روزنامه شرق با استناد به آمارهای رسمی منتشر شده در رسانهها، از قتل دستکم ۱۶۵ زن در ایران طی دو سال گذشته و از سوی مردان خانواده خود خبر داد و نوشت از خرداد ۱۴۰۰ تا خرداد امسال در هر چهار روز، بهطور میانگین یک زنکشی در کشور رخ داده است.
بر اساس گزارش شرق، تنها در سه ماه نخست امسال دستکم ۲۷ زن بنا بر دلایل مبتنی بر «ناموس» از سوی شوهر یا پدر خود به قتل رسیدهاند؛ البته این آماری است که «رسانهای شده» و به اعتقاد بسیاری از فعالان حقوق زنان در نقاط مختلف کشور، «زنکشیهای زیادی هم رخ میدهد که عامدانه خبری از آن به بیرون از منطقه مورد نظر مخابره نمیشود».
باوجود تصور کلی نسبت به اینکه زنکشیها در شهرها و روستاهای دورافتاده انجام میشود، بررسیهای «شرق» نشان میدهد که در دو سال گذشته و از میان ۱۶۵ زن به قتل رسیده، ۴۱ زن در استان تهران کشته شدهاند.
شرق در این گزارش با اتکا به صفحه حوادث هر روز روزنامههای ایران و اعتماد و خبرگزاریهای رکنا و ایمنا نوشت: «از خرداد ۱۴۰۰ تا پایان خرداد ۱۴۰۲بهطور میانگین هر چهار روز، یک زن در نقاط مختلف کشور به دست یکی از مردان خانوادهاش چون شوهر، پدر، برادر و در مواردی شوهر سابق، عمو، دایی، پدرشوهر و در موارد معدودی مردان دورتر خانواده به قتل رسیده است.»
حدود نیمی از قتلها با فراوانی ۸۷ مورد، با دلیل مبهم «اختلافات خانوادگی» رخ داده است.
عبارتی که به گفته فاطیما باباخانی، تسهیلگر و فعال حقوق زنان عموما برای «لاپوشانی قتلهای مبتنی بر ناموس» استفاده میشود.
باباخانی با اشاره به اینکه «عبارت مبهم اختلافات خانوادگی فریب بزرگی است که تلاش میکند قتلهای ناموسی و جنایات علیه زنان را تقلیل داده یا بیاهمیت جلوه دهد»، به شرق گفت: «وقتی آسیبها و جنایاتی مانند قتلهای ناموسی، تجاوز از سوی محارم، کودکآزاری و... در چارچوب و تحت عنوان اختلافات خانوادگی گنجانده میشوند، از شدت حساسیت عمومی و بازخورد اجتماعی نسبت به آنها کاسته میشود.»
بر اساس دادههای گزارش، از میان زنانی که در این دو سال به قتل رسیدهاند، ۱۰۸ نفرشان یعنی حدود ۶۵ درصد از مقتولان به دست شوهر خود، ۱۷نفر توسط برادر، ۱۳ زن از سوی پدر، ۹نفر به دست پسر خود و ۱۹تن دیگر هم با مشارکت سایر مردان خانواده مانند پدرشوهر، برادرشوهر و... کشته شدهاند.
همچنین برای ۳۸ مورد علت «ناموسی» ذکر شده، دلیل ۳۰زنکشی نامشخص بوده و ۱۰مورد از قتلها هم به دلیل «مسائل مالی» بوده است.
شرق در بررسی نحوه به قتل رسیدن این زنان هم نوشت که ۴۳ زن به «ضرب گلوله» اسلحه شکاری، کلت کمری و حتی کلاشنیکف، ۴۰ زن با «ضربات چاقو» و ۳۵ زن به دلیل «خفگی» با دست، روسری و ملافه کشته شدهاند.
از این آمار همچنین شش زن با «ریختن مستقیم بنزین روی آنها، آتشزدن ماشین یا خانهای که مقتول در آن بوده»، چهار زن با اصابت «ضربات متعدد چکش» و دو زن از طریق «هلدادن» کشته شدند.
دلایل «نامعمول» دیگری مانند «مثله شدن»، ضربات سنگ، پرتابشدن از ارتفاع و سنگ فرز هم عامل قتل ۳۰زن دیگر بوده است.
بر اساس این گزارش، از ۱۶۵زنکشی، ۱۱نفر از قاتلان پس از جنایت دست به «خودکشی» زدهاند.
شرق در گزارش خود تاکید کرده که این آمار صرفا مبتنی بر «زنکشی» به تعبیر صریح آن در رسانههای رسمی است و موارد متعدد «خودکشی» زنان که برخی از آنها به اجبار خانواده انجام شده و برخی برای فرار و خلاصی از خشونت خانگی، کودکهمسری و... مدنظر قرار نگرفته است.