شماری از کشورهای اروپایی و نیز همسایگان روسیه به شورش گروه شبهنظامی واگنر علیه دولت و پیشروی آن به سوی شهرهای استراتژیک این کشور واکنش نشان دادند. دولتهای غربی موضعی محتاطانه در قبال این جریان در پیش گرفته و کشورهای همسایه مرزهای مشترک خود را با روسیه بسته یا تقویت کردند.
واکنش کشورهای غربی به این شورش در حالی است که وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیهای درباره «استفاده» آنها از شورش واگنر برای «دستیابی به اهداف خودشان» هشدار داد.
این هشدار در حالی صادر شده که کشورهای غربی تاکنون با احتیاط و بدون موضعگیری صریح درباره این شورش اظهارنظر کردهاند؛ از جمله فرانسه که گفت کماکان بر موضع حمایت از اوکراین متمرکز خواهد ماند.
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان هم گفت که این کشور درباره تحولات روسیه «هیچ گزینهای برای اقدام ندارد».
او افزود: «هنوز نمیتوان گفت که این درگیری به یک جنگ واقعی قدرت بدل خواهد شد یا نه.»
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان نیز در توییتی نوشت: «ما از دیروز تحولات روسیه را از نزدیک رصد میکنیم و با شرکای بینالمللی خود در تماس نزدیک هستیم.»
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا هم درباره این درگیریها با موضعگیری مشابهی گفت: «ما با متحدان خود در تماس هستیم و به نظارت دقیق بر وضعیت در روسیه ادامه خواهیم داد.»
لهستان و بریتانیا اعلام کردند تحولات روسیه و اقدامات مسکو را زیر نظر دارند و قطر نیز درباره این وضعیت ابراز نگرانی کرد.
وزارت امور خارجه آمریکا اما اعلام کرد با متحدان و شرکای این کشور درباره شورش گروه واگنر در روسیه گفتوگو کرده است.
اما بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل خبر داد که عصر روز شنبه نشستی را با مقامهای دیپلماتیک و امنیتی اسرائیل درباره این شورش برگزار خواهد کرد.
جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در توییتی نوشت که مرکز واکنش به بحران اتحادیه اروپا برای پیگیری تحولات روسیه فعال شده است.
از سوی دیگر شماری از کشورهای همسایه روسیه، مرزهای خود را با این کشور مسدود کرده و تعدادی دیگر نیز حمایت خود را از ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه اعلام کردند.
رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه در گفتوگوی تلفنی با پوتین اعلام کرد کشورش برای ایفای نقش در پایان دادن به تنشها در روسیه آماده است.
پوتین همچنین با روسای جمهور ازبکستان و قزاقستان درباره درگیری گروه واگنر با دولت روسیه به صورت تلفنی گفتوگو کرد.
بلاروس هم گفت با روسیه متحد بوده و متحد «میماند» و خود را از حوادثی که در این کشور جاری است، جدا نمیداند.
کشورهای همسایه و هممرز روسیه مانند گرجستان، لتونی و استونی اما برای در امان ماندن از تبعات این شورش، مرزهای خود را با روسیه بسته یا امنیت آن را تقویت کردند.
وزیر امور خارجه لتونی در واکنش به این درگیریها گفت روسهایی را که به دلیل این شورش به لتونی بروند، نمیپذیرد.
کاجا کالاس، نخستوزیر استونی هم اعلام کرد با همتایان خود در لتونی، لیتوانیا و فنلاند در این زمینه از نزدیک گفتوگو کرده است.
تهران و مسکو، پیوند استراتژیک یا همراهی در باتلاق؟
جمهوری اسلامی ایران اما واکنش همدلانهتری با روسیه نشان داد و صراحتا از پوتین حمایت کرد.
سایت نورنیوز، نزدیک به شورای عالی امنیت ملی، سخنان رییسجمهوری روسیه مبنی بر عزم این کشور برای جلوگیری از جنگ داخلی را «نشاندهنده آگاهی پوتین از برنامه جدید غرب برای ایجاد جبهه جدیدی از درون روسیه توسط واگنر برای تضعیف انسجام ملی و به زانو درآوردن مسکو در جنگ اوکراین» دانست.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی هم رویداد اخیر روسیه را «موضوع داخلی این کشور» خواند و گفت که جمهوری اسلامی از «حاکمیت قانون در فدراسیون روسیه» حمایت میکند.
اما زیر نگاههای جهانی، درگیریها میان گروه واگنر و دولت روسیه ادامه دارد.
پاول کراشینینیکوف، نماینده دومای روسیه، خطاب به جنگجویان واگنر گفت که آنها با توجه به دستاوردهایشان در اوکراین، همچنان میتوانند تسلیحات را زمین بگذارند و عفو شوند.
اما یک ویدیوی منتشر شده در شبکههای اجتماعی، نیروهای نظامی واگنر را در روز شنبه در شهر روستوف روسیه نشان میدهد که مورد «استقبال گروهی از مردم این شهر» قرار گرفتهاند.
با تداوم پیشرویهای گروه واگنر، شهردار مسکو در بیانیهای وضعیت این شهر را «دشوار» خواند و از مردم خواست که از سفر به اطراف مسکو خودداری کنند.
پوتین نیز قانونی را امضا کرد که بر اساس آن اگر فردی حکومت نظامی را نقض کند، به مدت ۳۰ روز بازداشت خواهد شد.
از سوی دیگر، همزمان با حمله نیروهای گروه واگنر به منطقه لیپتسک در ۳۶۰ کیلومتری مسکو، نیروهای روسیه راههای منتهی به مسکو از جنوب را با موانع مسدود کردند.
صبح شنبه وزارت دفاع بریتانیا در گزارش روزانه خود اعلام کرده بود بخشی از نیروهای گروه واگنر به احتمال زیاد عازم مسکو هستند اما شواهد بسیار محدودی از درگیری بین آنها و نیروهای امنیتی روسیه وجود دارد و با هیچ مقاومت خاصی روبهرو نشدهاند.