در آستانه دهم سپتامبر، روز جهانی پیشگیری از خودکشی، یک استاد جامعهشناسی از رشد چشمگیر خودکشی در ایران طی دو دهه اخیر خبر داد و گفت طبق آمار، در دو سال اخیر روزانه به طور میانگین ۱۵ نفر در نقاط مختلف کشور دست به خودکشی زدهاند.
انجمن جامعهشناسی ایران روز پنجشنبه ۱۷ شهریور نشستی با عنوان «خودکشی در ایران، دلایل و راهکارهای مقابله» برگزار کرد. در این نشست آماری درباره وضعیت خودکشی در ایران مبتنی بر دادههای پزشکی قانونی از سال ۸۰ تا سال ۹۸ (طی ۱۹ سال) ارائه شد که بر اساس آن، در حدود دو دهه اخیر، خودکشی رشدی ۴۴ درصدی داشته است.
اکبر علیوردینیا، استاد جامعهشناسی در این نشست گفت: «میزان خودکشی در کشور از ۴/۲ در سال ۸۰ به ۶/۲ در سال ۹۸ رسید.»
این میزان در مقیاس ۱۰۰ هزار نفر است.
آمار تکان دهنده از رشد خودکشی در ایران در حالیست که به گفته علیوردینیا، دادههای ارائه شده از سوی پزشکی قانونی مشکلاتی دارد چون این آمار تنها معطوف به خودکشیهای منجر به «مرگ» است در حالی که آمار اقدام به خودکشی معمولا ۲۰ برابر خودکشیهای موفق است.
بر اساس آماری که سازمان پزشکی قانونی ارائه کرده، در دو دهه اخیر بیشترین میزان خودکشی به ترتیب در استانهای ایلام، کرمانشاه و لرستان ثبت شده است.
هرچند عوامل متعدد و گاه نامعلوم و پیچیدهای در اقدام به خودکشی دخیل هستند اما پزشکان اغلب «افسردگیهای ناشی از مسائل استرسزا، مشکلات مالی، استیصال، درماندگی و ناامیدی» را در صدر دلایل شناخته شده برای خودکشی ذکر میکنند.
طبق آمار وزارت بهداشت در ایران، در سال ۹۹، ۱۰۰ هزار نفر در کشور اقدام به خودکشی کردند که این میزان نیز رو به افزایش است.
بر اساس این آمار، بعد از جوانان، مردان متاهل یا پدران، «قربانیان بعدی» هستند و تقریبا نیمیاز خودکشیها در بین افراد متاهل اتفاق میافتد.
همچنین بررسیهای جامعهشناسان درباره علت بیشتر بودن خودکشی در مناطق غربی ایران نشان میدهد بین خودکشی جوانان ۱۵ تا ۳۴ سال با مسائل خانوادگی و مشکلات مالی، رابطه معناداری وجود دارد.
محمدعلی محمدی، جامعهشناس، در نشست امروز انجمن جامعهشناسی درباره این ارتباط گفت: «شاخص فلاکت و درماندگی تاکنون در غرب کشور بیشتر بوده است.»
به گفته محمدی، میانگین خودکشی در ایران ۶ و میانگین جهانی ۵/۲ (در هر ۱۰۰ هزار نفر) است.
او همچنین گفت طبق آمار پزشکی قانونی، جوانان قربانیان اصلی خودکشیاند و بیشتر خودکشیها در بین افراد ۱۵ تا ۳۵ ساله رخ میدهد.
۵۴ درصد خودکشیهای منجر به مرگ هم در میان جوانان زیر ۳۰ سال بوده است.
این جامعهشناس بر نقش مساله معیشت در رشد خودکشی در ایران تاکید کرد و گفت: «مساله معیشت باعث گسیختگی خانواده میشود و بر اساس برخی فاکتورهای روانشناختی خاص، برخی افراد خودکشی را در شرایط درماندگی انتخاب میکنند.»