر نداریم.
از سوی دیگر، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در بیانیهای تایید کرد که سیامک نمازی، مراد طاهباز، عماد شرقی و دو زندانی دیگری که هویت آنها طبق خواست خودشان خصوصی میماند، از زندان به حبس خانگی منتقل شدهاند.
این بیانیه با تاکید بر تلاش واشینگتن برای بازگرداندن پنج شهروند آمریکایی زندانی در ایران به ایالات متحده، گفت مذاکرات برای آزادی نهایی آنها ادامه دارد. این بیانیه در عین حال به جزییات بیشتری اشاره نکرد.
دفتر نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز با استقبال از انتقال پنج شهروند آمریکا در ایران از زندان به حبس خانگی، تاکید کرد: «تا خروج آنها از ایران و پیوستن دوباره آنها به خانوادههایشان از پای نمینشینیم.»
رابرت مالی نیز در حساب خود در اکس نوشت: «انتقال پنج شهروند آمریکایی در ایران از زندان به حبس خانگی تنها گام اول است و هر یک روز که آنها از آزادی محروم هستند، زمان بسیار زیادی است. میدانم همکارانم تا بازگرداندن آنها به خانه از پای نمینشینند.»
با این حال این توافق با مخالفت مقامها و چهرههای سیاسی مختلف همراه شده است. تام کاتن، سناتور جمهوریخواه آمریکا در واکنش به توافق دولت بایدن با جمهوری اسلامی در بیانیهای اعلام کرد که آزادی زندانیان آمریکایی در قبال پرداخت شش میلیارد دلار «مماشات» است که «فقط موجب میشود آیتاللهها گروگانهای بیشتری بگیرند.»
این سناتور جمهوریخواه آمریکا اضافه کرد که اقدام جمهوری اسلامی علیه نیروهای آمریکایی، حمایت مالی از تروریسم و تسلیح روسیه زمانی تمام میشود که جو بایدن از «رقصیدن با ساز ایران» دست بردارد.
مسیح علینژاد نیز در اکس نوشت: دولت بایدن برای آزادی آمریکاییهایی که در ایران زندانی هستند، بهای سنگینی پرداخته و هیچ تضمینی نیست که آمریکاییهای دیگری نیز گروگان گرفته نشوند. بایدن باید درباره این توافق شفافسازی کند و به مردم آمریکا بگوید جمهوری اسلامی در این توافق چه دریافت کرده است.
او افزود: گروگانگیری شهروندان آمریکایی و اروپایی برای رهبران جمهوری اسلامی به یک کسبوکار تبدیل شده است. ارائه میلیاردها دلار به گروگانگیرها، این پیام را به آنها میدهد که از این به بعد آزادند آمریکاییها را بدون مجازات گروگان بگیرند.
علینژاد گفت: «آمریکا به جای دادن میلیاردها دلار به تروریستها، باید از متحدان خود بخواهد تا زمانی که همه زندانیان سیاسی آزاد نشدهاند، همگی روابط دیپلماتیک خود را با گروگانگیرها قطع کنند. جمهوری اسلامی تنها یک زبان میفهمد و آن هم زبان زور است.»
مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، نیز در اکس نوشت: «آزادسازی شش میلیارد دلار برای قصابهای تهران فقط در ازای انتقال گروگانهای آمریکایی از یک زندان به نوعی زندان دیگر، یک توافق وحشتناک است. ایران نباید از گروگانگیری آمریکاییها بهره ببرد.»
ژیو وانگ، زندانی پیشین آمریکا در ایران، نیز گفت: «من نمونه یک گروگان آمریکایی هستم که دولت ایالاتمتحده بدون باج دادن آزاد کرد. توافق وحشتناک بایدن، آمریکاییهای بیشتری را در معرض خطر قرار میدهد.»
مارک دوبوویتس، رییس بنیاد دفاع از دموکرسیها، نیز در اکس نوشت: «اگر مخالف ارائه شش میلیارد دلار به رژیم ایران برای تامین مالی جنگ آن علیه مردم ایران، آمریکا، اوکراین و اسرائیل هستید، شما حامی فشار بر این رژیم هستید. همان کاری که دولت قبلی آمریکا برای آزادی گروگانها با موفقیت انجام داد.»