خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع مطلع که نامش را اعلام نکرد، گزارش داد که استیون ویتکاف، فرستاده دونالد ترامپ به خاورمیانه، ماه گذشته به قطر و اسرائیل سفر کرده است تا تلاش دیپلماتیک رییسجمهوری منتخب آمریکا برای آزادی گروگانها در غزه را تا قبل از مراسم تحلیف آغاز کند.
به گزارش این خبرگزاری، در پی دیدارهای ویتکاف با نخستوزیران قطر و اسرائیل، نخستوزیر قطر در وین با رییس موساد دیدار کرده است.
به گفته این منبع، استیون ویتکاف، در اواخر ماه نوامبر بهطور جداگانه با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر، دیدار کرده است.
به نوشته رویترز، بهنظر میرسد گفتوگوهای ویتکاف با هدف پایان دادن به نزدیک به ۱۴ ماه دیپلماسی ناموفق دولت بایدن، با همراهی قطر و مصر برای برقراری آتشبس پایدار در غزه و آزادی گروگانها که قطر و مصر، انجام گرفته است.
رویترز به نقل از منبع خود افزود که این دیدارها همچنین نشان میدهد که قطر پس از آنکه از ماه گذشته اعلام کرد که به میانجیگری در مذاکرات ادامه نمیدهد، اکنون بار دیگر نقش خود را بهعنوان یک میانجی مهم از سر گرفته است.
به گفته این منبع، مذاکره کنندگان حماس احتمالا بهزودی برای گفتوگوهای بیشتر به دوحه پایتخت قطر خواهند رفت.
رهبران حماس روز یکشنبه با مقامات امنیتی مصر در قاهره گفتوگو کردند.
تلاشهای بایدن
در همین حال، یک مقام آمریکایی گفت که دستیاران بایدن از تماسهای ویتکاف با مقامات اسرائیلی، قطری و دیگر کشورهای خاورمیانه آگاه بودهاند و میدانند که فرستاده ترامپ از توافق غزه در راستای سیاستی که کاخ سفید دنبال میکند، حمایت میکند.
دولت بایدن، همچنان رهبری ایالات متحده را در تلاشها برای احیای مذاکرات آتشبس در غزه در دست دارد.
این مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، به رویترز گفت که تییم جو بایدن، تیم ترامپ را بهروز نگه داشته است، اما دو طرف بهطور مستقیم با هم همکاری نکردهاند.
این مقام گفت که دولت بایدن نیازی به هماهنگی با ویتکاف نمیبیند، زیرا گفتوگوهای او با بازیگران منطقهای را بیشتر تلاشی برای آگاه شدن از مسائل میداند تا مذاکره.
تیم انتقالی ترامپ و نمایندگان ویتکاف بلافاصله به درخواست رویترز برای اظهار نظر در مورد این جلسات پاسخ ندادند.
ترامپ روز دوشنبه هشدار داد که اگر گروگانهای بازداشت شده در نوار غزه قبل از مراسم تحلیف او در ۲۰ ژانویه آزاد نشوند، بهایی هنگفت خواهد داشت.
گفتوگوهای منطقهای ویتکاف
ویتکواف، یک سرمایهگذار املاک و مستغلات و از اهداکنندگان کمکهای مالی به کارزار انتخاباتی ترامپ است که روابط تجاری با قطر و سایر کشورهای خلیج فارس دارد، اما هیچ تجربه دیپلماتیکی ندارد.
او ۲۲ نوامبر در دوحه با شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر که وزیر امور خارجه قطر نیز هست، دیدار و گفتوگو کرد.
رویترز به نقل از منبعی مطلع از این دیدار نوشت: «هر دو توافق کردند که آتشبس در غزه باید قبل از مراسم تحلیف ترامپ اجرا شود تا او پس از شروع کارش بهعنوان رییسجمهوری ایالات متحده بتواند به مسائل دیگری مانند برقراری ثبات در غزه و منطقه بپردازد.»
ویتکوف ۲۳ نوامبر هم با نتانیاهو در اسرائیل دیدار کرد.
وزارت امور خارجه قطر و دفتر نخست وزیر اسرائیل به درخواست رویترز برای اظهار نظر درباره این دیدارها پاسخ ندادند.
به گفته یک مقام اسرائیلی، ویتکاف همچنین با خانوادههای گروگانهای اسرائیلی دیدار کرد.
این مقام به رویترز گفت: «ویتکاف با آنها در مورد تلاشهای تیم ترامپ برای رسیدن به توافق آتشبس قبل از مراسم تحلیف صحبت کرد.»
پس از این دیدارها، نخستوزیر قطر ۲۴ نوامبر به وین سفر کرد تا در آنجا با دیوید بارنیا، رییس موساد، دیدار کند. بارنیا در ۱۴ ماه گذشته مذاکرات اسرائیل با قطر را رهبری کرده است.
رویترز به نقل از منبع خود نوشت: «برنامههایی برای دور بعدی مذاکرات غیرمستقیمی که بین اسرائیل و حماس در دوحه برگزاری میشود، وجود دارد. این دیدار بهزودی برگزار خواهد شد اما هنوز تاریخ مشخصی برای آن تعیین نشده است.»
مقامات قطری گفتهاند که تیم مذاکرهکننده حماس در هفتههای اخیر دوحه را ترک کرده است. پس از آنکه حماس در پی مذاکرات در میانه اکتبر، پیشنهاد آتشبس کوتاهمدت را نپذیرفت، آمریکا با ادامه حضور رهبران حماس و تیم مذاکرهکننده این گروه در قطر مخالفت کرد.
با این حال، رویترز به نقل از منبع خود افزود که مذاکرهکنندگان حماس احتمالا برای گفتوگوهای جدید به دوحه باز خواهند گشت.
هشدار ترامپ
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، چهارشنبه ۱۴ آذر، در مورد هشدار ترامپ مبنی بر اینکه گروگانها باید تا پیش از مراسم تحلیف او آزاد شوند، به رویترز گفت که اظهارات دونالد ترامپ نشانه روشن فوریت آتشبس و آزادی گروگانها و توافق میان جمهوریخواهان و دموکراتها در این زمینه است.
او افزود: «ما در زمان باقیمانده هر کاری را که بتوانیم انجام خواهیم کرد تا گروگانها را بازگردانیم و آتشبس برقرار شود. من فکر میکنم اظهارات رییسجمهوری منتخب این موضوع را تقویت میکند.»